Griekse reacties op 11 september

Door Anna Ioannatou

Begin oktober jl. organiseerde de KKE (Communistische Partij Griekenland) een ontmoeting met mensen uit het universitaire leven, journalisten, kunstenaars, literatoren en diverse vooraanstaande persoonlijkheden uit het sociaal-politieke leven van Griekenland voor een debat over de internationale ontwikkelingen na de terroristische aanslagen van 11 september.

Onder het motto 'Tijd voor verantwoordelijkheid en gemeenschappelijk optreden. Nee tegen de Griekse betrokkenheid', werd de vinger op zere plekken gelegd door de diverse deelnemers aan het openbare debat.

In haar inleiding wees Aleka Papariga, secretaris-generaal van de KKE, erop dat er sprake is van een soort oorlogsverklaring tegen de hele mensheid onder het voorwendsel van terrorismebestrijding, waarbij zij deze ontwikkelingen o.a. in verband bracht met de groeiende anti-(kapitalistische) globaliseringsbeweging.

Allang voor de aanslag op Manhattan was er door een reeks samenwerkende staten een ontwikkeling in gang gezet om een apparaat op te richten dat zich bemoeit met interne aangelegenheden van landen, een soort breder opgezet politieapparaat, oftewel een soort militaire wetgeving, die als zodanig nog niet op het eerste gezicht waarneembaar was, tenminste niet tot nu toe. Dus het scheppen van voorwaarden om de groeiende protestbewegingen te stuiten.

Voor de aanslag

Wij geloven, aldus de spreekster, dat de oorzaken van de toestand, waarin we ons nu bevinden, al ver voor 11 september aanwezig waren. Daarbij kunnen vier hoofdpunten aangestipt worden.

Ten eerste: de crisiscyclus, die nu niet alleen maar de opkomende economieën treft (de z.g. 'tijgers' van Zuid Oost-Azie), maar ook de drie sterke kapitalistische centra (VS, Europa, Japan). Ten tweede: de gevolgen van de dramatische ontwikkelingen van 1989-1991, toen de machtsverhoudingen omgegooid werden in het nadeel van de meeste volkeren en de kapitalistische overheersing zich over een veel groter deel van de aardbol uitspreidde.

Ondanks dat waren er toch nog regio's in de wereld, die niet helemaal onder Amerikaanse voogdij stonden, zoals Centraal-Azië en zelfs nog het Midden-Oosten, ook al zijn de meeste regeringen daar Amerikaans gezind. Er was dus een gebied, waar de concurrentiestrijd zich natuurlijkerwijs zou moeten afspelen. B.v.: de VS hadden nog nooit militaire bases in Centraal-Azië.

Ten derde: de tegenstellingen en de concurrentie tussen de leidende kapitalistische landen onderling, waarvan op het ogenblik vooral Centraal-Azië en het Euraziatische gebied het middelpunt zijn (geostrategische belangen, bodemschatten, het 'zwarte goud'.) En verscherpte intra-imperialistische tegenstellingen worden gewoonlijk niet met de klassieke politieke middelen opgelost, maar met geweld, zeker in tijden van recessie.

Ten vierde: is duidelijk de wil aanwezig de groei van volksbewegingen tegen te gaan. Deze bewegingen zijn nog steeds zwak en lang niet zo massaal als we zouden wensen, maar van Seattle tot Genua is aangetoond, dat de reacties op gang zijn gekomen.

Uiteraard werd er nog veel meer genoemd, waar geen plaats voor is om hier verder opin te gaan.

Buffels en kikkers

De gevolgen voor Griekenland zullen vermoedelijk ernstiger zijn, omdat het land in een confrontatiegebied ligt. Het staat vrijwel vast, dat het land bij de conflicten betrokken zal worden. Afgezien van het militair-politieke aspect, is er ook nog het economische. Er wordt beweerd, dat de gevolgen voor de Griekse economie niet onmiddellijk voelbaar zullen zijn, omdat de investeringen van het Derde Communautaire Steun Kader (programma EU) van start zijn gegaan en ook de werken voor de Olympische Spelen van 2004. Misschien leidt dit tot uitstel van een crisiscyclus, die toch dieper zal worden op den duur, want de toestand op de Balkan en het touwtrekken om de Egeïsche Zee zijn instabiliteitselementen, die niet onderschat mogen worden. "Waar buffels onderling ruzie maken, worden kikkers vertrapt", aldus Aleka Papariga.

Anti-imperialisme: een neurotische aandoening?

De krant 'Rizospastis' is overgegaan tot het stellen van vragen (elke dag 1 op de voorpagina) i.v.m. de terroristische aanslag van 11 september. Vragen, waarover - als ze al niet beantwoord kunnen worden - tenminste nagedacht moet worden.

Het automatische, perfecte radar-waarschuwingssysteem van het Pentagon. Op 11 September zou dat systeem niet gefunctioneerd hebben... Moeilijk voorstelbaar, aldus de krant. En als het wel gefunctioneerd heeft, waarom zijn er dan geen maatregelen getroffen? (evacuatie en zo)
Algemeen aanvaard is, dat de terroristen de geheime communicatiecode van de CIA kenden. Wie heeft die dan doorgegeven? Weet de regering van de VS het? Zo nee, wat is er dan aan de hand? Zo ja, waarom wordt het Amerikaanse volk dan niets verteld?
De 'Washington Post' schreef dat de VS voor 11 september op het punt stonden een belangrijk initiatief voor het Midden-Oosten aan te kondigen, dat waarschijnlijk ook de erkenning van een Palestijnse staat zou bevatten. Waarop zinspelen Amerikaanse commentatoren, die beweren dat de aanslag misschien daarmee in verband gebracht moet worden?
Bij Pittsburg stortte op 11 september ook een vliegtuig neer. Er werd gezegd, dat dit toestel op weg was naar het Witte Huis en dus neergehaald werd. Geen enkel menselijk spoor is gevonden en waarom heeft CNN geen beelden gegeven van het neergestorte vliegtuig? Waarom is juist dit voorval begraven?
Hoofdverdachte, Bin Laden, was een agent van de CIA, bondgenoot en medewerker van de Amerikaanse regering, gefinancierd en militair uitgerust en opgeleid (hij en zijn organisatie) door die laatste (velen van hen zelfs in de VS zelf) in hun gemeenschappelijke strijd tegen de door de Sovjet-Unie gesteunde volksmacht in Afghanistan (kwam in 1978 aan de macht), die door de Taliban weer omvergeworpen werd. Door de Taliban, die ook een product zijn van de VS en nu door deze laatsten beschuldigd worden als daders van de aanslag. Wat is er toch aan de hand? Vraagt de 'Rizospastis' retorisch, die bovendien de vraag stelde, waarom Bush de eerste 24 uur na de aanslag van de ene plek naar de andere vloog. Er zijn toch maar uiterst weinig mensen (vertrouwelingen), die de routes van zijn vliegtuig kennen. Waar was hij dan bang voor? En in het algemeen blijft de vraag gelden, wie belang heeft bij zo'n aanslag. Wie slaat munt uit wat?

Zijn deze vragen nu het typische product van de Griekse complotgeest en daarmee zijn we uitgepraat? Nee, eerder vloeien ze voort uit een langdurige, pijnlijke ervaring met Westerse geheime diensten in eigen land en de krant geeft haar lezers prikkels tot nadenken om niet kritiekloos een berichtgeving over te nemen, die overwegend op de CNN berust. Dezelfde vraagstelling kom je trouwens ook buiten Rizospastis-kringen tegen in Griekenland. In het algemeen spreekt dit een breder publiek aan.

Ook publiceerde dezelfde krant op 7 oktober een hele lijst van moordaanslagen of pogingen daartoe (24 tegen Fidel Castro!) van de CIA over de hele wereld (van 1961 tot 1976, in totaal 900 geheime operaties tegen 'losse' politici, maar ook tegen regeringen) plus een lijst van imperialistische interventies van na de Tweede Wereldoorlog.

Dit alles en andere dingen, zoals het organiseren van betogingen tegen de VS-politiek, heeft een aantal bekende personen uit het politieke leven ertoe gebracht (overwegend van reformistische komaf) een aanval op de KKE te ontketenen, omdat vooral via de betogingen de indruk naar buiten toe gewekt zou worden van een "neurotisch anti-Amerikaanse" Griekse samenleving. Deze term viel voor het eerst n.a.v. de betoging van 27 september jl., georganiseerd door de vredesbeweging en met deelname van vele anderen, o.a. de KKE, die zoals te doen gebruikelijk wel de meeste betogers 'leverde'.

Dat Griekenland hierin allerminst geïsoleerd staat - zoals door de tegenstanders beweerd werd - moge blijken uit de talrijke demonstraties, ook in de VS zelf en in andere leidende landen (waar anti-Amerikanisme zeker geen "neurotische reflex" is). Ook blijkt dit uit de anti-imperialistische en, wat specifieker, anti-Amerikaanse gevoelens, die door de aanslagen van 11 september aan de oppervlakte kwamen bij de meerderheid van de bevolkingen van talloze landen over de hele wereld.