Methodische waanzin

Door Rainer Rupp

De nieuwe Amerikaanse atoomstrategie is een voortzetting van de politiek van de Koude Oorlog.

"De waanzinnigen hebben in het Witte Huis de controle overgenomen". Na dit bericht zouden in de hele NAVO de alarmbellen moeten gaan rinkelen. Zo commentarieerde de Britse Labour-afgevaardigde, Alice Mahon, in de Mirror, ondersteund door veel van haar collega's, de jongste wending in de Amerikaanse atoompolitiek. Zeer zeker had de Amerikaanse vice-president Dick Cheney, die op dezelfde dag in Londen werd verwacht, zich een hartelijker ontvangst voorgesteld.

Met haar kritiek doelde de Labour-afgevaardigde op de, in Washington onder de naam 'Nuclear Posture Review' bekend geworden, nota die door de Amerikaanse minister van Defensie aan het Congres werd voorgelegd en in de nieuwe richtlijnen voor de inzet van atoomwapens vastgelegd was. Het niet geheime deel van de nota, dat bij het Congres sinds januari van dit jaar ter ondertekening ingediend is, gaat er van uit dat het Pentagon in de toekomst de inzet van conventionele en nucleaire wapens zonder onderscheid met elkaar vermengt. In ernstige gevallen zullen regionale commandanten van de strijdkrachten zelf kunnen beslissen welke middelen ter oplossing van bepaalde militaire taken ingezet zullen worden.

Bovendien werden in de nota zeven staten genoemd, die in geval van oorlog met atoomwapens bestookt zullen worden. Daaronder zijn de landen van 'de as van het kwaad': Irak, Iran, Noord-Korea, maar ook Libië, Syrië en de grootmachten Rusland en China.

Met deze strategische ommekeer van het Pentagon verliezen de atoomwapens het bezworen karakter van uitsluitend 'politieke' wapens te zijn, die alleen potentiële tegenstanders tot het inzetten van atoomwapens zou afschrikken. Tegelijk werden die atoomwapens steeds als 'weapons up last resort' (laatste redmiddel) geprezen waaruit dan de nucleaire 'first-strike'-doctrine van de VS en de NAVO ontstond die heden nog geldt. Beantwoordend aan deze doctrine zou bij dreigend gebrek aan conventioneel overwicht de beslissende militaire nederlaag door inzet van atoomwapens verhinderd worden. Na de val van de Sovjet-Unie hebben de VS echter op alle mogelijke tegenstanders een torenhoog conventioneel overwicht, waardoor het vasthouden aan de nucleaire first-strike doctrine met de oude argumenten niet meer gerechtvaardigd kan worden.

Het feit dat de VS en de NAVO zich ondanks, of voortaan, of in het vervolg, het recht aanmatigen als eerste atoomwapens in te zetten, toont dat zij deze wapens altijd al als aanvalswapens hebben gezien.

In plaats van na de ondergang van de Sovjet Unie gezamenlijk met Rusland consequent aan de afschaffing van atoomwapens te werken, braken in het begin van de negentiger jaren in de Amerikaanse militaire politiek die voorstanders door, die reeds gedurende de Koude Oorlog voor het uitvoeren van een begrensde nucleaire oorlog waren. Al in die tijd bestonden er plannen voor militaire oefeningen van het Pentagon om de grens tussen conventionele en nucleaire wapeninzet uit te wissen, zoals bijvoorbeeld bij de vernietiging van onderaardse bunkers van de tegenstanders. Technisch ging het daarbij om de ontwikkeling van kleine 'gebruiksvriendelijke', dus toepasbare mini-nucleaire wapens met relatief weinig bijkomende schade. De politieke doorbraak verschafte het wetsontwerp voor de begroting van het Pentagon voor het jaar 2001, waarin door de ministeries van Defensie enEnergie, studie gevraagd werd naar: hoe een diep onder een rots gelegen bunker vernietigd kon worden. Als resultaat van deze ontwikkelingen horen nu ook atoomraketten, atoomgranaten en laser-gestuurde minibommen tot het VS wapenarsenaal.

Voor de regering Bush zijn de gevolgen van haar politiek buiten de Amerikaanse grenzen kennelijk volledig om het even. Na een studie van William D. Hartung van het kritische 'World Policy Institute' in New York zou "de ontwikkeling van een atoomwapen, dat men ook gebruiken kan, catastrofale internationale gevolgen" naar zich toe trekken. Deze ontwikkeling is nu actueel geworden. Want ook die andere nucleaire machten zoals Rusland en China, maar ook Pakistan en India, zullen zich van de nodige technieken voorzien, waardoor een beperkte nucleaire oorlog denkbaar en uitvoerbaar zou zijn. En iedere staat in de Derde Wereld die zich enigermate wil beschermen, zal er in de toekomst alles aan doen om nucleaire wapens aan te schaffen, wat ook de toegang voor terroristen tot deze wapens makkelijker zal maken. Vertaling: Corrie van Dijk