SER: "Ziekenfonds binnen vijf jaar weg"

Door Jan Cleton

De Sociaal Economische Raad (SER), het hoogste adviesorgaan van de regering, zal spoedig een advies naar minister Borst van Volksgezondheid sturen met een zeer vergaande strekking, namelijk de invoering van de basisverzekering tegen ziektekosten. In het advies worden uiteraard de voordelen van zo'n verzekeringsvorm opgesomd.

Voor wie die voordelen zijn, laat zich raden.

Het ziekenfonds moet worden afgeschaft

Het lijkt vreemd dat kort nadat kleine zelfstandigen de mogelijkheid gekregen hebben zich in te schrijven bij het ziekenfonds, datzelfde ziekenfonds nu afgeschaft zou moeten worden. Vreemd, tenzij je er vanuit gaat dat dit wel past in een langere termijnstrategie van de geprivatiseerde zorgverzekeraars. Het zal er op neer komen dat alle ziekenfondsverzekerden straks – alle Nederlanders moeten vanaf 2005 een basisverzekering voor ziektekosten afsluiten, volgens de SER - voor iets minder dan de huidige premie een uitgekleed pakket krijgen. In alle redelijkheid wordt voorgesteld de tandartskosten voor volwassenen, zoals tot voor enkele jaren gewoon was, weer in het ziekenfondspakket op te nemen. Duidelijk een inbreng van SER-werknemerszijde, om één van de grootste knelpunten qua ziekenfondsverzekering, vooraf weg te nemen. Dit is de prijs die zij krijgen om akkoord te gaan met het volledig afschaffen van het solidariteitsbeginsel! Tegelijkertijd wordt hiermee de belangrijkste reden voor de huidige aanvullende verzekering weggenomen, zodat de zorgverzekeraars straks met een schone lei de ziekenfondsverzekerden kunnen 'opvangen'. Investeren in de toekomst, noemen ze dat.

Het draagkrachtbeginsel

Dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, past absoluut niet meer binnen het neoliberale beleid. Het wordt vanaf 2005, nog meer, ook in gezondheidsopzicht, iedereen een basispakket met de hoogstnoodzakelijke zorg en verder kun je je naar vermogen bijverzekeren. Daarmee is ook het feit dat ziekenfondsverzekerden een vast percentage van hun loon betalen, voor het ziekenfondspakket aan zorg, van de baan. En daarmee dus ook de solidariteit in dat opzicht voor de lagerbetaalden. Het verdwijnen van de reeds bestaande solidariteitsscheiding, die nu nog van kracht is, door de zogenaamde ziekenfondsgrens, zal door de zorgverzekeraars uitgebuit worden om hun winsten op te voeren.

Prijs-kwaliteitverhouding

Volgens de SER mogen de premies die verzekeraars voor de basisverzekering rekenen, verschillen met een door de overheid vastgestelde marge. Verzekerden kunnen daardoor volgens de SER kiezen voor een verzekeraar met de beste prijs-kwaliteitsverhouding. Door efficiënt zorg in te kopen, bij de ziekenhuizen etc., zouden de verzekeraars met elkaar kunnen concurreren. Ook moeten verzekerden een eigen risico kunnen nemen, waarvoor de overheid een maximum vaststelt.

De bal wordt hier dus op twee manieren bij de overheid gelegd.

Het lijkt erop alsof de overheid daarmee de mogelijkheid krijgt een minimum aan zorg te eisen. We komen daarmee echter in Amerikaanse toestanden terecht. De patiënt die zich meldt moet geholpen worden, maar heeft geen enkel recht. Dan had hij zich maar beter moeten verzekeren. Anderzijds worden de maximale en de minimale premieheffing ook aan de overheid overgelaten.

Pvda, VVD en CDA

In het, op 1 november door de PvdA gepresenteerde, plan 'Beter worden', pleit deze partij ervoor één verzekering in te voeren voor alle vormen van noodzakelijke medische zorg. De premie van zo'n polis moet afhangen van het inkomen. De PvdA gaat met dit plan in tegen de voorstellen van de VVD en het CDA. Zij willen alleen het ziekenfonds en de particuliere verzekering samenvoegen.

Conclusie

De SER gaat dus het verst in haar voorstellen, in het belang van de winsten van de privé-zorgverzekeraars. Zij gebruiken daar schijnargumenten voor, als het laten verdwijnen van de wachtlijsten door een betere bepaling van de vraag naar zorg. En dat zou dan bepaald moeten worden aan de hand van de afgesloten polissen, waarbij de marges onder verantwoordelijkheid van de overheid vallen?

Een vergelijking voor de klant aan de hand van de prijs-kwaliteitsverhouding? Aan de hand van wat je gezondheid je waard is?

Onzin! Zij treden hier op als vertegenwoordigers van de particuliere zorgverzekeraars, misbruik makend van de zorgen om de zorg. Zij zijn richtinggevend voor wat het kapitaal van de zorg verwacht: daar waar er aan te verdienen valt, prima, verder moeten de reproductiekosten van de arbeid zover mogelijk teruggedrongen worden. PvdA, VVD en CDA geven voorzetjes in dezelfde neoliberale richting, maar willen hun electoraat niet tegen de haren instrijken. De uitkomst van het debat, dat straks gevoerd gaat worden, zal echter de tweedeling in de zorg verder opvoeren. Van hen valt in dit opzicht niets goeds te verwachten.

TV-reclames van zorgverzekeraars geven nu al aan in welke richting het gaat. Dat stotterende jongetje al gezien? Bij ons valt de logopediste onder de polis. En die andere kinderen met een spraakstoornis dan? Valt dit straks onder de basisverzekering tegen ziektekosten? Waarschijnlijk niet.