Gemeenteraadsverkiezingen ook in Griekenland

Door Anna Ioannatou

Het gemeentelijk niveau, in het Grieks aangeduid als lokaal zelfbestuur, zou een gebied kunnen zijn, waarop democratie rechtstreeks uitgeoefend kan worden, omdat het dichter bij de burger staat. 'Zou kunnen', want juist daarom is de hele structuur van gemeenten en districten in Griekenland de laatste jaren aan flinke veranderingen onderhevig.

Het functioneerde als instelling te democratisch. De mogelijkheden tot politieke controle uitoefenen en/of tussenbeide komen voor de burgers was kennelijk te groot en dat moest veranderd worden.

In oktober van dit jaar zullen in Griekenland gemeenteraads- en districtbestuursverkiezingen plaatsvinden. De verkiezingscampagne is al zeer vroeg van start gegaan, eigenlijk al in het afgelopen najaar, zoal niet officieel, dan toch wel feitelijk. Het gemeente- en districtsbestuur is de afgelopen jaren steeds meer een middel geworden voor de regering om haar centrale beleid ook lokaal en regionaal ongehinderd te kunnen doorvoeren. De luid gepropageerde begrippen 'zelfbestuur', 'decentralisatie' en 'regionale ontwikkeling' betekenen op zichzelf niet veel en kunnen steeds moeilijker het feit verdoezelen, dat de gemeente steeds meer een voertuig is geworden voor de centrale macht om zich directer te mengen in het sociaal-economische leven van elke hoek van het land en om dit in de door de regering gewenste richting te kanaliseren. Die inmenging vindt op een vaak moeilijk waarneembare manier plaats en wordt gebracht binnen een kader van instellingen, die overal (voor de bevolking) ongunstige maatregelen institutioneel mooi verpakt, in veel programma's met valse beloftes, makkelijk uitvoerbaar maakt: privatiseringen, het 'omgooien' van arbeidsrelaties, fusies enz.

Degenen, die dit alles aan den lijve ondervinden - werknemers, het kleine en middelgrote bedrijf, de kleine en middelgrote landbouwer - moeten deze ontwikkeling nu gaan beoordelen en dat oordeel in hun stem tot uiting brengen.

Een aantal genomen of nog te nemen maatregelen zijn:

Het grote slachtoffer van de zogeheten opwaardering van de gemeente, volgens de logica van de marktliberalisering, is - het valt niet moeilijk te raden - de sociale sector.

De gemeenten en districten worden steeds meer instellingen van laagwaardige dienstverlening, een soort clubjes voor filantropische werken. Er is alle reden voor om te concluderen, dat naarmate de verarming toeneemt, de gemeente de rol zal spelen van een lokale overheidsdienst voor de minder bedeelden en dat is dan min of meer een bevestiging van de algemene politieke lijn in het land.

Wanneer overheidsbevoegdheden, zoals onderwijs, gezondheidszorg en andere sociale voorzieningen overgeheveld worden naar de lokale sector (gemeente en district), dan betekent dat minder verantwoordelijkheid voor de overheid en minder financiering. Het betekent dus in feite geen opwaardering van de rol van de gemeente, zoals volgens de gemaakte propaganda het geval zou zijn met de bestuurlijke herstructureringen, maar integendeel een degradatie, een afschuiven van verantwoordelijkheden op de schouders van anderen.

Bundeling van radicale krachten

Gezien deze ontwikkelingen is de bundeling van krachten, die radicale veranderingen wensen, van groot belang met het vooruitzicht op de komende verkiezingen. Hoe meer burgemeesters, districtshoofden en gemeenteraadsleden zich verzetten tegen het voortkruipende beleid van ondermijning van wat eens een kern van democratisch functioneren was, des te meer worden ook de mogelijkheden om druk uit te oefenen in tegengestelde richting. Hoe sterker het front van verzet en tegenoffensief van anderswillenden, des te groter de mogelijkheden het ongunstige tij te keren. Daarom is bundeling van radicale krachten zo belangrijk. Bundeling van krachten, die weigeren mee te doen aan de zogenaamde 'progressieve' oproepen van de gevestigde politieke partijen (plus kleine meelopers) om ook te gaan zitten aan de tafel, waar alleen maar onderhandeld wordt over hoe je mee mag doen aan hetzelfde beleid. Een onderhandelingstafel, waar de verschillen van mening alleen maar verschillen van beheer en toepassing van de al bij voorbaat besloten politiek zijn en waar dus een radicaal ander beleid eenvoudig niet aan de orde komt.

Noodzakelijk is, dat steeds meer mensen losgemaakt worden uit de invloedsfeer van beide grote establishmentpartijen en dat hun ontevredenheid in hun politieke keus tot uitdrukking gebracht wordt in plaats van zich heen en weer te laten gooien tussen beide groten in het Griekse politieke leven.

Een belangrijke taak voor elk strijdbaar bestuur in gemeenten en districten, is nu ook de bestrijding van de steeds toenemende repressie, die plaatsvindt met als voorwendsel het terrorisme. Over een paar jaar zal de gemeentepolitie, maar ook een apparaat als de security-diensten, gebruikt worden om de vervolging van vakbondsleden en andere werknemers, lastige boeren enz. georganiseerder door te zetten op lokaal en regionaal niveau. Dat is een ontwikkeling, die al een paar jaar geleden ingezet is en waarover de KKE (Communistische Partij Griekenland) een Zwartboek heeft uitgegeven (waarover we destijds in Manifest verslag uitgebracht hebben). Een tweede deel van dit Zwartboek is nu hard nodig geworden, want er gaat geen dag voorbij zonder vervolgingen en repressie-maatregelen.

De lijsten van de KKE in samenwerking met, waar mogelijk, andere radicale krachten, zullen een oproep vormen aan eenieder, die zich de noodzaak tot verzet heeft bewustgemaakt en niet alleen een tegenoffensief wil steunen, maar tevens met een sociaal voorstel wil meewerken aan een werkelijk democratisch gemeente- en districtsstelsel met een actieve inzet van de bevolking voor een volksvriendelijke ontwikkeling van de regio.