Hoelang zal het volksfeest duren?

Interview Pol de Vos

Vorig weekend vierden tienduizenden mensen feest in Belgrado. De economische situatie was de voorbije jaren door de oorlog en de sancties erg verslechterd. Nu lijkt de nachtmerrie voorbij. Geen wonder dat een groot deel van de bevolking feest viert. Ja, toch? We vroegen het aan Michel Collon, onze verslaggever in Belgrado.

Hebben de mensen vòòr Kostunica gestemd of tegen Milosevic?

Michel Collon: tegen Milosevic denk ik, als ik de mensen hier hoor praten. Milosevic won wel veel prestige door zijn verzet tegen de NAVO-oorlog, wat beantwoordde aan de wil van heel het volk, maar tijdens de tien jaar dat hij aan de macht was, maakte hij twee grote fouten. Ten eerste liet hij een groeiende sociale ongelijkheid ontstaan. De sancties van het Westen na de oorlog zijn een misdaad waar het volk erg onder te lijden heeft, maar dat volk zag eerder al hoe bepaalde mensen zich schaamteloos verrijkten. Niet dat "heel de nomenclatura (hogere partijleiding, nvdr) in luxe baadde", zoals de pers hier graag voorliegt. Ik ben vaak genoeg bij partijkaders thuis op bezoek geweest, in gewone sociale woonwijken, in bescheiden appartementen. Dat neemt niet weg dat er ook rijke zakenlui zijn die op grote voet leven. Om het volk aan zijn kant te houden, had de overheid hiertegen moeten optreden en veel meer inspanningen moeten doen op sociaal vlak. Ten tweede was de communicatiestrategie van de politieke leiders en van de openbare zenders niet erg succesvol. Er werden op tv veel grapjes gemaakt en de boodschappen van de overheid verloren al hun geloofwaardigheid, doordat ze steeds herhaalden hoe goed het wel ging.

Kostunica (rechts) is met handen en voeten gebonden aan de negentien partijen die van Washington meer dan honderd miljoen dollar kregen (zo'n 250 miljoen gulden). Het is de man van de VS, Zoran Djindjic (links), die de touwtjes in handen heeft. (Foto Tanjug)

Kan het volk opgelucht ademhalen met Kostunica en het Internationaal Monetair Fonds aan de macht?

Michel Collon: de oppositiekoepel DOS zal snel ontgoochelen. De kiezers willen na tien jaar sancties eindelijk 'normaal leven' en een levensniveau dat dichter bij dat in het Westen staat. Vele jongeren werden werkloos door de jarenlange economische sancties en de bombardementen van de NAVO. Ze hopen dat er nu verandering komt. Anderen hebben iets kunnen meepikken van de massa's geld die in de voorbije weken zijn uitgedeeld en verwachten dat die geldstroom onverminderd zal doorgaan wanneer Kostunica aan de macht is. Velen hebben zich laten overtuigen door de massale campagnes van de 'onafhankelijke' media en PR-firma's die stellen dat hun dramatisch verslechterde levensstandaard de schuld is van slechts één man, Milosevic.

Maar het economisch programma van Kostunica is dat van de G-17, een erg rechtse groep Joegoslavische economen (zie elders). De mensen lopen het risico nog dieper in armoede weg te zakken. Landen als Bulgarije en Rusland, die de zo geprezen 'democratische weg' zijn ingeslagen, kennen vandaag meer ellende dan Joegoslavië. Toch hebben die nooit economische sancties - laat staan maandenlange bombardementen - moeten doorstaan.

Een Roemeense waarnemer tijdens de verkiezingen in Belgrado vertelde me: "Ze hadden ons beloofd dat we na de val van Ceaucescu, dankzij een teugelloos kapitalisme welvaart zouden kennen. Maar vandaag ligt onze economie in puin. We zitten met tien miljard dollar (25 miljard gulden) schuld, maar we zien geen enkele investering komen. De gebouwen die onder Ceaucescu in de steigers stonden, zijn nog altijd niet voltooid. Jongeren moeten wachten tot hun ouders sterven voor ze een appartement krijgen. Ze weten niet waar ze morgen werk gaan vinden om te overleven.

Velen zullen het land moeten verlaten. Duitsland heeft net tienduizend visa uitgereikt aan jonge informatici. Die braindrain zal ons land nog meer middelen ontnemen om zich te ontwikkelen."

Kolonisatie rijmt niet met stabiliteit

De kolonisatie door het Westen zal Joegoslavië en de Balkan niet veel stabiliteit opleveren. Als de sociale ongelijkheid en de misère toenemen, zullen de volkeren beseffen dat ze bedrogen werden. Ze zullen in opstand komen en hun onafhankelijkheid weer opeisen. Om die opstanden een andere wending te geven, zullen de Verenigde Staten en hun vrienden zeker opnieuw proberen de verschillende nationaliteiten tegen elkaar in het harnas te jagen.

En als dat niet volstaat, zullen we snel zien dat de NAVO-basissen niet alleen strategisch tegen Rusland zijn opgesteld, voor de petroleum van de Kaukausus en het Midden-Oosten, maar dat ze ook dienen om de volkeren van de Balkan onder de knoet te houden. De NAVO en de Verenigde Staten hebben altijd dictaturen gesteund, overal in de wereld. Je kan maar beter de wolf niet in de schaapsstal binnen laten.

Verzet is de enige manier om vrede en sociale ontwikkeling te krijgen in de Balkan. Milosevic zei: "Als wij een kolonie worden, dan zullen de sancties nooit ophouden want een kolonie, dat is de ergste sanctie. Als we een kolonie worden, dan hebben we geen enkele kans ons te ontwikkelen, niet op korte en niet op lange termijn." Op dit punt kunnen we hem alvast geen ongelijk geven.

Blufpoker

Het boek Blufpoker van Michel Collon verschijnt (eindelijk) in het Nederlands. Het rolt dezer dagen van de persen. Het grootste deel van het boek Monopoly, met de analyse van de oorlog in Kosovo, is erin opgenomen. Dus twee boeken in één. Blufpoker kost iets meer dan ƒ 80,- en kan ook bij de NCPN worden besteld.

Wat kunt u doen om de inmenging te bestrijden?

  • Debatten organiseren rond de rol van Washington, het IMF en de CIA. De NCPN en het Comité NAVO Nee, zullen daartoe initiatieven (blijven) nemen. U kunt hier ook terecht voor interessante boeken en video's en sprekers.
  • Een alternatief informatienetwerk opzetten. Kijk alvast op de website www.lai-aib.org/balkans/
  • Steun concrete solidariteitsprojecten, zoals de stichting OBJ. Joegoslavië vangt momenteel een miljoen vluchtelingen op uit de nu onafhankelijk geworden vroegere deelstaten.
  • Ga er naar toe. De Belgische AIB organiseert reizen om de situatie goed te leren kennen, om de mensen te ontmoeten en met specialisten te praten.
  • www.lai-aib.org/balkans
  • www.iacenter.org
  • www.emperors-clothes.com
  • www.tenc.net