De winter staat voor de deur...

Andere normen, andere waarden.

Door Rinze Visser

De tijd van compassie met de medemens en van de zachte standpunten lijkt in de politiek definitief voorbij. Begrip heeft plaatsgemaakt voor hardheid. Terwijl het bevel tot huilen om New York - Washington - 11 september op straffe van de beschuldiging van terroristensympathie nog volop heerste, discussieerde een gemeenteraad van een kleine gemeente in het noorden des lands over een voorstel om te voorkómen dat dakloze verslaafden zich een schamel onderkomen zouden kunnen verschaffen op een bepaald terreintje.

Slechts korte tijd na het plechtig stilstaan bij de slachtoffers van de terreurramp in de Verenigde Staten van Amerika behoorde mededogen al weer tot de verleden tijd. Toen het niet meer ging om een bedoelde aanhankelijkheidsbetuiging aan de super-NAVO-bondgenoot, maar om een aantal uitgerangeerden, om producten van de verwildering van het kapitalisme, ook wel de keuzerijke, pluriforme, vrijheidslievende, democratische markteconomie genoemd.

Stelt u zich voor: een voormalig woonwagenkampje, dat het gemeentebestuur graag gevrijwaard zou zien van caravans en andere beschermingsmogelijkheden tegen regen en kou. Als weer eens een bewoner aan zelf toegebrachte verwondingen, door bijvoorbeeld overmatig alcohol- of harddrugsgebruik, vitaminegebrek, verwaarlozing, was overleden dan kon er weer een obstakel opgeruimd worden. Zo ook als iemand het daar al te bont maakte.

Stelt u zich voor dat er altijd iemand was die het nooit te bont kan maken en altijd mocht blijven en die ook nog, zonder ingrijpen van overheidswege, illegaal meerdere bouwsels kan scheppen zich van verbod noch gebod iets aantrekt, óók handelaar in harddrugs is en dat dat 'gedogen' in de vorm van een ontheffing volgens een officieel besluit wordt vastgelegd. Dat in datzelfde besluit is vastgelegd dat er bij de ingang van het terreintje een bord 'verboden toegang' komt om ongewenste onderdak-tegen-regen-en-kou-zoekers te weren.

Stelt u zich voor dat de door het establishment en de bijna ganse journalistiek als onmensen geziene communisten de enigen zijn die mededogen voelen bij het behandelen van het voorstel en die het meten met twee maten scherp afwijzen; die - vanwege de politieke haalbaarheid - voorstellen om dit punt van de agenda af te voeren en om humanitaire reden 'over de winter heen te tillen' en deze tijd te benutten om met een beter voorstel te komen. En dat de anderen - ook de meest godvruchtigen onder hen - dit idee verwerpen, uiteraard na een vage toezegging dat over noodopvang zal worden nagedacht.

'De winter staat voor de deur', zo werd in de voorbereidende commissievergadering opgemerkt. Dit gezegde was echter niet ingegeven door een huivering bij de gedachte aan de aanblik van bij vorst buiten verkerende mensen en hun ellende, maar - zo moet worden toegegeven - door de angst voor de mogelijkheid dat verslaafde daklozen zich een bescheiden onderkomen tegen de ergste nachtelijke kou zouden kunnen verschaffen.

Hoe vaak hebben wij het kunnen horen en lezen: na 11 september 2001 zal de wereld nooit meer dezelfde zijn. Wat 11 september?! De wereld was vóór die datum allang niet meer dezelfde! Omdat vele, zeer vele gezagsdragers, gekozenen en benoemden, opinieleiders enzovoorts, allang niet meer dezelfde waren of niet meer zichzelf waren.

Grote veranderingen zijn dikwijls het beste zichtbaar in de kleine dingen. 'De winter staat voor de deur', betekende allang niet meer hetzelfde. Het is goed daar nota van te nemen. Dat eerder geldende normen en waarden niet meer dezelfde zijn of een andere betekenis hebben gekregen bij de zichzelf tot de elites rekenende groepen. Laten we hopen dat zeer vele anderen de keiharde kapitalistisch-neoliberale ideologische druk weten te weerstaan en zullen terugvechten.