Bij velen is er een serieuze vraag gerezen omtrent de plotselinge dood van de Democratische senator Paul Wellstone. Werd hij het slachtoffer van een politieke moord? Het valt niet uit te sluiten dat er een geloofwaardige verklaring gegeven kan worden voor het vliegtuigongeluk van 25 oktober nabij Eveleth in Minnesota, waarbij Wellstone, zijn vrouw Sheila, hun dochter Marcia en vijf anderen het leven lieten. De eerste rapporten echter zijn verontrustend.
Geen van de typische oorzaken voor het neerstorten van een klein vliegtuig, zoals ijsafzetting en een fout van de piloot lijken zich te hebben voorgedaan. Het vliegtuig, een tweemotorige Beechcraft King Air A100 verkeerde op het eerste gezicht in goede staat toen het neerstortte, explodeerde en in vlammen opging, ongeveer twee mijl verwijderd van het vliegveld Eveleth-Virginia, in de ijzerertsgebieden van Minnesota. Dit model van Beechcraft staat bekend als uitermate veilig, er zijn slechts twee fatale ongelukken bekend. Op de plaats van de ramp werden beide motoren aangetroffen, en de schade aan de propellers was van dien aard dat de motoren gedraaid leken te hebben toen het vliegtuig neerstortte.
Onder minder gunstige weersomstandigheden met ijzel, aanvriezende regen en een lagere temperatuur, waren twee uur voor het neerstorten nog twee kleinere Beech Queen Air-vliegtuigen zonder moeilijkheden in Eveleth geland. Bovendien was Wellstone's vliegtuig volgens het rapport uitgerust met twee van elkaar onafhankelijk werkende ontdooiingsystemen.
Het zicht was beperkt, maar het vereiste minimum van tweeënhalve mijl werd bij lange na niet overschreden. Hoewel het naderen van het vliegveld plaatsvond met behulp van instrumenten, moet het vliegveld duidelijk zichtbaar geweest zijn voor de piloot toen hij beneden het laagste wolkendek kwam op ongeveer 700 voet.
Beide piloten waren zeer ervaren, en de gezagvoerder, de 55-jarige kapitein Richard Conry was in het bezit van de hoogste kwalificaties in de industriële luchtvaart. De 30-jarige co-piloot was een gekwalificeerde burgerluchtvaartpiloot. Volgens iedereen was Wellstone een voorzichtige passagier, en er is geen sprake van dat het een roekeloos besluit was die dag te gaan vliegen.
De voorzitter van de Nationale Dienst voor de Transportveiligheid, Carol Carmody zei dat het radiosignaal van het vliegveld van Eveleth een kleine onregelmatigheid vertoonde, maar dat het nog niet vast te stellen was of dit aan het ongeluk heeft bijgedragen.
De hoogtemeter en andere meetinstrumenten zijn gevonden en voor een nadere analyse opgestuurd naar het laboratorium van Transportveiligheid in Washington, aldus Carmody. Het vliegtuig hoefde niet uitgerust te zijn met een cockpit-voicerecorder, en die was dan ook niet aan boord.
Volgens gegevens van de luchtverkeersleiding voltrok de vlucht zich tot het laatste ogenblik zonder incidenten. Wellstone's vliegtuig vertrok om 09.30 uur vanaf Minneapolis St. Paul, verkreeg om 09.48 uur toestemming om te stijgen tot 13.000 voet, en ontving om 10.01 uur toestemming om te dalen naar Eveleth. Rond deze tijd kreeg de piloot de informatie dat het op een hoogte van 9.000 tot 10.000 voet ijzelde. Het vliegtuig zette de landing inom 10.10 uur, passeerde de ijzelzone zonder aanwijsbare moeilijkheden, en om 10.38 uur volgde de toestemming om op de luchthaven aan te vliegen. Een minuut later, op 3.500 voet, week het af van de koers naar de landingsbaan. Om 10.28 uur werd het vliegtuig het laatst waargenomen, op een hoogte van 1.800 voet.
Carmody verklaarde dat de brokken verspreid waren over een gebied van 300 bij 190 voet, en dat er na de crash een hevig vuur gewoed had. Blijkbaar had het vliegtuig een zuidelijke koers aangenomen, uit de richting van de landingsbaan van Eveleth, toen het ter aarde stortte. 'Het vliegtuig kwam in een scherpere hoek naar beneden dan te verwachten was bij het normale aanvliegen', zei ze. Sommige journalisten citeerden ooggetuigen die een bijna verticale duikvlucht waargenomen hadden.
Onder andere politieke omstandigheden zou het mogelijk zijn de vliegramp bij Eveleth af te doen als een tragisch ongeval, waarvan de oorzaak, zelfs als hij niet exact vastgesteld kan worden, te vinden is in de sfeer van de falende techniek en de weersomstandigheden. De dood van Paul Wellstone vindt echter plaats in omstandigheden waarin teveel vreemde dingen plaatsvinden in Amerika.
Wellstone's dood komt bijna twee jaar nadat een andere Democratische senator Mel Carnahan - toen gouverneur van Missouri en kansrijk in een nek-aan-nek-verkiezingsrace - om het leven kwam bij een vergelijkbaar vliegtuigongeluk, op 16 oktober 2000. De Amerikaanse media maakten aantekening van een 'mysterieus toeval', alsof het een statistische afwijking was, in plaats van dat er een patroon werd vermoed.
Vrij naar Oscar Wilde zou men kunnen zeggen dat het verliezen van één senator een ongelukje is, maar het verliezen van twee senatoren op dezelfde manier, is beslist verdacht.
Vorig jaar werden twee vooraanstaande Democratische senatoren, de aanvoerder van de meerderheid Tom Daschle en de voorzitter van de juridische commissie Patrick Leahy, het doelwit van moordaanslagen door middel van miltvuurbrieven. John Ashcroft van het federale ministerie van Justitie, die tijdens de verkiezingen in Missouri verloren had van de omgekomen Mel Carnahan, leidde het onderzoek dat tot dusver zonder resultaat bleef.
In de hevige herverkiezingstrijd lag Wellstone aanvankelijk achter, maar recente peilingen toonden aan dat hij een voorsprong begon te krijgen op de Republikeinse kandidaat Norm Coleman, de vroegere burgemeester van St. Paul, uitgerekend in de periode voor de senaatsstemming om Bush toestemming te verlenen een oorlog te beginnen tegen Irak. De liberale Democraat was een uitgesproken tegenstander van de oorlogsresolutie.
In ruimere zin zou het verlies van slechts een enkele zetel de meerderheid in de Senaat in handen geven van de Republikeinen, aangezien de Demoraten een meerderheid hadden van 50 zetels tegenover 49. Het onmiddelijke gevolg van Wellstone's dood is het voorkomen van een Democratische meerderheid tijdens de demissionaire sessies die voor eind november gepland zijn.
Zonder Wellstone's persoonlijke betekenis te overdrijven, het was immers een bourgeois politicus die op zichzelf geen bedreiging vormde voor het financiële systeem, blijft zijn dood zeker niet zonder gevolgen. Een Republikeinse controle van de Senaat zou het mogelijk maken nieuwe belastingverlagingen voor de rijken erdoor te jagen, evenals andere extraatjes voor de Amerikaanse bedrijven ter waarde van miljarden dollars. Er zijn er voorminder vermoord.
De neo-fascistische elementen binnen en rond de Republikeinse partij hebben al vaker hun minachting voor de democratie getoond, eerst door middel van de onophoudelijke campagne van politieke destabilisatie van de regering Clinton, vervolgens met de stemmendiefstal van de presidentsverkiezing van 2000. Momenteel bereiden ze zich voor op het afslachten van tienduizenden Irakezen, om de controle te bemachtigen van de op een na grootste olievoorraad ter wereld. Het zou zeer naïef zijn te veronderstellen dat ze gewetensbezwaren zouden hebben bij een goed getimede vliegtuigcrash.
Er is nog een merkwaardig aspect wat te denken geeft. Bijna elke dag laat de regering Bush waarschuwingen uitgaan voor terroristische aanslagen op treinen, kernreactors, vliegvelden of regeringsgebouwen. Dit, om het Amerikaanse volk onevenwichtig te houden en het publiek in rep en roer te brengen zodat het de ophanden zijnde oorlog tegen Irak zal steunen. Regeringsfunctionarissen schrijven bijna elke gewelddaad toe aan terrorisme, terwijl die suggestie nu niet wordt gewekt. Misschien kiezen ze er in dit geval ook voor een niet al te diepgaand onderzoek in te stellen naar de oorzaken.
In het huidige klimaat van oorlog, repressie en rechtse provocatie is het alleszins redelijk zich af te vragen of Wellstone het slachtoffer werd van een politieke moord. Geen enkel onderzoek dat die naam waardig is kan sabotage als mogelijke oorzaak voor de crash uitsluiten. Niettemin, gezien de lafheid van de Democratische Partij en de verrotting van de Amerikaanse democratie, zal er na 'een officieel onderzoek' waarschijnlijk geconcludeerd worden dat Wellstone's dood het gevolg was van een ongelukkig maar onverklaarbaar mechanisch defect.
Redactie WSWS, 29 oktober 2002, vertaling Frans Willems.