Britse toestanden

Door Ron Verhoef

Minster van Financiën, Gordon Brown, heeft op 17 april de nieuwe Britse begroting gepresenteerd. De vraag die de Britten vooral bezig hield was of er extra investeringen zouden komen in onderwijs en gezondheidszorg en zo ja, hoe deze dan gefinancierd zullen worden.

De vraag of er extra geld wordt vrijgemaakt kan positief beantwoord worden. De Labour-regering zal 7,4 procent meer gaan uitgeven aan gezondheidszorg dan vorig jaar en ook de welzijnssector kan rekenen op een verhoging van het budget met 6,4 procent.

Dat ziet er allemaal dus goed uit maar schijn bedriegt. De extra investeringen in de gezondheidszorg zijn in wezen namelijk een subsidie voor het bedrijfsleven. De minister van volksgezondheid, Alan Millburn, heeft al aangegeven dat het geld besteed zal worden aan het uitbreiden van PFI-projecten (Private Finance Initiative). In de PFI wordt het bouwen en draaiende houden van ziekenhuizen uitbesteed aan het bedrijfsleven. Tot nu toe zijn de resultaten daarvan bedroevend. Vorige keer berichtte Manifest al welk effect deze vrije marktwerking heeft op het onderwijs en in de gezondheidszorg is het niet veel beter.

Ook in geprivatiseerde ziekenhuizen gaat het slecht. Het bedrijfsleven krijgt veel geld van de overheid maar om winst te maken bezuinigen ze op personeel en schoonmaakkosten. Het is met de hygiëne in ziekenhuizen zelfs zo slecht gesteld dat het aantal patiënten met MRSA-besmetting explosief groeit. Voor Millburn is dit echter nog geen reden om te stoppen met de privatisering.

En wie mag al die extra kosten, en dus de winst voor het bedrijfsleven, gaan betalen. In ieder geval niet het bedrijfsleven zelf. Brown heeft in zijn begroting namelijk een lastenverlaging voor het bedrijfsleven doorgevoerd (verlaging van zowel de vennootschapsbelasting als de winstbelasting). Wel zullen de werkgeverspremies voor de sociale zekerheid toenemen. Maar dit geldt niet alleen voor de werkgevers, de werknemerspremies gaan namelijk ook omhoog. Verder voorziet de begroting in een extra belasting op rookwaren van 6 pence (10 cent) per pakje.

Ook Nederlandse transportbedrijven gaan meebetalen aan deze nieuwe begroting. Brown gaat namelijk belasting heffen op buitenlandse vrachtwagens voor het gebruik van Britse wegen, personenauto's en bussen worden nu nog gespaard, maar er werd niet uitgesloten dat dit in de toekomst anders zal zijn (voetnoot: tot nu toe werd er in Europa altijd van uitgegaan dat er een zekere balans was tussen het aantal vrachtwagens en auto's die uit het buitenland komen en het aantal vrachtwagens en auto's die naar het buitenland gaan. Om onnodig rondpompen van geld te voorkomen is dus afgesproken geen belasting te heffen op buitenlandse transportmiddelen omdat voor auto's die belasting in wezen al in eigen land betaald is). Deze maatregel zal zeker op verzet stuiten bij transportbedrijven in het buitenland. De vraag is nu of ook andere landen belasting zullen gaan heffen op Britse vrachtauto's.

Er is ook wel goed nieuws. Meer mensen met een laag inkomen krijgen een belastingverlaging en mensen die bingo spelen zullen minder belasting hoeven te betalen (misschien speelt Blair wel altijd Bingo!)

Alles in ogenschouw genomen valt de balans toch negatief uit. De begroting zoals hij nu voorligt betekent dat de arbeiders het bedrijfsleven gaan subsidiëren in ruil voor slechter loon en geprivatiseerde, en dus tweederangs, dienstverlening.

Dat de privatisering geen goeds brengt hebben de huurders in Birminghamgoed begrepen. De gemeenteraad van Birmingham heeft een referendum gehouden onder haar huurders. Doel hiervan was de huurhuizen af te stoten naar een woningbouwvereniging, zonder winstoogmerk. Dat klinkt heel mooi vooral omdat na de overdracht van de huizen naar de nieuwe vereniging begonnen zou kunnen worden met een renovatie van de woningen. Iets waarvoor de gemeente geen geld zegt te hebben.

Het afstoten van huurwoningen door gemeentes is op dit moment dagelijkse kost voor de Britten. In plaatsen waar dat al gebeurd is blijkt echter al snel dat alle mooie beloftes over het betaalbaar houden van woningen niet waar worden gemaakt. De renovaties gaan gepaard met enorme huurverhogingen en hoewel de vereniging zelf geen winst maakt doen de bedrijven die zij inhuren voor de onderhoudswerkzaamheden dat wel. Daarnaast verliezen de huurders bovendien inspraak.

De huurders in Birmingham zitten hier niet op te wachten, 66,9 procent van de huurders stemde tegen de overdracht bij een opkomst van 65,5 procent. Dit terwijl de gemeente miljoenen ponden had geïnvesteerd in een campagne om de overdracht te promoten. De tegenstanders van de privatisering kregen echter geen cent en konden dus veel moeilijker campagne voeren.

Het is voor het eerst dat huurders van gemeentehuizen tegen de overdracht van hun huizen stemmen. Voor de regering Blair moet dit in ieder geval een duidelijk signaal zijn dat de mensen zijn privatiseringsmanie zat zijn en dat er nieuwe wegen ingeslagen moeten worden.

De huurders van gemeentewoningen in Glasgow stemden overigens wel in met de overdracht van hun woningen naar een nieuwe vereniging. Veel bewoners lieten zich vleien door de beloftes van renovatie en dat is niet verwonderlijk. Een onafhankelijk onderzoek naar de staat van de woningen in Glasgow wees vorig jaar al uit dat een groot deel van de woningvoorraad eigenlijk onbewoonbaar is.

Hoe de Engelsen daadwerkelijk denken over deze gemeentepolitiek zal wellicht op 2 mei duidelijk zijn geworden (artikel geschreven vóór 2 mei) als er in Engeland gemeenteraadsverkiezingen zijn, maar niet in Schotland en Wales. Het zal met name interessant zijn om te zien hoe de linkervleugel van Labour en de kleinere linkse partijen het er in deze verkiezingen vanaf brengen. Als de Socialist Alliance erin zou slagen zetels te winnen (maar de kansen van de SA moeten we niet echt hoog inschatten) dan zou dat wel eens kunnen leiden tot een splitsing in Labour, hoewel de meningen over wel of niet bij Labour blijven, de linkervleugel nog altijd verdeeld en een massale afsplitsing er dus niet in zit.


Bronnen: The New Worker, Scottish Socialist Voice, Morning Star.