FNV-eisen ver onder de maat

Door Joop van Esch en Wil van der Klift

Tien procent van de Nederlandse kinderen leeft in armoede. Tussen 1990 en 1998 steeg het aantal met 50.000 tot 354.000. We spreken over één van de rijkste landen ter wereld, waar de winsten enorm zijn en de topmanagers kapitalen in hun zakken stoppen. Je zou denken dat de economische goeroes zich kapot zouden schamen en snel een eind aan die misstanden willen maken. Maar nee, de OESO, een belangrijke adviseur, waarnaar doorgaans wordt geluisterd, roept op om de sociale uitkeringen nog verder te verlagen en de drempel te verhogen om voor een uitkering in aanmerking te komen. (1) Van werkgeversvriendjes kun je misschien weinig anders verwachten. Laat de FNV dan tenminste zijn spierballen zien?

Het vaste inkomen van de topmanagers ging het afgelopen jaar zeven tot negen procent vooruit. Dat is zo'n vier tot zes procent meer dan de stijging van de CAO-lonen (3,4%). Meer dan het dubbele! Maar het is allemaal nog veel schandaliger. De variabele inkomsten (bonussen, aandelenopties, ed) blijken nog sterker te zijn gestegen dan het vaste inkomen. Bij de leden van raden van bestuur bij de 25 grootste beursgenoteerde Ne-derlandse bedrijven maakte het salaris nog maar 43 procent uit van het inkomen, één procent minder dan de bonussen en opties. (2) Is het gek dat het aantal miljonairs maar blijft groeien?

Volgens FNV-bestuurder A. Jongerius "mag paars zich best schamen" dat het aantal minimumhuishoudens van 606.000 naar 673.000 steeg tussen 1990 en 1998. Het is dus niet verwonderlijk dat de FNV opriep om op 21 november jl. in Den Haag te demonstreren onder het motto: Welvaart voor iedereen, dus koppeling plus!

Minima 23 procent achteruit

Waar de rijken hun zakken blijven vullen, is het niet anders dan gerechtvaardigd dat de minima ook een fors deel van de nationale rijkdom opeisen. Maar wat eiste de FNV? Niet meer dan het herstel van de eerdere toezegging: de koppeling plus één procent! De uitkeringen lopen al jaren achter, in twintig jaar zo'n 23 procent. De economie loopt als een trein, en wat vraagt de FNV, waar laat de FNV enige honderden mensen voor opdraven? Voor een half procent, die al eerder was toegezegd. Een 'eis' van één procent en niet meer voor het inhalen van de achterstand die de afgelopen jaren was opgelopen tot 23 procent! Je moet maar durven.

In prachtige VIP-bussen werden de demonstranten naar Den Haag gehaald voor de demonstratieve bijeenkomst in de Koninklijke Schouwburg. Er was volop kritiek op de wijze van organiseren. De deelnemers hadden de indruk dat de FNV koerste op een lage opkomst. Dat klopt, want de FNV ging uit van 500 demonstranten (3). Toch gingen de deelnemers met een strijdbare instelling naar de bijeenkomst. De leuze 'welvaart voor iedereen' gaf de FNV-burger moed. De hoogte van de eisen die men stelde was verschillend. Een kleine groep eiste 15 procent verhoging, de meerderheid 10 procent, met de opmerking dat er niet overvraagd moest worden.

De teleurstelling was groot, toen vanuit de FNV slechts eisen naar voren kwamen als 100 gulden met de kerst voor de minima, zonder erbij te vermelden dat deze moest komen boven de door de meeste gemeenten gegeven kerstgratificatie. Er werd de spot gedreven met het idee dat die één procent welvaart zou brengen. De roep om 10 procent klonk dan ook meermalen vanuit de zaal.

Mooie praatjes vullen geen gaatjes!

De kamerleden van CDA, PvdA, D66, SP en GroenLinks waren uitgenodigd om de eis van de FNV in de kamer te doen verwezenlijken. De PvdA-vertegenwoordiger werd uitgejoeld, omdat hij een ingewikkeld verhaal hield waar de deelnemers aan de bijeenkomst geen touw aan vast konden knopen. Duidelijk was wel dat de PvdA zelfs met deze wel heel magere eis van één procent de grootste moeite had. D66 hield zich op de vlakte en deed geen duidelijke uitspraak, ondanks het gehuil over het feit dat de minima er slecht aan toe zouden zijn. Het CDA verkondigde dat de afstand van de laagst betaalden en de beter betaalden te ver uit elkaar waren komen te liggen en dat daar wat aan gedaan moest worden, maar tot op heden deden zij niets aan enige vorm van inhalen.

De SP sprak zich als enige uit voor een verhoging van minstens 10 procent, om de achter-stand van 23 procent in te lopen. Maar in de folder die zij eerder hadden verspreid gingen ze nog akkoord met de FNV-eis en meldden zij slechts dat zij vorig jaar, zonder steun in de kamer vijf procent hadden gevraagd en dat ze eerder dit jaar, samen met GroenLinks, 2,5 procent hadden ge-vraagd. Waar een demonstratie toe kan leiden. Nu maar eens zien wat er in de Kamer gaat gebeuren. GroenLinks kwam met een variant, door te stellen dat de gehandicapten er 1000 gulden per jaar netto op vooruit dienden te gaan. Al met al een droevige vertoning die door de sprekers uit de zaal in heftige bewoordingen werden afgewezen.

Tien procent erbij en niets minder!

FNV Demonstratie Een ploeg partijgenoten deelde MANIFEST uit, die grif werd afgenomen, en later ook door sprekers vanuit de zaal verschillende malen werd geciteerd. Zoals de rijken worden rijker en de armen armer. Manifest werd aandachtig gelezen en de aanwezige partijgenoten spraken met deelnemers over de inhoud. Op de achterzijde van het Financieele Dagblad van 22 november jl., onder het kopje 'Dutch Bussiness News', prijkte deze foto van de demonstratie, met een deelnemer die Manifest uitdagend voor zijn borst houdt.

De demonstranten die naar het binnenhof gingen, om de eisen van de FNV aan de vaste kamercommissie te overhandigen, stelden luid en duidelijk de eis van 10 procent. Er was veel onvrede over deze bijeenkomst, zowel wat betreft de organisatie als over de FNV-'eis'. Het wordt tijd om echt in actie te komen en dan niet voor een peulenschilletje, maar voor minstens tien procent erbij!

  1. NRC, 21-11-2000
  2. FD, 23-11-2000
  3. FNV circulaire nummer 460, 24-10-2000