Film: Before the Night Falls

Anticommunistische verdraaiingen

Before the Night Falls

Door Ron Verhoef

In diverse filmhuizen in Europa is de film 'Before the Night Falls' in première gegaan. De film is gebaseerd op de autobiografie van Reinaldo Arenas. Arenas was als tiener betrokken bij de Cubaanse revolutie. Na de Cubaanse revolutie werd deze arme plattelandsjongen opgeleid tot redelijk succesvol schrijver. Dat is in een notendop waar de film over gaat en wellicht verwachten we dan ook wel een film over de geweldige vooruitgang die de Cubaanse revolutie heeft geboekt.

Niets is minder waar. Ook hier heeft de anti-communistische filmindustrie weer een film gemaakt waarin vooral moet blijken hoe slecht de regering van Castro is. Wat wil namelijk het geval. Arenas is een homoseksueel en in een land als Cuba, waar nog veel mensen moeite hebben met homofilie, zou hij dus nauwelijks in vrijheid kunnen leven. Natuurlijk mag er best op gewezen worden dat de situatie voor homoseksuelen niet optimaal was in Cuba maar de film schept het beeld alsof dit het gevolg is van het communisme. Nergens wordt er naar verwezen dat homoseksualiteit in veel West-Europese landen in de jaren zestig ook nog steeds verboden was en soms zelfs hard werd vervolgd (Engeland bijvoorbeeld).

Fresa y Chocolate

Nee, volgens Arenas werd hij gehinderd door een door Castro aangewakkerde homohaat, al wordt nergens precies duidelijk hoe Castro dit dan zou hebben gedaan. Onze hoofdpersoon weet echter te ontvluchten naar New York en u raadt het al daar bestaat volgens de filmmakers geen homoangst. Overigens spreken we dan ook wel over begin jaren tachtig maar volgens de makers van de film kunnen we de jaren zestig en tachtig best op één hoop gooien.

In de film wordt geen gewag gemaakt van het feit dat de ontwikkeling in Cuba zeker niet stilstond. Denk bijvoorbeeld eens aan de film Fresa y Chocolate waarin homoseksualiteit het belangrijkste onderwerp is. Is deze film in Cuba verboden? Nee, absoluut niet, sterker nog hij wordt van alle kanten geprezen ook van de kant van de regering en niet alleen omdat de film mooi is maar juist ook omdat het een stap is in de richting van het accepteren van homoseksualiteit.

Wat ook merkwaardig is, is dat de film geen aandacht besteedt aan de houding van de katholieke kerk op dit punt. Het is immers volkomen waanzin om te denken dat de Cubanen de ideeën die de kerk jarenlang erin stampte in 1959 direct vergeten werden. De film kan dus ook geen antwoord geven op de vraag of de homoangst die Arenas beschrijft een gevolg is van de Cubaanse revolutie of juist van het feit dat deze nog niet compleet was doorgevoerd. Dat laatste lijkt mij veel waarschijnlijker.

Made in Cuba

Wat misschien nog wel het meest ironische is aan de film is de boute bewering dat Arenas zijn schrijverstalenten heeft kunnen ontwikkelen in Amerika en ondanks de 'repressie' in Cuba. Is Reinaldo dan vergeten dat hij voor de revolutie niet kon lezen en schrijven? Of denkt hij echt dat hij als arme plattelandsjongen ook zonder die revolutie wel was opgeklommen tot schrijver? Als hij dat echt denkt is hij zeker vergeten dat hij in Havana alle middelen kreeg die nodig waren om zijn schrijverstalent te ontwikkelen. Daar werd hij opgeleid en niet in Amerika!

Wie goed oplet kan dus alleen maar concluderen dat de Cubaanse revolutie een fantastisch succes heeft behaald in het ontwikkelen van het potentieel van Arenas en het is een schande dat deze 'vluchteling' zijn vaderland hiervoor bedankt met contra-revolutionaire activiteiten. Volgens de omschrijving moeten we geloven dat het gaat om een oprechte jonge revolutionair vol idealen die erachter komt hoe de revolutie ontaardt in een dictatuur. De film is alleen waard om bekeken te worden als u zich eens een avondje lekker wil ergeren.