Ik let nooit op de weegschaal, zei ze

Is op de Poldermarkt een gulden nog een daalder?

Door Jan Cleton

Eerbeek, 28 maart 2000. Terwijl ik aan het werk was voor Manifest, bedacht ik me ineens dat er markt was in ons dorp. En als ik aan de markt denk, denk ik aan de visboer. Niet zozeer vanwege de dochter, maar vanwege de vis. En dan met name die in kleine stukjes gehakte, gemarineerde en gefrituurde kabeljauw die ze dan verkopen onder de naam 'kibbeling'.

Als ik daar op dinsdagmiddag aan denk, laat ik Manifest in de steek, spring op de fiets en race naar de markt en mijn toekomstige kibbeling. Dat ook kibbeling zelfs tot kibbelen met een klassenkarakter kan leiden werd vandaag weer eens bewezen. Toen ik eindelijk aan de beurt was, riep ik verlangend "een kleintje kibbeling met knoflooksaus!" De verkoopster laadde een bakje vol en zette het op de weegschaal. Gewicht 148 gram. Officieel had ik recht op 150 gram en zij deed er een stukje bij, totaalresultaat 162 gram. Ik volgde al likkebaardend deze verrichting en zei, heel positief bedoeld in het kader van de concurrentie: "dank je wel, je collega van de concurrent op donderdag doet het precies omgekeerd." "Hoe bedoelt U?", vroeg ze. "Nou", zei ik, "zij brengt het gewicht terug tot net onder de 150 gram." Haar reactie was: "Ach, ik let nooit op de weegschaal, u wel?"

"Nou ik wel", zei ik, "want het is mijn portemonnee en die wordt niet ruimhartig gevuld. Ons wordt alle dagen voorgespiegeld dat concurrentie in het voordeel van de consument werkt en dat controleer ik aan de hand van o.a. de weegschaal en de prijs die ik betaal. Mijn goed recht toch?"

"Ja maar", reageerde zij, "op de markt is het ook niet allemaal goud wat er blinkt, de een heeft het wat makkelijker dan de ander. Het staangeld wordt ook steeds hoger. De gemeenten willen ook steeds meer en we zijn al blij als we een plekje krijgen, de concurrentie is voor ons ook moordend."

"Voor jou, of voor je baas", reageerde ik. "Voor mijn baas en voor mij", antwoordde ze, "want als mijn baas het niet redt, moet ik ook op zoek naar een andere baan."

Kapitalisme, vrije markt en concurrentie, wat een systeem!