Turkije laat troepen toe!

Turkse bevolking is in meerderheid tegen oorlog. Maar ook in dit westerse land negeert de regering de wensen van de bevolking.
Spandoek met leuzen tegen de oorlog en Bush aan kantoor van TKP.
Door E.M Turkije doet mee aan de komende oorlog. In Turkije bevinden zich inmiddels manschappen en wapens van de Verenigde Staten, die worden nu naar verschillende plaatsen in het land vervoerd. Turkije was al lang van plan om hiermee in te stemmen maar moest daar tot het laatste moment mee wachten. Officieel wordt nog tegengesputterd, maar de troepen zijn al in Turkije. De heersende klasse was bang voor de reacties van de Turkse bevolking en wilde voldoende tijd nemen om deze reacties te temperen.

Met dit doel werd via de burgerlijke media een intensieve oorlogspropaganda gevoerd. Maar ondanks dat is meer dan 90 procent van de Turkse bevolking nog steeds fel tegen de oorlog.

De politiek in Turkije is verlamd. Niemand lijkt nog iets te doen. De enige politieke activiteit die nog plaatsvindt is tussen de AKP en het leger, met betrekking tot islamitisch fundamentalisme. Maar afgezien daarvan lijkt het erop dat de bourgeois politici de afgelopen drie maanden niets anders gedaan hebben dan het bedenken van drogredenen om deel te nemen aan de oorlog tegen Irak. En zij hebben ook geprobeerd om bij de Turkse bevolking de indruk te wekken dat zij zware onderhandelingen voerden met de VS, over de hoeveelheid geld die Turkije van de VS zou krijgen in ruil voor deelname aan de oorlog.

Staat de heersende klasse echt te springen om aan de oorlog mee te doen?

Dat is een lastige vraag. Het is duidelijk dat de economische prijs die betaald wordt door aan de oorlog mee te doen zo groot zal zijn dat niemand in de Turkse samenleving zijn ogen daarvoor kan sluiten, inclusief de kleinburgerij. Daarom valt te verwachten dat zelfs middelgrote kapitalisten tegen de oorlog zijn, net zoals de werkende klasse die er het meest onder zal lijden.

De oorlog tegen Irak biedt het imperialisme van de VS de mogelijkheid om het kolonisatieproces in Turkije te versnellen. Maar hoe dan ook, zelfs in een kolonie is er plaats voor de nationale bourgeoisie als kleine partner van de imperialisten. De nationale bourgeoisie zal tenslotte nooit volledig verdwijnen in een land als Turkije, waar de nationalistische traditie grote mogelijkheden biedt om het kapitalisme in Turkije te legitimeren. Uiteindelijkl lijkt Tusiad, een verbond van de grootste kapitalisten in Turkije, het enige deel van de Turkse bevolking dat echt wil dat Turkije meedoet aan de oorlog in Irak.

Maar tegelijkertijd zal het zogenaamde kolonisatieproces het belang van het leger in Turkije ondermijnen. Ten eerste is in de loop van de geschiedenis gebleken dat als de VS eenmaal manschappen in een land hebben gestationeerd zij daar nooit meer weggaan, tenzij zij met geweld worden verdreven. Dit zal ook gebeuren in Turkije. Vanaf nu moet het Turkse leger zijn militaire autoriteit over Turkije delen met de VS. Ten tweede brengt de kolonisatie met zich mee dat in de politiek 'nationalisme' als ideologisch standpunt minder belangrijk wordt, wat de rol van het leger in Turkije verzwakt. Als gevolg hiervan zal ook het leger op de middellange termijn lijden onder de oorlog tegen Irak, maar toch wil het nog steeds liever wel dan geen oorlog.

Dit hangt samen met het feit dat, ongeacht de afwegingen voor de middellange termijn, de Irak-oorlog voor Turkije een belangrijke mogelijkheid biedt om haar positie in de regio te versterken. Sinds de ineenstorting van de Sovjet-Unie is het geo-strategische belang van Turkije grotendeels verlorengegaan. De oorlog tegen Irak maakt het voor Turkije mogelijk om zijn strategische onmisbaarheid in de regio te bewijzen. Iedereen heeft inmiddels begrepen dat er geen oorlog zou zijn tenzij Turkije de manschappen van de VS de gelegenheid biedt om vanuit Turkije aan te vallen!

Wat doet links?

De linkse beweging in Turkije was onvoldoende georganiseerd om de oorlog te stoppen voordat deze begon. Vooral de terughoudendheid van HADEP (Partij voor Volks Democratie) om mee te doen aan het anti-oorlogsfront bemoeilijkte dat. Dit geeft het VS-imperialisme een kans om, niet alleen in Turkije, maar op wereldschaal aan te voeren dat er 'goede redenen' zijn om deze oorlog te voeren. Engeland bijvoorbeeld heeft die mogelijkheid niet, waar dat land, direct na het bloedbad van Halapja, verkondigde dat Saddam "hun grootste bondgenoot was in het Midden-Oosten". De Koerden in Noord-Irak en Turkije geven het imperialisme de kans om te beweren dat het deze oorlog voert op humanitaire gronden, doordat het claimt het enige slachtoffer te zijn van het Saddam-regime.

Liberaal-links in Turkije, dat vrijwel altijd een westerse held zoekt, heeft die eindelijk gevonden: Schröder. Opnieuw is voor liberaal-links een belangrijk agendapunt een middel geworden om de propaganda voor aansluiting bij de EU te versterken.

Bijna dagelijks vinden er in Turkije in bijna elke stad demonstraties plaats tegen de oorlog. Soms spontaan, bijvoorbeeld tijdens een voetbalwedstrijd, vaak georganiseerd, soms onder leiding van communisten. Communisten en andere progressieven worden zo langzamerhand de spreekbuis van de anti-Amerikaanse reacties in Turkije, waarschijnlijk niet omdat ze zo goed georganiseerd zijn, maar omdat zij de enigen zijn die duidelijk kunnen anticiperen op wat kan gaan gebeuren en omdat zij zinnige dingen zeggen. Het goede nieuws is: de heersende klasse in Turkije heeft het te druk om daarop in te gaan en het Turkse volk heeft nog steeds hoop dat de bloedige, imperialistische oorlog te stoppen is.

Vertaling: J. Bernaven