Reisverslag uit Joegoslavië

De deelnemers zijn inmiddels behouden thuis. Hier een eerste indruk van de jongerenreis naar Joegoslavië, nog gemaakt tijdens het bezoek.

Door Annabelle Schouten (en Marleen)
Een jaar na de NAVO-bombardementen zitten we met zeventien jongerendelegaties voor de vrede uit de hele wereld (onder andere uit Vietnam, Rusland, VS, Italië en omringende Balkanlanden) in het Internationaal Vriendschapskamp in Sirogojno, een rustig en historisch dorpje omringd door de bergen in het centrum van Servië. We willen met eigen ogen zien wat zich hier afspeelt zonder dat we beïnvloed worden door de media. Een reis om de waarheid te ontdekken en om het land met al zijn tradities en gewoonten te leren kennen.

15 en 16 juli, zaterdag en zondag.

Vandaag zijn we als jongerendelegatie naar Joegoslavië vertrokken met de bus. Er stond ons een reis te wachten van 27 uur. Onderweg hebben we ons kostelijk geamuseerd; veel gezongen, gelachen maar ook heerlijk gesnoept van de lunchpakketten die goed van pas kwamen. De grenscontroles hebben wat lang geduurd maar dat hadden we voorzien. Een bananenspel heeft ons daar doorheen geholpen, we kwamen niet uit onze slappe lach. In Joegoslavië kwam van slapen niet veel meer terecht. Het ging in de bus van hobbel-hobbel-hip-hoi. Aan de kant van de weg was er een eethuisje, waar we door de buschauffeur werden getrakteerd op een inheemse specialiteit een gigantische pizza met geitenkaas, waar we met een heel leger van kunnen eten. Vraag me nu niet hoe het heet, want dan slaat mijn tong in de knoop. Aangekomen op onze verblijfplaats kwamen er onmiddellijk mensen of gidsen om ons naar de slaapkamers te brengen. De avond is vrij officieel verlopen; te beginnen met een speech, de eerste in de rij van vele. Door wijn, bier of vruchtensap waren onze stemmen gesmeerd. Het nodigde de andere delegatie uit om mee te zingen. Al wiegend ben ik naar boven gegaan. (Marleen)

17 juli maandag

's Ochtends vroeg begint ons drukke programma al. Alweer een rit in de bus; dit keer gaan we naar Novi Sad, waar een plechtige ontvangst volgt, voordat we het Nationale Museum van Vojvodina bezoeken. Langzaamaan begin ik te wennen aan dit ritueel, evenals aan de politie-escorte en beveiligingsmensen, die ons constant begeleiden en alles op zijn kop zetten alsof we beroemdheden zijn. Het tweede gebouw van het museum met een tentoonstelling over de Tweede Wereldoorlog, de bezetting van Duitse, Italiaanse, Hongaarse en Kroatische fascisten en de concentratiekampen maakt een diepe indruk op me. En juist dit heeft de NAVO gebombardeerd! Ter herinnering heeft het museum targets op de muren geschilderd. De gelegenheid om veelvuldig te gapen of zelfs om een dutje te doen is in het parlement van Vojvodina. Niet alleen herhalen de verschillende sprekers alles (zeven keer krijg je te horen dat wij de uitverkorenen zijn om onze ervaringen zoveel mogelijk naar buiten te brengen), ook lijkt er geen einde te komen aan hun uiteenzettingen. Petje af voor de vertalers! Leuker is het swingende optreden van twee weeskinderen (professionele danseressen waarschijnlijk)in Sremska Kamineca. In dit kinderdorp hangt een gemoedelijke sfeer vol liefde en gastvrijheid. Onze spullen, die we meegebracht hebben voor de kinderen, versterken dat. Ik kijk nu al uit naar ons vrijwilligerswerk voor dit weeshuis. (Annabelle)

18 juli dinsdag

Vandaag zijn we van heel dichtbij geconfronteerd met de oorlog. De bruggen van Novi-Sad staan op het programma. Je zou zeggen wat is er nu aan bruggen te zien? Wel, veel van die bruggen is er niet meer te zien. Dat is het juist. We hebben de brokstukken van de bruggen gezien. Want die bruggen zijn gebombardeerd tijdens de oorlog. In het begin drong het niet tot mij door welke gevolgen dit economisch heeft. Maar als je het realistisch gaat bekijken is het verschrikkelijk. Die bruggen waren een verbinding tussen delen van de stad. Het centrum raakte afgesloten, waardoor veel mensen niet meer naar hun werk konden en kinderen niet meer naar school. In de winter was er geen water en geen elektriciteit. Wij konden ons maar moeilijk voorstellen hoe het is om zo te leven. Omdat de gezinnen anders zonder inkomen zaten, staken de mensen met bootjes de rivier over. Natuurlijk kwamen ze dan wel uren te laat op het werk maar alles draaide om het inkomen. Het inkomen dat er voor zorgde dat mensen konden overleven. (Marleen)

19 juli woensdag

Afscheid van Belgrado! Jammer dat we niet langer kunnen blijven. Ondertussen hebben we nader kennisgemaakt met de andere delegaties en de Joegoslavische studenten. Het is de eerste keer dat ik zoveel nationaliteiten bij elkaar zie, dat ik maatschappelijk-politieke gesprekken voer en tegelijkertijd lol trap met mensen uit bijvoorbeeld de Oekraine. Op weg naar Kragujevac. Daar houden we een minuut stilte voor de slachtoffers van het fascisme, drieduizend geëxecuteerde studenten. Een symbolisch monument genaamd 'The bird with the broken wings' herinnert aan deze massamoord. Hier heb ik niet alleen een krans gelegd, maar ook mijn eerste speech gehouden! Ongelooflijk! Daarna een bliksembezoek aan de hallen van de Zastavafabriek, die vorig jaar zwaar getroffen werd. 'Bijkomende schade', de verwoesting van een belangrijke tak in de Joegoslavische industrie, heet dat! Feest is het vervolgens tijdens de lunch, wanneer een folkloristische groep met prachtige klederdracht speciaal haar danstalenten aan ons toont. Moe, maar voldaan arriveren we 's avonds in Sirogojno. (Annabelle)