Minimumloon tenminste vijf procent extra omhoog

Door Hein van Kasbergen

Verschillende sprekers op het armoedecongres, georganiseerd door de vakbond ABVAKABO FNV, eind oktober, onderschreven de stelling dat de minimumlonen met minstens vijf procent bovenop de prijscompensatie moeten worden verhoogd. De veel te lage minimumlonen in Nederland blokkeren het verhogen van de uitkeringen.

De FNV-leiding verstopte zich jarenlang achter de zogenaamde koppeling van lonen en uitkeringen. Het gevolg hiervan is grove subsidie aan werkgevers, willekeur van gemeenten met kwijtscheldingen en bijzondere bijstand aan uitkeringsgerechtigden en AOW'ers, de armoedeval en de tijdelijke z.g. Melkertbanen. De conclusies uit dit congres gaan een rol spelen op het grote FNV-congres in mei 2002. De FNV-leiding gaat zoals gebruikelijk overleggen met de regering en de SER. (On)bewust vergeet zij haar achterban te mobiliseren. Het minimumloon en de uitkeringen moeten fors omhoog. Solidariteit tussen werkenden en uitkeringsgerechtigden moet worden versterkt.

FNV-vice-voorzitter Kitty Roozemond (GroenLinks) deed een poging om aan de hand van de FNV-nota Inkomensbeleid het bondsbeleid uiteen te zetten. De koppeling van lonen en uitkeringen is jarenlang niet toegepast, zodat een forse achterstand is ontstaan in de koopkracht van de minima. Sinds '96 wordt de koppeling weer toegepast. Uit cijfers van '98 blijkt dat 917.000 huishoudens een te laag inkomen hebben. Een op de tien kinderen leeft in Nederland op of onder de armoedegrens. De inkomensverhoudingen zijn volkomen uit het lood geslagen, obscure zelfverrijking van managers etc., naast de steeds hogere lokale lastendruk - waar de overheid zelf aan bijgedragen heeft - zoals de Onroerend Zaak Belasting en milieuheffingen zijn niet evenredig tussen hoge en lage inkomens verdeeld.

De FNV wil een omslag naar landelijke belastingen i.p.v. plaatselijke. De Zalmsnip moet groter worden en op de Inkomstenbelasting worden verrekend. De woonlasten gaan onevenredig omhoog en de huurverhogingen liggen boven de kostprijs, huursubsidies nemen af. De zorgkosten staan op de tweede plaats, de lage en middeninkomens betalen teveel voor zorg.

Met deze constateringen rondde Kitty Roozemond haar verhaal af. Niets over de extra 15 procent in vier jaar voor de minima, zoals de Bondsraad van de ABVAKABO bij motie aanvaardde. Niets over de extra 5 procent voor de minimumlonen.

Voorzichtigheid is troef bij de FNV-leiding

Naast alle terechte kritiek van mevrouw Roozemond zou er ook zelfkritiek moeten zijn. De leiding van de FNV heeft zich medeplichtig gemaakt aan de lage looneisen in het poldermodel. Door misbruik te (laten) maken van (Europese) subsidies, richting werkgevers, en tijdelijke banen zonder rechtspositie te accepteren heeft de leiding boter op het hoofd. De jarenlange chantage met de koppeling tussen lonen en uitkeringen, door regering en werkgevers, is veelzeggend. Nu is de tijd aangebroken voor een fikse inhaalslag. De minimumlonen en de uitkeringen moeten fiks omhoog; de solidariteit tussen werkenden en uitkeringsgerechtigden moet worden versterkt.

Dat bleek uit de conclusies van de vier werkgroepen op het armoedecongres, conclusies die een basis vormen voor het FNV-congres in mei 2002:

  1. armoede bestrijden door het wettelijk minimumloon te verhogen. Het sociaal minimum is hiervan afhankelijk en volgt het verhoogde minimumloon;
  2. inkomensafhankelijke regelingen afbouwen en omzetten in generieke verhogingen van het wettelijk minimumloon;
  3. armoedeval bestrijden door verhoging van de heffingskorting, aangevuld met een extra inkomensafhankelijke heffingskorting voor werkenden;
  4. eenduidig beleid: één loket, zodat voor iedereen ongeacht de woonplaats dezelfde rechten en regelingen gelden.