Kok: EU moet pensioen sneller hervormen

Delta Lloyd gaat voor de kip met de gouden pensioeneieren

Door Jan Cleton

Premier Kok en zijn Tsjechische collega Zeman willen dat de EU-lidstaten meer haast maken met de hervorming van hun pensioenstelsel. Ze schrijven dit in een discussienota die aan de orde kwam tijdens de EU-top in Barcelona. De pensioenen in veel lidstaten dreigen volgens hen op termijn onbetaalbaar te worden door de vergrijzing (zie kader vergrijzing).

Dat komt volgens hen doordat die landen, in tegenstelling tot Nederland, de pensioenen volledig financieren via een omslagstelsel, waarbij de werkenden betalen voor de gepensioneerden. In Nederland wordt de AOW via een omslagstelsel gefinancierd. Voor de aanvullende pensioenen is geld opzij gelegd.

Kok deed een jaar geleden al een soortgelijke oproep. Problemen met de betaalbaarheid van pensioenen in landen als Italiƫ, Frankrijk en Duitsland raken ook Nederland, omdat ze tot een waardedaling van de euro kunnen leiden. De Nederlandse pensioenen worden dan ook minder waard.

Kok en Zeman stellen in hun nota dat de lidstaten hun begrotingsbeleid moeten verbeteren, zodat er in de toekomst meer geld beschikbaar is om de gevolgen van de vergrijzing op te vangen. Ook moeten ze zorgen dat er meer mensen aan de slag komen, waardoor er ook meer aan pensioenpremies wordt betaald.

Verder zouden de lidstaten, in overleg met de sociale partners, moeten werken aan een systeem van aanvullende pensioenen, zoals dat in Nederland en enkele andere lidstaten al bestaat.

Als u verbaasd bent een dergelijke tekst in Manifest aan te treffen, dan heeft u gelijk. Deze tekst komt namelijk uit de Apeldoornse Courant van 5 maart jongstleden. Enkele dagen eerder, op 28 februari, stond de volgende tekst in voornoemde krant.

Verzekeraar Delta Lloyd, waaronder ook Ohra valt, heeft het afgelopen jaar de nettowinst met 5 procent zien stijgen tot bijna 300 miljoen euro.

De leven(sverzekerings)activiteiten van het bedrijf draaiden een recordjaar: daar was sprake van een omzetstijging van 18 procent tot 2,7 miljard euro, vooral door een toename van het pensioensparen. Dat maakte het concern gisteren bekend bij de presentatie van de jaarcijfers. Op middellange termijn moeten de pensioenen de kip met de gouden eieren worden, als gevolg van de vergrijzing. "Ook de Duitse markt is om die reden zeer aantrekkelijk", verzekerde bestuurder Chris Tesselhoff. Het bedrijf wil ondernemingspensioenfondsen herverzekeren. Ook het pensioensparen zal de komende jaren fors toenemen.

De totale omzet van het concern kwam uit op 5,6 miljard euro, een procent minder dan in het vorige verslagjaar. Delta Lloyd ontving vorig jaar 4,1 miljard euro aan premie-inkomsten.

Zoals te verwachten kreeg vorig jaar de divisie Vermogensbeheer een forse klap. Deze groep beheert ruim 40 miljard euro aan belegd vermogen. Door de crisis op de beurzen daalden de beleggingsopbrengsten met een kwart naar bijna 1,3 miljard euro.

Voor 2002 voorziet Delta Lloyd een bescheiden groei van zowel omzet als resultaat.

Waar zit het probleem?

Vorig jaar zat er meer dan een biljoen gulden (1.000 miljard!) in de Nederlandse pensioenkassen. De institutionele beleggers, waartoe ook de grotepensioenfondsen behoren, leden een 'verlies' van hooguit enkele procenten. Berichten zoals over Delta Lloyd geven ook duidelijk aan dat het wel meevalt: Zij pakten 'nog maar' 1,3 miljard euro op de 40 miljard euro aan belegd vermogen. Zij hadden een kwart meer verwacht, maar dat is geen verlies!

Dezelfde nonsensberichtgeving over de vergrijzing in combinatie met de pensioenen kunnen we constateren als we de grafiek bestuderen. Zelfs als Nederland qua pensioen ook met het omslagstelsel zou werken is er de eerste twintig jaar nog geen vuiltje aan de lucht. Maar Nederland werkt niet met het omslagstelsel als het over pensioenen gaat. En de aanvullende pensioenen daar is geld voor opzij gelegd door de werknemers zelf in de vorm van uitgesteld loon.

Kok betoont zich dus weer eens een handlanger van het kapitaal, als hij de vergrijzing leidt in de richting van de winst van Delta Lloyd en consorten. Er is geld zat voor de pensioenen als het niet vergokt wordt op de beurs. Er is geld zat zolang de winsten op pensioenen niet verdwijnen in de zakken van aandeelhouders.

En zelfs als alle vergrijzingsdoemscenario's waarheid zouden bevatten, dan nog is er voldoende productiecapaciteit op deze wereld om iedereen, zelfs de mensen die nog nooit van pensioen gehoord hebben, een onbezorgde oude dag te bezorgen. Maar daarvoor zullen we wel naar een socialer politiek systeem moeten overstappen.