Kleine Elian nog steeds op een Amerikaanse legerbasis

Door Katrien Demuynck

De bevrijding van de kleine Elian uit de handen van de anti-Cuba lobby in Miami werd zowel in Cuba als de Verenigde Staten toegejuicht. Maar wat betekent dit voor de verhouding tussen de VS en Cuba? We vroegen het aan John Catalinotto, vertegenwoordiger van de Workers World Party uit de VS en Armando García, verantwoordelijke voor Europa van het internationaal bureau van de Cubaanse Communistische Partij.

John Catalinotto: Het geval Elian Gonzales is een gijzeling om politieke redenen, uitgevoerd door uiterst rechtse Cubaanse contrarevolutionairen en met de hulp van een deel van het Noord-Amerikaanse staatsapparaat. De VS-regering besliste wel dat Elian weer naar zijn vader moet, maar durft niet openlijk in te gaan tegen deze uiterst rechtse stroming. Na vijf maanden is de overheid uiteindelijk toch het huis van de oudoom van Elian in Miami binnengedrongen.

Die inval verliep op een zeer gewelddadige manier.

J.C.: Dit soort geweld is in de Verenigde Staten normaal. Gewoonlijk wordt het gebruikt tegen de armen. Een huis op die manier binnenvallen voor een arrestatie of een huiszoeking, is dagelijkse kost. Het verschil is wel dat het deze keer op tv kwam en dat het gericht was tegen de fascistische kringen in Miami. Workers World is principieel tegen het gebruik van geweld door de VS-regering. Maar wellicht was het nog de enige overblijvende optie. Ze hadden die zaak al veel vroeger moeten oplossen.

De regering en grote delen van de leidende klasse willen eigenlijk van tactiek veranderen ten opzichte van Cuba. De opzet blijft de ondermijning van de Cubaanse revolutie, maar misschien is het embargo niet meer de beste methode. De Cubaanse contrarevolutionairen worden dus stilaan een last, want ze houden een subtielere diplomatie tegen.

Toch is men in regeringskringen bang om deze anti-Cubaanse lobby aan te vallen, omdat die nauwe connecties heeft met de Republikeinse Partij, de maffia en extreem-rechts binnen het staatsapparaat. Mensen van de anti-Cubaanse lobby in Miami werden door president Nixon ingehuurd om in te breken in het Watergate-gebouw. Ze waren eveneens betrokken bij de vuile operatie: drugs in ruil voor wapens - het zogeheten Contragate-schandaal - gericht tegen de sandinisten van Nicaragua. En ze lagen aan de basis van de verspreiding van de nieuwe drug crack in de straten van Los Angeles. Om een compromis te vinden met die lobby , probeert men de vader van Elian, Juan Miguel Gonzalez, te overtuigen in de VS te blijven. Ze hebben hem daarvoor fortuinen aangeboden.

Hoe reageert de bevolking?

J.C.: De meerderheid is voorstander van de terugkeer van Elian. Wat niet wil zeggen dat de Amerikanen nu positiever staan ten opzichte van de Cubaanse revolutie. De Miami-Cubanen zijn hun populariteit wel kwijtgeraakt. Omdat Elian een dagelijks nieuwsitem is, kan de solidariteitsbeweging met Cuba in de VS nu wel een reëel en positief beeld van Cuba binnenbrengen.

Hoe reageert de Cubaanse bevolking?

Armando García: In Cuba nemen de mensen dit probleem persoonlijk op. "Wat als dit mijn kind was?" Daardoor is ook een uitgebreid debat ontstaan rond de Noord-Amerikaanse maatschappij en een hele reeks thema's die daarmee verbonden zijn. Elian is trouwens geen geïsoleerd geval. Wat gebeurde met dit kind is een rechtstreeks gevolg van de Noord-Amerikaanse wet op de Cubaanse immigratie. Kun je je voorstellen hoe de zaak verlopen was als dit kind een Haïtiaantje was geweest? De uiterst rechtse kringen binnen de overheid en de anti-Cubaanse maffia in Miami hebben dit probleem gemanipuleerd tot een zaak die de Cubaanse revolutie in diskrediet moest brengen. Terwijl de oplossing eigenlijk evident was: een kindje dat zijn moeder verloor, hoort terug te keren naar zijn vader.

De Cubanen zijn ook geschokt door de totaal onmenselijke manier waarop dit kind in Miami is behandeld. Psychologen wijzen op de schade die bij Elian is aangericht. Na het trauma van een schipbreuk op volle zee en het verlies van zijn moeder, werd het gedwongen ondergebracht bij onbekenden en dagelijks opgevoerd voor de media. Dit kind werd helemaal niet gerespecteerd, maar gebruikt als een voorwerp. Maar het feit dat het optreden van de anti-Cubaanse maffia zo tegengesteld is aan een minimale menselijke gevoeligheid, heeft deze groep wel ontmaskerd voor de Amerikaanse publieke opinie. De Amerikanen, en met hen de hele wereld, hebben nu het ware gelaat gezien van deze groep, die zich opwerpt als de vertegenwoordigers van de VS-politiek ten opzichte van Cuba.

Is er een oplossing in zicht voor Elian?

A.G.: We hopen op een spoedige terugkeer van Elian en zijn familie naar Cuba. Toch is het probleem niet blijvend opgelost zolang de wet op de Cubaanse immigratie niet aangepakt wordt. Die wet bevordert de illegale immigratie, terwijl anderzijds de Cubaans-Amerikaanse akkoorden rond het toekennen van inreisvisa door de VS maar met mondjesmaat toegepast worden. Dat veroorzaakt een ware mensenhandel. Cubanen betalen 6, 7 tot 8000 dollar om op een gammel bootje en illegaal naar de VS te kunnen overvaren. De smokkelaars zelf laden het vaartuig veel te vol, omwille van de rijkelijke opbrengst. Elian overleefde, maar hoeveel Cubaanse kinderen verdrinken op die manier?

Beschamende wet nu beter bekend

Gloria La Riva sprak, als afgevaardigde van Workers World Party, op het 1 Mei-feest in de Cubaanse hoofdstad Havanna: "De beschamende acties van die gekken in Miami openden de ogen van miljoenen mensen in de VS voor de speciale wet op de Cubaanse immigratie (om in de VS een verblijfsvergunning te kunnen krijgen, moeten Cubanen als politiek vluchteling in de VS aankomen en Cuba dus illegaal verlaten, nvdr.). Het bestaan van die wet was voordien vrijwel onbekend."