De machtsstrijd om de Tsjechische televisieDoor Ken BiggsIn een interview gepubliceerd in het dagblad Halo noviny, op 29 december jl., zei de Tsjechische communistische partijleider Miroslav Grebenicek MP, dat het conflict tussen het Tsjechische televisiemanagement en haar nieuwe staf geen conflict was tussen "de daders van onrecht en hun slachtoffers", zoals breeduit werd vermeld in de binnenlandse en buitenlandse media.Het was, zei hij, een strijd om de controle over de publieke televisie tussen aan de ene kant de Burgerlijke Democratische Partij (ODS) geleid door de Thatcheriaanse ex-premier Vaclav Klaus, gesteund door de heersende Sociaal Democratische Partij, en aan de andere kant de 4-Partijen Coalitie en de Tsjechische president Vaclav Havel. De 4-Partijen Coalitie is een alliantie van drie conservatieve fundamentalistische partijen (de ODS-afsplitsing Vrijheids Unie, de Burgerlijk Democratische Vereniging en de Democratische Unie) en de centrumrechtse Christelijke Democratische Unie, die dichtbij de Rooms Katholieke minderheid staat en voortdurend uitblonk door haar eisen voor teruggave van kerkeigendom, in beslag genomen tijdens de vooroorlogse Tsjechoslowaakse Eerste Republiek en nadat het door communisten geleide Nationaal Front de macht nam in februari 1948. De leden van de coalitie waren hechte politieke bondgenoten van president Havel in zijn strijd sinds de algemene verkiezingen in 1998, tegen de pogingen van de sociaal-democraten en de ODS om zijn presidentiële autoriteit in te perken en de politieke macht in de Tsjechische Republiek te monopoliseren, voornamelijk door het opleggen van een tweepartijenstaat, grotendeels gebaseerd op het Britse model. Tijdens de provinciale en senaatsverkiezingen in december jl. ontpopte de coalitie zich als koploper, zij het door een lage opkomst. Havel zelf gaf afgelopen week publiekelijk zijn steun aan de rebellerende journalisten, die een Tsjechische televisiestudio hebben bezet en hun eigen illegale nieuwsprogramma's hebben uitgezonden, volgend op het ontslag van de directeur van de Tsjechische televisie in december en zijn vervanging door een ODS-aanhanger. Dit was een duidelijke schending van Havel's ambtseed en zal zeker een punt van aandacht zijn als de Kamer van Afgevaardigden, het Lagerhuis van het Tsjechische Parlement, de chaotische situatie bij de Tsjechische televisie zal bespreken op 5 januari. Een speciale vergadering op 28 december jl. van het Comité van Wetenschap, Educatie, Cultuur, Jeugd en Lichamelijke Opvoeding, van de Kamer, deed een beroep op "regeringsvertegenwoordigers" (inclusief de president) "om het principe van de legale staat, van de parlementaire democratie en de onafhankelijkheid van de Tsjechische televisie te respecteren. En voorts zich te onthouden van inmenging in haar interne aangelegenheden, in het bijzonder door het aanmoedigen van een wetsovertreding, dat een grove schending is van hun ambtseed." Minister van Cultuur, Pavel Dostal, en vice-voorzitter van de Kamer van Afgevaardigden, Petra Buzkova, zijn prominente pro-Havel sociaal-democraten die de partijgelederen hebben doorbroken en de rebellerende journalisten hebben gesteund. Ook aanhanger van de rebellen is de schrijver en journalist Ludvik Vaculik, beter bekend misschien als de auteur van het Praagse Lente-manifest "2000 woorden" uit 1968, die openlijk uitkwam voor zijn conservatieve kleur door een document te schrijven ter ondersteuning van de rebellen, met de titel "2000 woorden in het jaar 2000". Miroslav Grebenicek vertelde aan Halo noviny dat voor de Communistische Partij (KSCM) de kern van het conflict is het veiligstellen dat de nieuwsprogramma's van de Tsjechische televisie de belangen dienen van alle tien miljoen inwoners van de Tsjechische Republiek. De televisie zou dit moeten doen door het brengen van evenwichtige nieuwsverslagen in overeenstemming met de voorwaarden van de Tsjechische Televisie Wet uit 1991. "Dit is nooit het geval geweest," zei hij, "een situatie waar zowel het televisiemanagement als de nieuwsafdeling schuld aan hadden." "Zelfs voordat het huidige conflict losbarstte," zei hij, "werden TV- nieuwsverslaggeving en programma's over publieke aangelegenheden altijd dusdanig aangepast dat zij overeenkwamen met de belangen van de conservatieve regeringen van het land na 1989. Het toeziend orgaan van de staat, de Raad voor Radio- en Televisie-uitzending, heeft hierover gezwegen, ondanks de openlijke activiteiten van politiek gemotiveerde pressiegroepen en lobbyisten en de schaamteloze onderdrukking van 'lastige' meningen." De Communistische Partij (KSCM) van de Tsjechische Republiek, die de derde grootste partij is in de Kamer van Afgevaardigden, met 24 van de 200 zetels en een ledenaantal van ongeveer 125.000, heeft lang kritiek geuit op de massale onderdrukking en verstoring van het nieuws door de overwegend conservatieve en door het buitenland gecontroleerde media. De Tsjechische televisie was geen uitzondering op deze regel, net zomin als de buitenlandse publieke omroepen als de BBC en Radio Free Europe, die beiden opereren op Tsjechisch grondgebied met de volledige goedkeuring van de Tsjechische autoriteiten. De door de VS gefinancierde Radio Free Europe-uitzendingen vormen een dagelijkse kapitalistische propaganda vanuit het hoge voormalige federale parlementsgebouw in het centrum van Praag, dat ze voor onbepaalde tijd kunnen huren voor een appel en een ei. En aan het eind van het afgelopen jaar, toen de Communistische Partij in de opiniepeilingen een golf van populariteit meemaakte, met een steun die opliep tot zelfs 25 procent in sommige peilingen, besloot de Tsjechisch-talige afdeling van de BBC om haar in Londen gevestigde studio's te verplaatsen naar Praag, in een poging om de toename van steun voor het linkse alternatief, geboden door de Tsjechische communisten, te ondergraven. Vertaling J.B. en TvdK.
Zie redactioneel |