Herziene atoomstrategie van de VS en Chinese atoombewapening

 

 

 

Door Rainer Rupp

Kortgeleden bracht de regering van de VS twee belangrijke rapporten uit, die alleen door wapengekletter in Afghanistan en waarschuwingen voor nieuwe oorlogen bij het grote publiek zo goed als helemaal niet onder de aandacht kwamen.

Het eerste is het sinds 1994 voor de eerste keer gewijzigde document met grondslagen voor de militaire nucleaire strategie van de Verenigde Staten, het zogenaamde "Nuclear Posture Review" en als tweede een nieuwe studie van de CIA met de omslachtige naam "Ontwikkelingen bij ballistische raketten in andere staten en de daaruit ontstane bedreiging in de periode tot het jaar 2015", die elk jaar bij het comité van de geheime dienst binnen het Congres van de VS aangeboden moet worden. Een gedeclassificeerde versie van dit rapport werd vorige week woensdag tevens in de openbaarheid gebracht.

In het verleden werden de, in deze rapporten opgenomen, analyses gebruikt om met verwijzing naar de "schurkenstaten", Noord-Korea en Iran, de Amerikaanse plannen voor een schild tegen intercontinentale raketten in de ruimte, dat vele miljarden zal gaan kosten, te rechtvaardigen. Tot zover was er ook dit keer niets nieuw in deze CIA-studie. Heel anders daarentegen was de bewering van de Amerikaanse geheime agenten dat de Volksrepubliek China haar arsenaal aan intercontinentale raketten, gericht op Amerika, tot het jaar 2015 zal verviervoudigen. Nu was dit alleen nog geen reden tot zorg bij de Amerikanen, want ondanks het hoge groeipercentage zou het totaal aan Chinees afschrikkingspotentieel slechts met zo'n 75 tot 100 raketten stijgen; in vergelijking met de VS en Rusland, of Frankrijk en Groot-Brittannië, eigenlijk nog steeds bescheiden.

Bezorgd zijn de Amerikanen over twee ontwikkelingen. Ten eerste wil Peking zijn afschrikkingspotentieel beter tegen vijandelijke verrassingsaanvallen beschermen en in de toekomst op mobiele lanceerinrichtingen plaatsen. En ten tweede zullen de Chinezen binnen afzienbare tijd de MIRV-technologie beheersen, die bijzonder goed in staat is om het geplande VS-raketafweerschild te omzeilen.

Onder de MIRV-technologie wordt de mogelijkheid verstaan om een intercontinentale raket met meerdere atoomkoppen te lanceren, die tijdens de vlucht in de ruimte en ver voor het doel de afzonderlijke atoomkoppen loslaat. Deze kunnen dan onafhankelijk van elkaar verschillende, ook ver uit elkaar liggende, doelen aansturen. Vanwege hun bijzondere dreiging en destabiliserende werking hadden de VS in de ontwapeningsonderhandelingen met de Sovjet-Unie met succes afgedwongen, dat de MIRV-raketten uit het Sovjet-afschrikkingsarsenaal verdwenen. Recent heeft Moskou echter aangeduid dat men als mogelijke tegnmaatregel ter voorkoming van het geplande Amerikaanse raketschild zich het recht voorbehoudt, om zich in de toekomst weer met MIRV-atoomkoppen te bewapenen, om zo het Russische afschrikkingspotentieel hoog te houden.

Met betrekking tot de herziene militaire atoomstrategie van de VS, hebben de internationale persagentschappen overijld bekendgemaakt, dat Washington er niet aan denkt om het moratorium op atoomwapentests ter discussie te stellen. In tegenstelling daartoe wordt in het "Nuclear Posture Review" weliswaar oppervlakkig aanbevolen het moratorium voorlopig in stand te houden, tegelijkertijd echter heet het dat Amerika erop voorbereid moet zijn om op elk moment weer met testen te beginnen en niet pas twee jaar naopheffing van het moratorium, zoals tot dusver gepland. In heldere taal betekent dat, dat de regering Bush van plan is alle noodzakelijke voorbereidende maatregelen te treffen om direct na opheffing van het moratorium de tests te hervatten. Ter herinnering: bij de stemming over ratificatie van het nucleaire teststopverdrag op 13 oktober 2001 was de benodigde meerderheid niet gehaald. Daarop had de regering Clinton voor onbepaalde tijd een moratorium ingesteld.

Het publiek moet de mogelijke hervatting van Amerikaanse atoomwapentests aangeprezen worden met ontwapeningspolitieke drogredenen, die uit de in het Review-document beoogde vermindering van het Amerikaanse strategische atoomarsenaal van de huidige 7.000 naar 1.700 tot 2.200 stuks resulteren. Om het functioneren van de overblijvende atoomwapens te waarborgen, - aldus een hoge ambtenaar van het Pentagon tegen de pers - zouden hun tests aan toenemend belang winnen. Het eigenlijke probleem ligt echter niet bij het testen van strategische kernwapens maar bij het testen van door de VS ontwikkelde mini-atoombommen. En zonder nieuwe tests zal men daar niet op kunnen vertrouwen.

Twee jaar geleden heeft Stephen Younger, de vice-directeur van hun atoomwapenafdeling zich voor een ontwikkeling ingezet, die de weg van grote naar kleine atoomwapens voert. De vlaktedekkende explosiekracht van de als 'city-busters' - 'stadsvernietigers' - bekende strategische atoombommen zouden tegenwoordig niet meer nodig zijn, omdat door nauwkeurige navigatie een raket met veel kleinere nucleaire lading of zelfs met conventionele springstof dezelfde taken vervult, namelijk vijandige raketsilo's of ondergrondse commando- en communicatiecentra in de lucht te jagen, zo verklaarde destijds Stephen Younger, die zich dan ook consequent sterk maakte voor de ontwikkeling van kleinere, d.w.z. inzetbaardere, nucleaire wapens, "om diep in de rots ingegraven, vijandige bunkers te vernietigen". (1)

Ook andere, in het verleden aan atoomwapens toegewezen taken (b.v. het vernietigen van wijdverspreide opmarcherende pantsereenheden) kunnen tegenwoordig door zogenaamde 'smart bombs' of 'intelligente wapensystemen' overgenomen worden, die ofwel door zeer gevoelige sensoren gestuurd zelfstandig hun doel vinden of met steeds nauwkeuriger en weerbestendige wereldomvattende positioneringsystemen (GPS) naar het doel worden gestuurd. Zoals reeds 10 jaar geleden bij de VS-oorlogsvoering tegen Saddam Hoesein duidelijk werd, kunnen de zogenaamde 'intelligente wapensystemen' bij de vernietiging van geconcentreerde troepenverbanden inderdaad de tot dusverre aan atoomwapens toebedachte taken met succes overnemen. Juist deze ontwikkeling wordt in de nieuwe 'Nuclear Posture Review' door Washington als een van de redenen voor de voorgestelde vermindering van het atoomwapenarsenaal aangevoerd.

Ondanks alle vooruitgang op het gebied van precisiewapens is het tot op heden niet mogelijk zonder inzet van atoomwapens goed verdedigde, ondergrondse bunkercomplexen te vernietigen. Om de atoomwapens nog "inzetbaarder" (2) te maken, zullen de voor dit doel geplande zware nucleaire wapens, die buiten de bunkerinrichtingen ook in de wijde omtrek alle leven vernietigen, door kleine atoomwapens moeten worden vervangen.

Reeds jaren terug heeft daarom het Amerikaanse Congres de plannen van de VS-regering, ter miniaturisering van atoomwapens en ter ontwikkeling van een 'deep penetration' bom, goedgekeurd. Het doel is - met de woorden van een Pentagonmedewerker - "Saddam Hoesein's bunker uit te graven zonder daarbij geheel Bagdad overhoop te halen." (3) Zonder ondergrondse proeven zullen de VS echter nooit op deze nieuwe wapens kunnen bouwen. En hierin ligt de eigenlijke reden, waarom het Pentagon weer sterker naar het testenvan atoomwapens lonkt.

Terwijl deze samenhangen in het publieke debat over de "Nuclear Posture Review" buiten beschouwing bleven, toonden de VS-Congresleden daarover hun verwondering, dat de Bush-regering er niet aan denkt de atoomkoppen van de afgedankte intercontinentale raketten te vernietigen. In plaats daarvan zullen ongeveer 5.000 ladingen wapengeschikt, d.w.z. voor mogelijk later gebruik, opgeslagen worden. Moskou heeft deze plannen reeds stevig bekritiseerd en het zal voor het Kremlin weinig aanleiding zijn om haar eigen arsenaal van ongeveer 6.000 strategische raketsystemen met tweederde te reduceren en onbruikbaar te maken.

Zowel de bewapeningsplannen van China als de aangekondigde reactie van Rusland bevestigen vermoedens, dat de zogenaamde raketafweerplannen van de VS uiterst destabiliserend werken en wereldwijd aanleiding zijn tot een nieuwe wapenwedloop.(4)

Sbg., 14 januari '02

  1. ("Conventional Bombs might do", Washington Post van 25 oktober 2000).
  2. ("Passage of "Mini-Nuke" Provision could lead to the Development of New Nuclear Weapons and the Resumption of Nuclear Testing" WORLD POLICY INSTITUTE, New York, 10 oktober 2000)
  3. ("Senat Backs Pentagon Study Into Low-Yield Nuclear Bomb", By Walter Pincus, Washington Post Service, Reprinted in IHT, 13.6.200)
  4. ("CIA: China Expected to Target U.S.", By John J. Lumpkin Associated Press Writer, Wednesday, January 9, 2002; 6:49 PM)
  5. Vertaling Sicco Jan Bier