De NCPN en de lokale verkiezingen

De verkiezingsuitslag was voor de NCPN zeer gunstig. Een felicitatie voor de kameraden ter plekke, die zich volledig hebben ingezet, is op zijn plaats. Waar, zoals in Reiderland en Lemsterland de partij geworteld is onder de bevolking en ook daadwerkelijk heeft opgetreden, heeft de partij haar posities gehandhaafd en zelfs nog versterkt, zoals in Lemsterland. De overwinning in Reiderland is door de gehele pers opgemerkt en is van het grootste belang voor de toekomst van de NCPN. Het communisme is nog springlevend, is de boodschap uit Reiderland! In tal van artikelen in de pers was al afscheid genomen van het 'laatste bastion van het communisme in Nederland'. De werkelijkheid is dat de NCPN weer de grootste partij is geworden in dat laatste bolwerk. De PvdA heeft procentsgewijs in Reiderland het meeste verloren. In Scheemda is de basis gelegd voor verdere vooruitgang van de NCPN. De uitslag aldaar toont dat er perspectief is voor een communistische politiek. Jarenlange consequente inzet in Heiloo heeft geleid tot een zetel in de raad. Dit is een belangrijke doorbraak, omdat deze uitslag aantoont dat ook buiten de gevestigde plaatsen, in Groningen en Friesland, succesvol kan worden opgetreden voor een positie in een gemeenteraad. Het bewijst ook dat inzet en doorzettingsvermogen op langere termijn leiden tot succes. De krachtige campagnes in Groningen-stad en Enschede leverden weliswaar geen zetels op, maar wel bijna een verdubbeling van het aantal stemmen. Als de partij erin slaagt de politieke activiteiten ook in de periode tussen de verkiezingen uit te breiden en te intensiveren, liggen er ook zetels in het verschiet in grotere plaatsen. De organisatie van de partij in Amsterdam was niet sterk genoeg om een intensieve campagne te ontwikkelen. Maar het stemmenaantal dat ondanks de beperkte inzet toch werd gehaald, bewijst dat ook in Amsterdam een voedingsbodem is voor een succesvolle communistische politiek.

Wie lanceren Fortuyn?

Door Wil van der Klift (*)

Wie even over de grenzen van het polderland kijkt ziet dat - zeker na 11 september - de slag om de macht tussen de verschillende internationale kapitaalsgroepen in volle hevigheid gaande is. De Bush-regering heeft een aanzienlijke versnelling en verdieping aangebracht in het gevecht om afzetmarkten, grondstoffen en goedkope arbeidskrachten. Met grote regelmaat spreekt men over 'handelsoorlogen' tussen met name de EU en de VS. De meest recente uiting is de staaloorlog.

Het kapitalisme mag dan onderling hevig in gevecht zijn gewikkeld om de macht, samen roven ze in versneld tempo wat er nog te roven valt, tot in de kleinste uithoeken van de wereld. We leven kortom in een zeer turbulente, zeer gevaarlijke wereld op dit moment.

Het Europese kapitaal ziet zich geplaatst voor grote uitdagingen, die in ieder geval één ding gemeen hebben. De onderlinge concurrentiestrijd met de VS noodzaakt hen om de lonen, sociale voorzieningen en democratische verworvenheden in sneltreinvaart uit te hollen. Alles wat behoud en vermeerdering van de winsten en rendementen in de weg staat, zal men proberen te slopen. Niet langzaam verdergaan met uithollen van de sociale verworvenheden, zoals het geval was tijdens de periode direct na de val van de ex-socialistische landen, maar ongeremd en mateloos. Men zal de stijl van Bush zoveel mogelijk kopiëren.

Deze nieuwe politiek, gericht op het openbreken van alle sociale contracten in Europa van na de Tweede Wereldoorlog, dreigt afstand te nemen van alles wat nog een zweem van sociale verzorgingsstaat heeft. Het is voor het Europese kapitaal erop of eronder.

De discussies over de houdbaarheid van het Hollandse Poldermodel zijn in dat licht te bezien. Wie zijn de voorvechters van de afbraak van dat model? In Nederland is dat de president van de Nederlandse bank.

De aanval van rechts op het Poldermodel wordt gevoerd met gebruikmaking van begrippen als bureaucratie, stroperigheid, ontoegankelijkheid, ondemocratisch en arrogant. Er wordt meer besluitvaardigheid en daadkracht geëist. De politiek zou aan vernieuwing toe zijn.

Al deze aanvallen laten zien dat het Poldermodel, een overlegmodel dat uitgaat van klassencompromissen, net als het Rijnlandse model in Duitsland, nu overboord moet worden gekieperd om alle drempels weg te nemen voor de belangen van de belangrijkste Europese ondernemers en kapitaalgroepen. Voorzover het model de ontwikkeling van de arbeidersklasse in de weg stond, hoeven we daar niet om te treuren, maar het rechtse alternatief is nog schadelijker voor de bevolking.

De rechtse aanvallers op het Poldermodel maken ook bewust gebruik van de leugen dat de politiek het primaat zou hebben in de besluitvorming. In werkelijkheid blijkt elke keer weer opnieuw dat de 'markt(economie)' veel meer invloed heeft dan de politieke of maatschappelijke dimensies. De term politiek primaat verhult deze 'dictatuur van het kapitaal' en suggereert een bovenschikking van de politieke dimensie ten opzichte van de andere twee. Er wordt bewust geprobeerd om het einde van het Poldermodel als resultaat van een zelfstandig politiek proces voor te stellen.

Daar komt Fortuyn aan

Het is binnen dit politiek-economische kader dat we Fortuyn moeten plaatsen. De arrogante, maar vlotte populist speelt volledig in op de noodzaak van het groot-kapitaal om de bestaande politieke en sociale drempels te slopen. Er staan belangrijke kapitaalsgroepen achter hem, zoals bleek toen Fortuyn zich losmaakte van Leefbaar Nederland en een aantal van deze sponsors trachtten hun geld (200.000 euro) terug te krijgen. Maar dat is maar het topje van de ijsberg. Ook delen van het grootkapitaal steunen Fortuyn. Zijn arrogantie stoelt niet alleen op de huidige steun van een brede laag van de bevolking voor zijn optreden, maar veel meer op de openlijke en heimelijke steun uit kringen van het Nederlandse kapitaal.

Uiteraard wordt zijn rechtse taak aanzienlijk vergemakkelijkt door het feit dat er ook veel mankeert aan politiek Den Haag. De afgelopen periode van economische groei is voor een groot deel voorbijgegaan aan de bevolking. Stagnatie van de koopkracht ging gepaard met aanvallen op de collectieve voorzieningen. De terechte woede onder brede lagen van de bevolking over de vriendjes- en achterkamertjespolitiek, de openlijke toeëigening van grote optiebedragen door managers, de voortdurende aanvallen op het levenspeil, de afbraak van de collectieve voorzieningen, maken dat een aanzienlijk deel van de mensen de paarse politiek spuugzat is.

Fortuyn moet links breken

Fortuyn is van meet af aan vooral in stelling gebracht tegen de PvdA. Toenook, en zelfs vooral, de liberale VVD schade van zijn optreden ging ondervinden is gepoogd om hem te lozen. In tweede termijn is deze strategie gewijzigd en omgezet in een verhevigde aanval op de PvdA en zelfs op Kok. Fortuyn bleek politiek nog altijd en wellicht zelfs beter bruikbaar. De aanvallen van Fortuyn en Co. zijn vooral tegen de PvdA gericht. Melkert tracht zich nog achter Kok te verschuilen, maar hij begrijpt niet dat ook Kok voor deze groepen al een gepasseerd station is. Het akkoord van Wassenaar is in hun ogen uitgewerkt! Bolkestein mocht uit Brussel komen om Pim het product van Wim te komen noemen. Hierachter schuilt maar één doel: het liberale karakter van de VVD meer aanscherpen en de sociaal-democraten zoveel mogelijk beschadigen. Het bewijst evenzeer in welke mate de Nederlandse politiek al door Europa wordt gedicteerd. We moeten er ernstig rekening mee houden dat in bepaalde krachtige kapitaalsgroepen in Nederland de mening heerst dat het nu wel weer zonder de sociaal-democraten kan en dat de vakbeweging alleen maar een sta-in-de-weg is of in het beste geval alleen nog bestaansrecht heeft om de wensen van het kapitaal uit te voeren. De rechtse aanval op het Poldermodel wordt ook gekenmerkt door een frontale aanval op de vakbeweging.

De WAO moét, volgens die kringen, worden afgeschaft; de pensioenfondsen moéten worden opengebroken; de werkgelegenheid moét nog veel flexibeler worden; de wegen moéten open voor het vrachtverkeer; de lonen moéten naar beneden om de concurrentie met de VS (en Japan) aan te kunnen; het voorzieningenniveau hoeft, volgens deze lieden, niet meer voor iedereen bereikbaar te zijn. Alleen de kapitaalkrachtigen houden recht op goed onderwijs, een goede gezondheidszorg en snelle verbindingen. Dat is waar Fortuyn voor moet zorgen. Daarvoor mag hij vreemdelingenhaat kweken, daarvoor mag hij een racistische politiek bedrijven en zelfs artikel 1 van de Grondwet ter discussie stellen. Als hij van deze doelen afwijkt, zal hij onmiddellijk gedumpt worden en verdwijnt de media-aandacht voor hem even snel als hij ontstond.

Maar intussen fungeert hij als breekijzer om de Nederlandse politieke verhoudingen open te breken en te vervangen door een meer Amerikaans model. Links zal zich achter de oren moeten krabben en een strategie moeten voeren die tegelijkertijd de nadelen van het paarse politieke model bestrijdt, maar de ultrarechtse aanvallen van de machtsgroepen achter Fortuyn weet te pareren. Dat veronderstelt allereerst een gezamenlijk front tegen de verrechtsing van ons land. Over vormen en strategieën valt nog nader overleg te voeren. Het signaal dat de lokale verkiezingen, die door de media steeds meer gebruikt worden als springplank naar de landelijke verkiezingen, was duidelijk: de onvrede onder brede lagen van de bevolking dreigt te worden uitgebuit door rechts. Als links blijft steken in onderling gekissebis, zal de bevolking zich steeds meer van de politiek afkeren (de opkomst was de laagste ooit) of gevoelig blijven voor het gevaarlijke ultrarechtse gedachtegoed van Fortuyn en Co.

(*) Dit artikel is besproken in het partijbestuur van de NCPN op zaterdag 9 maart.