|
Dit plan is voortgevloeid uit de Verklaring van Bologna, twee jaar geleden totstandgekomen in de Italiaanse stad, en past in de golf van privatiseringen en toenemende bedrijfsinvloed op het onderwijs. Het General Agreement on Trade in Service (GATS) versnelt deze ontwikkelingen van de kapitalistische globalisering. Als we niets doen, zal onderwijs in de toekomst slechts voor de elite zijn en zal de kloof tussen arm en rijk alleen nog maar groter worden.
Het GATS moet zorgen dat de 'vrijhandel' van multinationals geen last ondervindt van barrières als nationaal beleid en wetgeving van landen. De regels van dit monopoliespel van het kapitaal dienen opgevolgd te worden, anders volgen er financiële sancties van de Wereldhandelsorganisatie (WHO). Publieke sectoren draaien in dit scenario slechts op winst en concurrentie. Dat geldt bijvoorbeeld al voor het openbaar vervoer (NS). Ook het onderwijs zal marktgerichter moeten gaan werken. Het is geen dienst meer, maar een product, en studenten worden consumenten, die de weg naar een bestaan moeten kopen. Het feit dat minister Hermans van Onderwijs zich in dezelfde bedrijfstaal uitlaat als minister Jorritsma van Economische Zaken spreekt boekdelen. Bovendien vallen hoge scholen en universiteiten in de GATS niet meer onder het onderwijsbeleid, maar onder handel. Dat betekent ook speculeren op de beurs, terwijl studenten naar een behoorlijke studiebeurs kunnen fluiten.
GATS sluipt geleidelijk, maar als een dief in de nacht Europa en dus ook Nederland binnen (Vaak is Nederland zelfs het eerste land waar de 'Amerikanisering' wordt ingevoerd, nvdr). Eerst moeten Europese onderwijsinstellingen zich aanpassen om tegen de concurrentie van de VS op te kunnen. Daarom is in het verdrag van Bologna afgesproken om de hoge en wetenschappelijke onderwijssystemen in alle Europese landen (dus niet alleen de EU) op elkaar af te stemmen. Daar komt BA/MA om de hoek kijken. Kortweg houdt het in dat het HBO en WO opgedeeld worden om studies in te korten. Afgestudeerden kunnen dan eerder doorstromen naar de arbeidsmarkt, of dat nu met veel nuttige kennis rijker is of niet. BA/MA zal voor de gemiddelde student, gezien de hoge kosten die er aan kleven en de zware selectieprocedures, zo goed als onbereikbaar zijn. De markt neemt het dus wel over, vraag en aanbod lossen alle problemen op. Scholen bieden nu al steeds gefragmentariseerdere pakketten aan met het oog op de inzetbaarheid van een toekomstige werknemer, naar kwaliteit wordt niet meer gekeken. Niet te veel nadenken, niet te veel vragen en al helemaal niet de straat op gaan bij misstanden. Bedrijven kunnen niks met een opstandige werknemer. Het Europa van de grote industriële concerns is natuurlijk ook het meest gebaat bij ' flexibeler' personeel dat je als pionnen kunt verschuiven op het monopoliebord.
'Zelfstandig worden' heet de uitverkoop van het onderwijs aan het bedrijfsleven in kapitalistische termen. Overheidsbemoeienis is ouderwets. Van echte zelfstandigheid op hoge scholen en universiteiten is uiteraard geen sprake. Steeds vaker hangen hoge scholen en universiteiten vol met reclames van bedrijven en banken. Binnen de studentenbonden in Europa en elders ontstaat steeds meer de vrees dat het GATS de democratisering en toegankelijkheid van het onderwijs zal ondermijnen. Een commissie van de internationale studentenvakbond ESIB, waar menige Nederlandse studentenbond ook bij aangesloten is, heeft inmiddels een onderzoek ingesteld naar de gevolgen van het GATS op het onderwijs.
Talloze wantoestanden dus. De kans dat deze 'paarse' regering als onderdeel van het kapitaal echt investeert in onderwijs (niet alleen met geld) is zeer gering. Het beste onderwijs blijft op die manier voorbehouden aan een elite. En dat zal de tweedeling in de samenleving alleen maar vergroten. Reden te meer om aan D'14 deel te nemen en naar de EU-top in Brussel te gaan. Het GATS verdedigt slechts de belangen van multinationals. Zijn greep op ons onderwijs zal verstevigen. De EU en daarmee onder andere dus Europese universiteiten moeten de concurrentiestrijd aangaan met de VS en Japan. Dat geldt eveneens voor militaire zaken. Zowel in de EU als in de VS zijn de uitgaven voor het leger en de NAVO verhoogd. Geld dat ook besteed had kunnen worden aan onderwijs. Grenzen zouden verdwijnen in een verenigd Europa, die tussen arm en rijk tekenen zich echter steeds scherper af. Hoog tijd om te investeren in een sociale maatschappij! Onderwijs is immers een recht, geen marktwaar!