100 jaar GVB (2)

Door Job Pruijser

In de brochure van de directie met de titel 'GVB 100 jaar' is het één en al technische vooruitgang sinds de paardentram. De vieringen staan vooral in dat teken. De Grote Historische Parade moet alleen dát laten zien. Hartstikke leuk natuurlijk. Hadden ze echter het personeel bij de vieringen betrokken, dan had ook een eeuw van sociale strijd in beeld kunnen komen. Slechts één zin over de Februaristaking en verder komen "personeelsbesparingen' even aan de orde.

Bij de bespreking van de Februaristaking van 1941 wordt bovendien ook uitgegaan van de overbekende schandalige geschiedvervalsing: de 'spontane' staking. Deze mythe werd al vele malen weerlegd door oud-verzetsstrijders, waarvan er gelukkig nog genoeg in leven zijn en niet-bevooroordeelde historici. Ook de plaquette op de Noordermarkt getuigt van de rol van de communistische partij bij het organiseren van de staking tegen de bezetter en zijn maatregelen. Maar zoals bekend is het niet in de mode om de rol van de communisten waarheidsgetrouw te vermelden. Zie ook het boek van G. Maas, De kroniek van de Februaristaking 1941. (Pegasus, 1961).

De GVB-ers streden tegen dreigende loonsverlagingen, bezuinigingen op collectieve voorzieningen, verslechteringen op velerlei terrein (zoals de ziektekostenregelingen), de personeelsbeperkingen en privatiseringen, de te hoge werkdruk en voor een goede CAO. Over alles woedde hevige klassenstrijd die regelmatig leidde tot draconische maatregelen van directie en gemeentebestuur. De beelden uit de vijftiger jaren, toen gewapende marechaussee en militairen op tram en bus werden ingezet als stakingsbrekers, komen dus niet in aanmerking voor een overzicht van 100 jaar GVB.