De prijs van oorlog

Kunnen de VS zich een oorlog tegen Irak veroorloven?

Door Hampton Pearson

De oorlog tegen Irak zou Amerika ongeveer 274 miljard dollar kunnen kosten, wat het tekort zou vergroten en mogelijk de economische groei stagneren.

Toen politici aan de onpartijdige Rekenkamer (Congressional Budget Office - CBO) vroegen een kostenraming te maken voor een nog ondefinieerbare niet-verklaarde oorlog tegen Irak, kregen zij twee zeer verschillende scenario's.

De geraamde kosten voor een 'zware luchtoorlog' van een maand, zonder bezettingsleger, zouden 21 miljard dollar bedragen. Echter een 'zware grondoorlog' van drie maanden, veel grondtroepen en een bezettingsleger voor vijf jaar, zou ruim 272 miljard dollar kosten.

Volgens het CBO kunnen de bezettingskosten alleen al oplopen tot vier miljard dollar per maand. "Als wij er vijf tot tien jaar blijven, is dat een hoop geld", zegt defensie-expert, Ivan Eland, van het Cato Instituut. "Dat is 48 miljard dollar per jaar, wat elk jaar een zware wissel op het federale begrotingstekort trekt."

Toen president Bush de resolutie van het Congres tekende, die het gebruik van geweld tegen Irak wettigt, zei hij: "Ontwapening van Saddam Hoessein en de verandering van het regime zou een langetermijn humanitaire en economische betrokkenheid vereisen."

De woorden van Bush

"Het Iraakse regime zal zijn vernietigingswapens opgeven of, omwille van de vrede, de VS zullen een wereldomvattende coalitie leiden om het regime te ontwapenen", zei Bush. "Als Irak een regering heeft die verwijst naar vrijheid en welbevinden voor het volk, zal Amerika, samen met veel andere landen, de verantwoordelijkheid delen om Irak te helpen met hervorming en voorspoed."

Voor George W. Bush zal dit niet 'zijn vader's Golfoorlog' zijn waarbij Amerika's bondgenoten 80 procent van de 61 miljard dollar betaalden voor een oorlog die ongeveer zes weken duurde. Dit keer, met uitzondering van mogelijke hulp van Groot-Brittannië, zal de Amerikaanse belastingbetaler het kind van de rekening zijn.

"De regering stuurt aan op een lening, ofwel, steekt zich dieper in de schulden, teneinde deze aanvullende uitgaven voor de oorlog te kunnen financieren", voorspelt Stan Collender, begrotingsanalist bij Fleishman-Hilliard.

Dus, kunnen we ons veroorloven te betalen voor een oorlog tegen terrorisme en een oorlog tegen Irak?

Vooraanstaande economen brengen naar voren dat het nu veel meer geoorloofd is vergeleken met de Golfoorlog in 1991. Toen toonde het economische plaatje een economie van zes biljoen dollar, met een begrotingstekort van 267 miljard dollar, ongeveer 4,5 procent van het bruto binnenlands product (BBP). De werkloosheid bedroeg 6,4 procent, en de Fed Funds rate (belangrijkste geldmarkttarief in Amerika) bedroeg meer dan 6,9 procent.

Een ander verhaal

"Er was een recessie onderweg waar consumenten in meegetrokken werden, inkomens kwamen in het rood", zei Diane Swonk, hoofd-econoom bij Bank One. "We konden geen hypotheken verstrekken en de aandelenmarkt ging bergafwaarts."

In de huidige economie met een omvang van 10,5 biljoen dollar, zien sommige economen aan het eind van het jaar een tekort op de begroting van 195 miljard dollar, iets meer dan 1,9 procent van het BBP. De werkloosheid bedraagt 5,6 procent en de Fed Funds rate is 1,75 procent (het laagst in 40 jaar). Toegenomen overheidsuitgaven, vooral voor oorlogsdoelen, zal naar verwachting voor een korte stimulans van de economie zorgen. "Het zou kunnen gaan om ongeveer 0,2 tot 0,5 procent van het BBP en om zo'n 40 tot 100 miljard dollar voor de economie van de VS. Dat is geen kleinigheid, zelfs niet in Washington-termen", zegt Swonk.

Als de opperbevelhebber de opdracht tot aanvallen geeft, zullen geen kosten gespaard worden om de militaire inspanning te steunen. Maar de prijs van een oorlog tegen Irak op lange termijn is nu onderdeel van een nieuw debat over de terugkeer van een, niet te overzien, federaal begrotingstekort.

"Wij hebben een soort begrotingsplan nodig om een schatting van deze kosten te maken en ze over een redelijke periode uit te smeren, in plaats van het toevoegen aan de 'nationale betaalpas' en de verhoging van de nationale schuld. Dat maakt het steeds moeilijker om het tekort op de begroting weg te werken, en weer een overschot te creëren", zegt Congresman John Spratt uit Zuid-Carolina, lid van het Begrotingscomité van het Huis van Afgevaardigden.

Toenemende kosten vóór Irak

Vóór de Irak-situatie sprak de eigen begrotingsadviseur van de president er al over hoe de kosten om de Taliban uit Afghanistan te verdrijven en de veiligheid in eigen land, na de gebeurtenissen van 11 september, te vergroten, de federale begroting al aantastten. "Het kost reeds meer dan 80 miljard dollar, wat niemand een jaar geleden had voorzien, en we weten niet wat de volgende ronde aan uitgaven zal bedragen", zegt Mitch Daniels, Hoofd Begroting van het Witte Huis.

Terwijl het Witte Huis het Congres maant de uitgaven te beteugelen, zijn nieuwe dure nationale uitgaven aan de orde, waaronder: ruimer voorschrijven van medicijnen, betere gezondheidszorg en meer belastingverlaging.

Dus als je vraagt: "Kunnen we ons een oorlog tegen Irak veroorloven?", zijn er fundamenteel twee antwoorden te geven, elk heeft veelbetekende langetermijn consequenties.

"Het gaat onze economische mogelijkheden niet te boven, maar het is boven onze begroting", zegt Spratt. "Het is behoorlijk boven onze begroting. Het past niet in de huidige begroting zonder 100 procent te lenen. En dat zou een alarm moeten doen rinkelen bij ons allemaal."

Bron: CNBC, vertaling: Tineke v.d. Klift