Tweede solidariteitsbijeenkomst in Cuba

Van de redaktie

Van 10 tot en met 14 november jl. vond in Havanna de tweede Wereldbijeenkomst voor Vriendschap en Solidariteit (met Cuba) plaats. Tijdens deze vier dagen kwamen honderden afgevaardigden aan het woord. Van Cubaanse zijde hielden Sergio Corrieri Hernandez, voorzitter van de Cubaanse vriendschapsvereniging ICAP, Carlos Lage Dávila, secretaris/vice-voorzitter van het uitvoerend comité van de Raad van Ministers van Cuba, Ricardo Alarcón Quesada, voorzitter van het parlement, Felipe Pérez Roque, minister van Buitenlandse Zaken en tenslotte president Fidel Castro, inleidingen. Er werd in drie commissies gewerkt: de blokkade, informatie en uitwisseling van ervaringen. Op de ochtend van de laatste dag vond een grote demonstratieve bijeenkomst plaats vlak bij de 'ambassade' van de VS.

Wil van der Klift, internationaal secretaris van de NCPN en hoofdredacteur van Manifest nam deel, op uitnodiging van de PCC, de Communistische Partij van Cuba. Hij had een ontmoeting met Claudio Ramos en Armando Garcia, leden van het internationaal bureau van de PCC, waarin informatie werd uitgewisseld over een reeks zaken van gemeenschappelijk belang. Afgesproken werd dat de NCPN haar inspanningen om Cuba waar mogelijk te steunen zal versterken. Van Cubaanse zijde kwam een reeks voorstellen om de NCPN adequater te voorzien van informatie. Naast deze ontmoeting vonden tal van andere gesprekken met vertegenwoordigers van communistische partijen en solidariteitsorganisaties plaats, deels informatief, anderdeels gericht op nieuwe of nauwere vormen van samenwerking. Met een aantal andere Nederlandse aanwezigen werden afspraken gemaakt over het nemen van nieuwe initiatieven en nauwere samenwerking. Elders in deze krant vindt u het verslag van de reis.

Solidariteitsbijeenkomst in Havanna: steun socialistisch Cuba

Door Wil van der Klift

Er zijn er die beweren dat in Cuba geen socialisme zou bestaan. Er zijn er die beweren dat de Cubaanse leiding en het Cubaanse volk het socialisme zullen opgeven, dat zij de volgehouden strijd tegen het imperialisme zullen opgeven. De tweede wereldbijeenkomst voor vriendschap en solidariteit (met Cuba), in het Karl Marx-theater in Havanna, toonde het tegendeel.

Er kwamen 4347 vertegenwoordigers uit 118 landen uit alle delen van de wereld naar Havanna om hun steun aan de revolutie te betuigen. Een kleine afspiegeling van de massale steun die de Cubaanse revolutie overal in de wereld geniet. De jeugdige Cubaanse minister van Buitenlandse Zaken, Felipe Pérez Roque zei: "Die steun heeft er zeker toe bijgedragen dat de Algemene Vergadering van de VN voor het negende achtereenvolgende jaar, deze keer alleen met uitzondering van Israël en het VS-vazalstaatje, de Marshall-eilanden, de VS-blokkade heeft afgekeurd. Het was deze keer extra pijnlijk voor de VS omdat de Algemene Vergadering hen hun verklaring liet oplepelen en toen overgingen tot de orde van de dag, namelijk een massale afwijzing van de blokkade; 167 landen stemden voor de resolutie A/55/L.7, met de titel "De noodzaak tot beëindiging van de economische commerciële en financiële blokkade, ingesteld door de VS tegen Cuba". Er waren deze keer slechts vier onthoudingen. In 1992 waren dat er nog 71. (zie onderstaand overzicht).

De wereld wil overduidelijk af van deze economische, commerciële en financiële oorlog van de VS tegen Cuba. Maar nog steeds trekken de ondemocratische VS zich niets aan van meerderheidsbesluiten. Nog steeds denken zij de hele wereld hún opvattingen en hún wil, desnoods met geweld, op te kunnen dringen. Maar het verzet neemt toe en de onwil om steeds maar te worden ge-schoffeerd ook. De afgevaardigden van de VS in de Algemene Vergadering van de VN dropen via een zijdeur af.

Positieve veranderingen overal op de wereld

De stemming in de VN geeft een goed beeld van de veranderingen die zich mondiaal afspelen. Enerzijds de verbetenheid waarmee reactionaire imperialistische staten als de VS en Israël hun onderdrukking van de rest van de wereld willen voortzetten. Andzijds echter ook de groeiende weerstand in de wereld tegen de praktijken van deze criminelen. Hun politieke onmacht wordt dagelijks getoond. In de VS liep het politieke en electorale systeem tegen de lamp. De "verkiezing" van een nieuwe president toonde niet alleen opnieuw aan dat de presidentskandidaten Gore en Bush alleen maar verschillende kapitaalsgroepen vertegenwoordigen, maar ook dat er gewoon wordt gefraudeerd. Het is toch handig als de broer van een van de presidentskandidaten toevallig gouverneur van Florida is, de staat waar uiteindelijk de verkiezingen moeten worden afgerond. Het walgelijke ondemocratische kiessysteem, waarbij het niet gaat om echte politieke en maatschappelijke vraagstukken, maar om de hoeveelheid geld die een kandidaat weet te verwerven, om daarmee de publieke opinie te bespelen, staat haaks op het Cubaanse systeem van directe verkiezingen. In Cuba worden geen lange verkiezingscampagnes gehouden, maar worden mensen op hun herkenbare kwaliteiten gekozen. Morele rijkdom op Cuba, geld, onderdrukking en financieel-economische rijkdom in de VS. Tijdens de bijeenkomst in Havanna was er zeer veel aandacht voor de bevrijdingsstrijd van het Palestijnse volk tegen de Israëlische bezettingsmacht.

Geen sprake van versoepeling van de blokkade

Van groot belang was de duidelijke vaststelling tijdens de bijeenkomst, dat de recente berichtgeving in de pers over een versoepeling van de blokkade haaks staat op de werkelijkheid. De rechtse Republikeinse lobby in het Congres, samen met de, door rumfabrikant Bacardi gefinancierde, Cubaanse lobby in Miami, is erin geslaagd om pro-gressief bedoelde wetgeving volledig om te buigen in een negatieve. In tegenstelling tot wat wordt beweerd in de media, bedoeld om verwarring te scheppen en de solidariteit te verzwakken, is er absoluut geen sprake van versoepeling van de blokkade. De economische, handels- en financiële blokkade is er juist verder door aangescherpt. Het jaar 2001 werd, mede daarom, uitgeroepen tot het jaar van de strijd tegen de blokkade! Het zou mooi zijn als over twee jaar, als de derde bijeenkomst zal worden gehouden, zoals 'comandante' Fidel Castro in zijn slotspeech voorstelde, de blokkade opgeheven zou zijn. Veel gedelegeerden wezen op het grote belang van een krachtiger verzet tegen de blokkade in Europa. Ondanks het feit dat veel staten, zoals ook Nederland, zich individueel verzetten tegen de blokkade, speelt de EU nog steeds een schadelijke rol. De EU heeft het op een akkoordje gegooid als het gaat om het realiseren van grote delen van de uiterst schadelijke Helms-Burton-wet.

Jaar van strijd tegen de blokkade

De honderden gedelegeerden gaven het keer op keer aan in hun speeches: Cuba vormt meer dan ooit een lichtend voorbeeld van morele waardigheid, menselijkheid, zelfstandigheid, doorzettingsvermogen en internationale solidariteit. De afgevaardigden spraken af om bij terugkomst de strijd tegen de leugens over Cuba met verdubbelde kracht te gaan voeren. De solidariteit met Cuba is harder nodig dan ooit te voren, ook in ons land. Cuba is het voorbeeld van een socialistische staat die wist te zegevieren. Ondanks de grootst mogelijke economische problemen als gevolg van de 40 jaar durende blokkade en het wegvallen van de socialistische steun aan het begin van het laatste decennium van de vorige eeuw, wist Cuba zich te handhaven en met eigen middelen een geweldige economische groei te realiseren. De eigenwaarde, na-tionale trots en zelfverzekerdheid zijn groter dan ooit. Van Cubaanse zijde werd de gasten voorgehouden dat het socialistische Cuba zich zal weten te handhaven, mét of zonder blokkade. Ondanks dat stelde de bijeenkomst in Havanna vast dat in de komende periode de strijd tegen de blokkade de belangrijkste prioriteit is.

Verzet in de VS groeit snel

De machtige, extremistische minderheid in Miami kreeg, ondanks het groeiende verzet in eigen land, weliswaar weer haar zin, maar ook hier geldt dat de laatste stuiptrekkingen van de reactionaire groepen twee kanten heeft. Aan de ene kant het afstotelijke verwrongen gezicht van de nicht van Elian Gonzales, zoals regelmatig op de tv zichtbaar was, de grimas van mensen zonder morele scrupules, maar wel met financiële middelen om nog even te overleven; maar aan de andere kant het groeiende verzet in de VS tegen deze schendingen van de mensenrechten: het gezicht van de menselijke waardigheid.

Meer dan 600 gedelegeerden kwamen uit de VS. Velen lieten een visum in hun paspoort afstempelen en lopen daarmee het risico op een boete van 100.000 dollar of een gevangenisstraf van één jaar. In tegenstelling tot wat er in de Amerikaanse grondwet staat, mogen burgers uit de VS nog altijd niet vrij naar Cuba reizen. Het zoveelste bewijs van de onmacht en repressie van de VS-machthebbers en van het ondemocratische karakter van de Amerikaanse maatschappij. Maar het verzet in de VS groeit geweldig snel, dankzij mensen als Lucius Walker van IFCO/pastors for peace, Gloria La Riva, Monica Moorhead, Ramsey Clarke, Sarah Flounders en honderden anderen.

Steeds meer Amerikanen ko-men in verzet tegen de overvolle gevangenissen, waarin vooral gekleurde mensen zitten; tegen het gebrek aan democratie in hun land, tegen racisme en geweld, tegen de doodstraf, tegen de werkloosheid en de slechte werkomstandigheden en tegen het feit dat in het rijkste land van de wereld armoe, ellende en kindersterfte zo groot zijn. Sinds Seattle, waar het verzet voor het eerst gebundeld en massaal zichtbaar werd, is die beweging niet meer te stoppen. De strijd voor de vrijlating van Mumia Abu Jamal, voor de rechten van de zwarte bevolking en Latijns-Amerikanen in de VS groeit en wordt krachtiger. Bovendien neemt in die beweging het bewustzijn toe dat het socialisme een uitweg biedt uit misère en onderdrukking. Daarom neemt de solidariteit met Cuba steeds grotere vormen aan. En wat een kracht en zelfbewustzijn spreekt er uit de talloze speeches van de vertegenwoordigers van deze beweging! In "de buik van het beest" groeit een krachtig verzet.

Langzaam economisch herstel

Gedurende de zomer van 1994 kwam de economische vrije val tot stilstand. In vier jaar tijd was het BBP 34 procent gedaald. In Havanna vonden, met steun vanuit het Westen, kleine, maar zeer gevaarlijke opstanden plaats. De nieuwe massale golf bootvluchtelingen was op gang gekomen. Tijdens de zes jaar die sindsdien voorbij zijn, was er sprake van voortdurende economische groei. In 1999 vond een groei van 6,2 procent plaats. De verwachting voor dit jaar is een groei van meer dan vijf procent. Er was sprake van een gemiddelde groei tussen 1995 en 1999 van 4,4 procent per jaar. In Latijns Amerika groeide de economie gedurende die periode gemiddeld met drie procent. De Cubaanse groei vond plaats ondanks de blokkade en ondanks andere economische obstakels als gevolg van het wegvallen van de eerlijke handelsbetrekkingen met de voormalige socialistische landen in Europa. Bovendien vond de groei plaats in meerdere economische sectoren en nam de productiviteit toe met 3,2 procent, ondanks de hoge olieprijs en de lage suikerprijs.

De verwachting is dat er sprake zal zijn van een voortgaande economische groei, ondanks de blokkade. Maar deze groei zal maar zeer langzaam leiden tot merkbare resultaten voor het dagelijks leven van de bevolking.

De elektriciteit wordt niet meer 10 of 14 uur per dag afgesloten, voedingsmiddelen zijn aanwezig en in het algemeen gesproken gaat het stukken beter, economisch en politiek. Toch heeft de jaarlijkse groei de geweldige val van 34 procent nog niet tenietgedaan. Dat betekent dat het economische niveau van het dagelijks leven nog altijd ver onder dat van voor de "speciale periode" ligt. De Cubaanse bevolking vecht intussen echter al tien jaar.

Tweedeling door dollar

Het is gemakkelijk voorstelbaar dat er veel politieke overtuiging en bereidheid, om onder moeilijke omstandigheden door te knokken, moet zijn om elke dag opnieuw het hoofd te kunnen bieden aan de talloze problemen waarmee de Cubanen dagelijks worstelen. Bovendien is het dollarbezit niet gelijk over alle Cubanen verdeeld. Wie geen familie in Florida heeft of werkzaam is in de toeristensector kan moeilijk aan dollars komen. De Cubaanse samenleving worstelt ernstig met dit probleem van de tweedeling van de samenleving door de dollar. Zonder extra dollars is het veel moeilijker te overleven dan met.

Wie de beschikking heeft over wat grond kan op de vrije boerenmarkt een redelijk inkomen bijeen sprokkelen. Het zijn vooral de arbeiders en hun gezinnen die moeten zien rond te komen van hun loon in peso's en het karige 'bonnenboekje'. Zij hebben de broekriem al tien jaar moeten aanhalen en zullen ook de komende jaren nog met moeite de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Het komende congres van de Cubaanse vakbeweging CTC moet een aantal knopen doorhakken op dit punt.

Overwogen wordt onder meer om binnenkort de lonen te verhogen om het dagelijks leven van de mensen, die niet makkelijk aan dollars kunnen komen, te verlichten.

Ideologische strijd boven aan de agenda

De communistische partij doet er daarom alles aan om het politieke bewustzijn van de bevolking te verhogen. De ideologische strijd staat vooraan op de lijst van prioriteiten. Fidel Cas-tro onderstreepte bovendien nogmaals het belang van revolutionair geduld en wees erop dat het uiteindelijke succes slechts plaats zal vinden op basis van een volgehouden dagelijkse uitoefening van ieders plicht. Uiteraard is die oproep juist en waar, maar het biedt geen onmiddellijke oplossing voor de honderden problemen, waarmee de massa worstelt.

De strijd in Cuba, ondanks alle doorzettingsvermogen en optimisme, is nog niet gestreden.

Criminele 'uithongering'

In die context moeten de recente VS-maatregelen, die een verdere aanscherping van de blokkade betekenen, worden ge- zien. De rechtse krachten in de VS, gevoed door de criminele Cubanen in Florida, proberen de Cubaanse bevolking alsnog op de knieën te krijgen. Tegelijkertijd tracht men de wereld wijs te maken dat er juist sprake zou zijn van verlichting van de blokkade. Niets is minder waar, er is absoluut geen sprake van opheffing van het reisverbod voor de VS-bevolking, integendeel, dat verbod is nu in de wet opgenomen. De oorspronkelijke wet die het mogelijk moest maken om medicijnen en voeding te exporteren vanuit de VS naar Cuba is zo zwaar geamendeerd, dat hij onuitvoerbaar is geworden. De propaganda in de westerse media moet daarom worden gezien als een poging om de versterking van de solidariteit met Cuba te breken. Maar niets is harder nodig!

Steun aan Cuba verdubbelen!

Versterk de solidariteit met Cuba, werk aan het opheffen van de blokkade. De Cubaanse bevolking heeft ons nodig om de komende jaren de dagelijkse harde strijd te kunnen leveren die nodig is voor het behoud van de revolutie. Het is aan de Cubanen om hun revolutie te verdedigen en voort te zetten. Het is aan ons ze daarbij te helpen, ze moed in te spreken, en te werken aan betere voorwaarden daarvoor. In ruil daarvoor hebben wij een prachtig voorbeeld van sociale rechtvaardigheid, menswaardigheid en solidariteit. Laten we de schouders eronder zetten. Laten we overal steuncomités oprichten. De NCPN kan niet aan de zijlijn blijven staan. De Cuba-solidariteit in ons land moet op een veel hoger plan komen. Onze partij moet daarin het voortouw nemen!

Stemming in AV-VN tegen de blokkade

'92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00
Voor opheffing 59 88 101 117 137 143 157 155 167
Tegen opheffing 3 4 2 3 3 3 2 2 3
Afwezig 46 35 33 27 20 22 14 23 15
Onthouding 71 57 48 38 25 17 12 8 4

Fidel aan het woord

Door Wil van der Klift

Tijdens de slotbijeenkomst, die om 19.00 uur begon, nam Fidel Castro, zo'n vijf uur achtereen staande achter het katheder, het woord en reageerde daarna op een reeks vragen. Zoals gebruikelijk had hij deze keer ook weer beloofd niet al te lang te spreken, maar om 24.00 uur moest Sergio Corrieri Hernandez, voorzitter van het ICAP, het Cubaanse Instituut voor Vriendschap met de Volkeren, ingrijpen en werd de bijeenkomst afgesloten. Tijdens zijn speech ging Castro in op een reeks van onderwerpen.

Hij memoreerde het belang van revolutionair geduld bij de opbouw van het socialisme in Cuba en wees op het grootste kapitaal dat het eiland bezit, nl. het menselijk kapitaal. Hij beklemtoonde het belang van grondige economische analyses, maar wees er tegelijkertijd op dat theorieën de praktijk niet in de weg mogen staan. Theorieën moeten de praktijk bijsturen. Cuba is bezig op een breed front efficiëntie-maatregelen te nemen. Door uitgebreid te citeren uit recente reacties van Cubanen uit het hele land op de verkiezingen in de VS en de vriendschapsbijeenkomst op het tv-programma de "Open Tribune", gaf hij tegelijk het doorslaggevende belang aan van de democratische politiek van Cuba. Het volk wordt op alle mogelijke manieren geraadpleegd. De leiding straalt vertrouwen in de bevolking uit. De 'Open Tribune' en de 'Ronde Tafel' zijn nieuwe programma's om de bevolking nog beter te betrekken bij het politieke debat.

Fidel Castro onderstreepte in zijn speech het immense belang van de ideologische strijd. Met een reeks voorbeelden toonde hij aan dat de progressieve krachten in de wereld vooral ook voortdurende aandacht moeten schenken aan de bewustwording. Hij ging zeer gedetailleerd in op de economische situatie in de wereld en de gevolgen van de globalisering voor de derde wereld. Hij beklemtoonde dat het feit dat Cuba economisch relatief snel herstelt, gebaseerd is op de kracht en moed van het Cubaanse volk, maar zeker ook het gevolg is van de geweldige internationale solidariteit.