Einde Koreaanse oorlog in zicht

Een Nederlands slachtoffer vertelt

Van de redactie

Op 26 oktober 1950 vertrokken 631 Nederlanders naar Korea om te vechten tegen de communisten. Waren het allemaal politiek gemotiveerde anti-communisten? Kozen zij bewust voor de smerige oorlog die 5 miljoen doden veroorzaakte? Sommigen wel, velen waren ontspoord toen zij in Nederland waren teruggekeerd, nadat ze deel hadden genomen aan de koloniale oorlog tegen de nieuwe Indonesische republiek en anderen omdat zij anders nauwelijks in staat waren om hun gezin te onderhouden in het na-oorlogse Nederland.

Hieronder het verhaal van één van de mannen die hoopten, misleid als ze waren, als militair brood op de plank te krijgen, geschreven vijf weken vóór hij de dood vond in het land waar hij eigenlijk niets te zoeken had.

De Koreaanse oorlog was er één in de lange reeks van interventies, die tegenwoordig vredesoperaties worden genoemd. Op dit moment wordt er weer een groep Nederlanders uitgezonden om elders, nu Eritrea, 'vrede' te brengen en weer worden er mooie verhalen opgehangen over de noodzaak en de menselijkheid van de operatie. Weer wordt er op een militaire trommel geslagen, waar politieke en economische oplossingen nodig zijn. Maar militaire operaties zijn profijtelijker voor het Westen dan economische steun en een paar soldaten meer of minder, heeft geen enkele westerse machthebber ooit slapeloze nachten bezorgd.

Op tien augustus 1945 werd in Washington een streep door Korea getrokken. Het gebied boven de 38ste breedtegraad zou aan de Russen mogen toevallen, daaronder zouden de Japanners zich aan het Westen overgeven. Het Westen wilde absoluut een steunpunt behouden tegen de geweldige groei van het communisme. De tweedeling van Korea kwam tot stand door westers ingrijpen om westerse belangen te dienen. Miljoenen Koreanen, Chinezen, maar ook honderden misleide soldaten kwamen om het leven, omdat de belangen van een kleine groep machtigen in de verdrukking kwamen. Het Koreaanse volk, dat al jaren tegen de Japanse bezetting vocht, werd uit elkaar gerukt en kon zich niet, zoals in Vietnam, op eigen kracht gewapenderhand bevrijden. Feitelijk is Zuid-Korea tot op de dag van vandaag door de Amerikanen bezet. Het is te hopen dat de hereniging, waar met name de Noord-Koreanen al jarenlang voor ijveren, op korte termijn zal plaatsvinden. Het is ook te hopen dat het geen 'Duitse' hereniging zal zijn, ondanks het feit dat de VS en bepaalde kringen in Zuid-Korea daar op uit zijn.

Eén ding staat vast Frederik Willem Fama heeft zijn leven gegeven voor de verkeerde zaak en voor de verkeerde mensen. Hij is niet alleen veel te jong gestorven: pas 21 jaar, maar heeft ook een gebroken gezin achtergelaten. De Koreaanse oorlog laat op veel plaatsen op de wereld diepe sporen na. Zijn zoon, Ben Fama, ziet graag dat de laatste brief van zijn vader een les zal zijn: "We moeten knokken tegen de situatie dat mensen de dood ingejaagd worden om de belangen van een kleine groep rijken en machtigen te dienen. Hun leugens moeten worden doorgeprikt. Stop met de uitzending van Nederlanders in het kader van de zogenaamde vredesoperaties."

Dag Oom Dirk en Tante Gonda

Hier dan eindelijk eens een woordje van mij, Uw neef Freek. Hoe is het nu in Utrecht en bij U thuis? Nu met mij is het nog uitstekend, alleen een beetje magerder. Ja het is hier heus geen lolletje, maar ja ik had A gezegd en nu moet ik ook B zeggen. Nu het is hier vrij zwaar, maar mijn vrouw heeft nu tenminste behoorlijk haar inkomen, en dat had ze ook hard nodig, vooral nu er een kleine spoedig bij zal komen. Wat raar klinkt dat, vader te zijn.

Maar Oom Dirk toen U 's avonds eens met mij hebt zitten praten, toen vertelde U mij, dat het eigenlijk slecht was, andere mensen dood te schieten, die ook misschien vader van een huisgezin zijn, toen was ik nog niet doordrongen van wat het zeggen wil, anderen te moeten doden, maar nu ik het harde frontleven heb leren kennen, nu weet ik wat of het zeggen wil, ik heb dan ook nog maar een chinees neer moeten schieten, dat kwam zo, er hadden 12 chinezen gevraagd of ze niet gedood zouden worden als ze zich overgaven, nu dit werd direct toegestemd, in de morgen kwamen ze, de handen in de nek, op onze stellingen aan, toen ze vlakbij waren, wou een chinees gooien met een handgranaat, nu wij waren uit onze stellingen gekomen, dus moest ik schieten anders waren wij eraan geweest. Nu die andere elf lieten zien dat ze niets hadden, en zo hebben we ze maar meegenomen, nu volgens inlichtingen, was die ene een felle communist, maar gelukkig niet getrouwd. Ja op zulke momenten dan denk je niet, zou hij ook vader wezen, nee dan is het hij of ik, nu dan kies je natuurlijk het eerste. Verders hebben we veel last van artelerie en mortiervuur ongeveer 360 granaten per dag komen er binnen. Dus dat is wel genoeg op een strook van 200 meter lengte. Maar nu wat anders, ik heb nu dit geleerd, met mensen doodmaken, zal je je nooit gelukkig voelen en daarom hoop ik, dat ik daarvoor in het vervolg wordt gespaard.

Want als je even nadenkt, dan weet je, God heeft met ieder mens een bedoeling, en zeker niet dat hij wordt neergeschoten als een wild dier, want als een Ching (dat is een chinees) niet wil vechten, dan wordt zijn hele familie uitgemoord, dus die mensen die moesten. En wij? Wij gaan als een stel jagers om op wild te jagen, dat moet strafbaar zijn. Oh, niet dat ik bang ben dat ik zal sneuvelen, want als God andere plannen heeft, dan kunnen wij daar toch niets aan veranderen, maar de wereld kan zo gemeen zijn, als je in je drift iemand zou doden dan krijg je 10 jaar straf, maar vermoord je hier 200 man, dan krijg je nog een plaatje op je borst erbij, omdat je zo'n goed mens bent, en de ander zo goed kan vermoorden. Is dit nu niet erg, och eerst zag ik dit als ideaal, ik dacht, maak ze maar koud, die rot chinezen, maar op een avond toen dacht ik aan Holland, aan die avonden, als ik bij U thuiskwam, en toen moest ik aan dat gesprek denken, en nu begrijp ik ook waarom of U en mijn vader er zo op tegen waren.

Maar ik weet wel, dat dit het einde is van mijn militaire leven aan het front, want als ik geen chauffeur kan worden, als ik terugkom, dan zien ze mijn persoontje nooit meer als soldaat.

Nu Oom Dirk ik ga eindigen, ik heb even moeten stoppen, want er kwamen net wat granaten binnen, ( 7 stuks).

U Oom Dirk en U Tante Gonda en al Uw kinderen het beste toegewenst, als U wil schrijft U dan een woordje terug. En stuurt U een fotootje op, ik wacht al op antwoord. Weest allen gegroet, groet ook Tante Huib en Oom Jan en ook Grootmoeder. Ik zal maar zeggen tot een spoedig weerzien in Holland, daag, tot kijk, Uw neef

Freek Fama, Korea, 15 sept. 1952

Volledige naam: Frederik Willem FAMA
Geboren: 24-08-1931
Gesneuveld: 23-10-1952
(Freek was dus net 21 jaar en de bewuste brief is dus 5 weken voor het sneuvelen geschreven.)