Adelmunds gedwongen terugtocht

Door Wil van der Klift

Kok noemde haar ommezwaai moedig. Adelmund zelf gaf toe zich op de reacties te hebben verkeken, maar noemt het met de nodige arrogantie "achteraf een prachtig politiek proces". Waaruit blijkt dat ze het nog altijd niet heeft begrepen. Het gaat immers niet om het politieke proces in de Kamer, maar om het onderwijskundige proces. Netelenbos (PvdA), Adelmund (PvdA), Sharon Dijksma (PvdA), Van der Camp (CDA), Cornielje (VVD), Rabbae (Groenlinks), Lambrechts (D'66), Van Bommel (SP), Clan Visser 't Hooft (PMVO) en de ambtenaren Offrein en Zunderdorp, spelen hun rondedansjes en vergeten de basis.

Het lijkt er steeds meer op dat politici de Nederlandse samenleving verwarren met de Tweede Kamer. Bedrijfsblindheid zullen we maar zeggen. Als Adelmund betoogt dat "niemand had kunnen weten dat de (haar, red. M.) voorstellen zo'n schokeffect op de scholen zouden hebben", is dat een voorbeeld van die blindheid, een leugen of domheid. In het onderwijs wordt al jaren gewaarschuwd dat er sprake is van uitholling van het beroep van leraar en dat de professionaliteit en praktische ervaringen van het onderwijsveld zelf uitgangspunt van beleid zouden moeten vormen. Maar politiek Den Haag banjert gewoon door.

Woedend waren ze daarom, de leraren, aangesloten bij de actiegroep O!O!O! Ook nadat de AOb, bij monde van Tichelaar en Drescher, had laten weten dat zij langs juridische weg de maatregelen van Adelmund c.s. wilden aanvechten. De actiegroep vond dat uiteraard prachtig, maar verwachtte weer een maanden voortslepende procedure. Het onderwijzend personeel stond in de startblokken om actie te gaan voeren, toen Adelmund eieren voor haar geld koos, nadat de werkgeversorganisaties uit het onderwijs in hun brieven aan de onderwijspolitici stelden verontwaardigd te zijn en de maatregelen van Adelmund c.s onbegrijpelijk te vinden.

Het onderwijzend personeel had, vlak voor Adelmunds ommezwaai, helemaal geen vertrouwen in een goede afloop van de Tweede Fase en het Studiehuis en wilde ook niet gewoon braaf puinruimen in de scholen na de laatste 'correctie' van Adelmund c.s. "De ene onderwijsvernieuwing is mislukt (Bavo), de ander loopt vast (Tweede Fase en Studiehuis) en wij moeten al weer klaar staan voor de volgende verandering: het Voortgezet Middelbaar Beroeps Onderwijs," stelden de onderwijsgevenden vast. Bonden, besturen en leerlingen hadden zich al geuit, nu wilde ook het personeel in actie komen.

Hoe pakken trouwens al die onderwijsvernieuwingen in de andere onderwijssectoren uit? De geluiden van het onderwijspersoneel uit de BVE-sector zijn verre van bemoedigend. In welk moeras is inmiddels het Primaire Onderwijs beland?

Er is sprake van een ernstige vertrouwenscrisis tussen overheid en het onderwijspersoneel. "Het is toch te gek voor woorden dat van onze volksvertegenwoordiging in feite slechts een handjevol onderwijsspecialisten al jarenlang door hun besluitvorming het hele onderwijs dirigeren!", stelt O!O!O!. "Door hun tempogekte en doof- en blindheid voor de dagelijkse onderwijspraktijk mondt het onderwijswerk uit in een complete chaos", vindt de actiegroep.

De kritiek richt zich:
- Tegen de onbetrouwbare onderwijspolitici;
- tegen de chaotische INvoering en bizarre UITvoering van onderwijsvernieuwingen;
- tegen de uitholling van het beroep van leraar/lerares;
- tegen de aantasting van de kwaliteit van het onderwijs;
- tegen de ondermaatse financiering van het onderwijs.

Dat laat aan duidelijkheid in ieder geval niets te wensen over. Die kritiek gaat ook veel verder dan door de paar wijzigingen van Adelmund, hoe belangrijk op zichzelf ook, is bereikt. Het onderwijs, samen met andere collectieve voorzieningen, wordt nog steeds gezien als sluitpost. Paars gaat voor winsten, niet voor mensen. Paars is bereid zaken op te lappen, als het protest te hevig wordt. Het Malieveld vol met leerlingen? Dan vlug de ene kant op. Verzet uit het onderwijs, dan gauw weer terug. Maar echte veranderingen? Een beetje als het economische tij weer even meezit, maar verder niet.

Een brede maatschappelijke discussie over het onderwijs blijft nodig, ook na de toegevingen van Adelmund. Er zou eigenlijk een parlementair onderzoek moeten plaatsvinden naar de zorgvuldigheid van de besluitvorming van onderwijspolitici en de verantwoordelijke ambtenaren, vindt de actiegroep.

Er bestaat geen enkel vertrouwen meer in onderwijsvernieuwingen die geïnitieerd worden door de politiek, slecht doordacht zijn, chaotisch en op een koopje worden doorgevoerd.