Hoe groter een onderneming is, hoe groter de salarisstijging. Daarbij zijn de bonussen voor topmanagers in de vorm van aandelenopties bovendien nog buiten beschouwing gelaten, juist nu het misbruik van optieregelingen overduidelijk aan het licht komt. Deze 'exhibitionistische zelfverrijking', die volgens Lodewijk de Waal aanleiding zou moeten zijn om een 'kleptocratentax' in te voeren is overigens niet van vandaag of gisteren.
De inkomens van ruim 350 topmanagers groeiden, ondanks alle maatschappelijke discussie gewoon door, van 1999 tot 2000 met 12 tot 18 procent, twee tot drie keer de stijging waar de werknemers genoegen mee moesten nemen en miljoenen guldens verschil in absolute zin. De loonstijgingen van managers in middelgrote bedrijven lopen ook uit de pas met de werknemersinkomens, al is het in die kringen minder. De CAO-loonstijging plus flexibele beloningscomponenten als winstdeling, komt in de onderzochte periode uit op zes á zeven procent. De FNV is, wederom, geschrokken van de uitkomsten. "Dit valt niet mee," reageerde woordvoerder Plas. Minister Zalm van Financiën wil het 'probleem' oplossen door de aandeelhoudersvergadering een stem te geven in de beloning van de bestuurders. Dat is uiteraard water naar de zee dragen. want juist de meest agressieve 'Amerikaanse' bestuurders, zoals bijvoorbeeld Boonstra ex-Philips en Rijkman Groenink van ABN-Amro, zorgen voor de meeste 'aandeelhouderswaarde' en daar worden ze dan ook op zijn Amerikaans voor beloond. Het gaat dus niet om uitzonderingen, om een enkeling die zich bovenmatig verrijkt, het is regel, een niet te stuiten tendens.
De FNV gaat nu bepleiten dat behalve de aandeelhouders ook de ondernemingsraad een stem moet krijgen in de salarissen van het management. De extra bonus die de bond voor werknemers gaat eisen bij de komende CAO-besprekingen, vindt Plas niet meer dan redelijk: "We hebben met de werkgevers afgesproken dat de ontwikkeling van de topsalarissen in de pas zou lopen met die van de gewone werknemers. Daar zullen we ze aan herinneren".
Wereldwijd worden op dit moment honderdduizenden structurele banen geschrapt, de meest voorkomende manier om de economische problemen te lijf te gaan, terwijl de aandeelhouderswinsten zo min mogelijk worden aangetast. Het zijn juist de onoplosbare tegenstellingen binnen het kapitalistische systeem die maken dat de uitbuitingsgraad alleen maar verder zal toenemen, alle verzuchtingen dat het zo niet langer kan en dat het de spuigaten uitloopt ten spijt. Daarom is het idee van een extra bonus nog niet eens zo slecht. Niet om 'in te lopen' natuurlijk, dat is kolder, maar gewoon omdat elke cent gebruikt kan worden om de stijgende kosten van het dagelijks levensonderhoud te kunnen betalen. Maar beter is natuurlijk om nu eindelijk eens af te stappen van de bereidheid van de FNV om mee te werken aan de al jaren durende loonmatiging. En precies op dat punt toont de FNV wat ze echt is: smeerolie voor het systeem. Af en toe een bonusje eisen, maar structureel meewerken aan een systeem dat de rijken rijker maakt en de armen armer, hoe dan ook, zolang het systeem zelf niet wordt vervangen.