De tragedie van de Koersk

De waanzin van de wapenwedloop

Door Bert De Belder

De Russische onderzeeër Koersk werd in de Barentsz-zee het graf van 118 jonge mannen. "Russische onkunde, misplaatste geheimhouding, minachting voor mensenlevens", schreeuwt de westerse pers. "Net zoals in de Sovjettijd", voegt ze er smalend aan toe. Zijn dit de échte lessen uit de tragedie met de Koersk?

Op 18 augustus schreef de Russische krant Sevodnya dat het over informatie beschikte dat de Koersk een aanvaring had gehad met een Amerikaanse duikboot. De Russische marine zou radiocommunicaties hebben opgevangen van een VS-onderzeeër, die op de dag van de ramp toestemming vroeg om een Noorse haven aan te doen. Een botsing met een ander schip was inderdaad Moskou's eerste versie van de feiten. Zes dagen na het ongeluk liep de USS Memphis stilletjes, mét alle geluidsinformatie over de ontploffing op de band, de haven van het Noorse Bergen binnen. (1) "Onze duikboten spelen continu kat en muis", zei een Russische militaire expert.(2) En ook de heer Klebanov, de verantwoordelijke van het team dat het onderzoek nu voert, zei dat de Koersk is gezonken "na een aanvaring met een extern voorwerp met een enorme massa, dat een extreem zware inslag uitoefende op het voorste deel van de onderzeeër, waardoor er een groot gat ontstond en de voorste compartimenten onder water kwamen." Amerikaanse inlichtingendiensten geven toe dat twee van hun onderzeeërs in de buurt waren "om de oefeningen van de Koersk gade te slaan" (3), maar ze ontkennen een crash.

De andere versies over de oorzaak van de ramp zijn trouwens al even onrustbarend. Volgens admiraal Baltin, bevelhebber van de onderzeevloot in de Stille Oceaan ten tijde van de Sovjet-Unie, is de Koersk in aanvaring gekomen met een vrachtschip. "De zone waar de ramp gebeurde is een aanbevolen route voor burgerscheepvaart", zegt hij. (4)

Een Trident = 33.600 maal Hiroshima

De VS bestrijden de versie van de aanvaring. Die speelt immers in de kaart van al degenen die de waanzin van de wapenwedloop en van atoomwapens aanklagen. Wat voor een ramp zou het geweest zijn indien de Koersk in aanvaring was gekomen met een Amerikaanse Trident? Die atoomduikboot heeft 24 raketten aan boord, met elk vijf kernkoppen, die elk een vernietigingskracht hebben van 20 Hiroshimabommen. Washington heeft 14 van die duikboten, 33.600 Hiroshima's! (5) Dit wapentuig kan ook in vredestijd een aanvaring hebben, ontploffen, atoomstraling verspreiden... Sinds 1963 zonken al zes atoomduikboten, twee Amerikaanse en vier Russische. (6)

De VS grijpen de ramp met de Koersk aan om Rusland tot nog meer (atoom)-ontwapening te dwingen. Sinds de ontbinding van de Sovjet-Unie heeft Washington, met het akkoord van Moskou, de kernwapens te land in de niet-Russische republieken van de vroegere Sovjet-Unie helpen ontmantelen. Gaan de VS de vrees van de wereldbevolking voor kernwapens nu gebruiken om nog meer Russische atoomwapens uit te schakelen en zo hun overheersende positie als atoommacht nog te versterken? Of zal de vredesbeweging erin slagen alle kernwapens de wereld uit te bannen, te beginnen met die van de grootmachten? Dan zal de wrede dood van 118 jonge Russische matrozen niet voor niets zijn geweest.

Noten.

  1. Apeld. C. 31-8-2000
  2. Truth in Media18-8-2000
  3. New York Times, 17-8-2000
  4. New York Times, 17-8-2000
  5. De Standaard, 19-8-2000
  6. De Standaard, 17-8-2000