Grote broer houdt bevolking in de gaten

Nederland controleland

Van de redactie binnenland

Sinds 1994 is er in Nederland een wettelijke identificatieplicht. Volgens de overheid gaat het om een 'beperkte' plicht. Van een beperkte plicht is echter geen sprake als u op het werk of op straat, bij vreemdelingentoezicht aangehouden kunt worden voor identificatie. (1) De Wet ID is weliswaar een gevolg van het opengaan van de Europese binnengrenzen, maar moet gezien worden in een groter geheel van maatregelen.

Het idee van een identificatieplicht is al heel oud. Vrijwel iedereen weet hoe er in de Tweede Wereldoorlog misbruik is gemaakt van persoonsbewijzen en bevolkingsadministraties en waartoe dat heeft geleid. Voor de huidige identificatieplicht moeten we terug tot 1971, het jaar van de volkstelling. In datzelfde jaar werd afgekondigd dat iedereen een persoonsgebonden nummer zou krijgen. In 1988 kwam het CDA met een voorstel voor identificatieplicht. In datzelfde jaar werd in de troonrede gezegd dat persoonsregistraties beter benut moeten worden voor fraudebestrijding. In 1990 kwam het CDA opnieuw met een voorstel voor een algehele identificatieplicht. Dit voorstel haalde het toen net niet, daarom kwam men in 1994 met een 'beperkte' plicht. Gezien de politieke ontwikkelingen in Europees verband is het te verwachten dat de 'beperkte' plicht alsnog wordt omgezet in een algehele.

Identificatieplicht of informatieplicht?

In 1996 kwam de volgende stap, de opname van het sofinummer op paspoort en rijbewijs met MACHINELEESBARE tekens. Dit is een belangrijke verandering, omdat daarmee paspoort en rijbewijs een andere functie krijgen dan oorspronkelijk bedoeld. Het sofinummer was alleen bedoeld om gegevens van belasting en sociale uitkeringen aan elkaar te koppelen. Nu zijn er meer dan dertig instanties die het sofinummer gebruiken, waaronder private instanties en het CBS. Door het sofinummer te koppelen aan databestanden met persoonsgegevens, kan een persoon volledig worden doorgelicht. Ook grensoverschrijdingen worden op deze manier vastgelegd. Identificatieplicht wordt hierdoor een informatieplicht, die op gespannen voet staat met grondwetsartikel 10 en artikel 8 EVRM (recht op privacy).

Maar de overheid weet toch alles al?

Het gaat er niet meer om of de overheid alles weet. De burger moet desgevraagd op het juiste moment informatie verschaffen. Het sofinummer is daarbij een zoeksleutel. Informatie is macht geworden die in toenemende mate gebruikt wordt om maatschappelijke processen en daarmee het gedrag van de bevolking te sturen. Dit systeem werkt alleen maar als hieraan wordt meewerkt.

Omdat het paspoort fraudegevoelig bleek wordt er gewerkt aan een nieuw identificatiemiddel, nl. biometrie, het elektronisch herkennen van bepaalde lichaamskenmerken. Het paspoort zal in 2003 worden uitgerust met een chip waarop een vinger of oogscan zal worden aangebracht. Bij identificatie moet dan de vinger op een sensor worden gelegd, zo herkent het ID-bewijs zijn eigenaar. Deze techniek staat op gespannen voet met artikel 10 en 11 van de grondwet. (Recht op privacy en de onaantastbaarheid van het lichaam.)

Stop de identificatieplicht

Alleen actieve strijd tegen deze plannen, die erop gericht zijn om verzet tegen het systeem doeltreffend de kop in te drukken, kan deze sluipende aantasting van fundamentele rechten, zoals vastgelegd in de grondwet, keren. Het is van belang om deze kwestie in grotere kring te bespreken en het verzet te organiseren. Kopieer dit artikel een paar maal en geef het door aan uw vrienden en bekenden, want deze ontwikkeling dient gestopt te worden. Voor nadere informatie: www.stelling.nl (daarna kleintje, archief en identificatie)


(1) Deze wet houdt in dat u zich moet identificeren in de volgende gevallen: