Loonarbeid is concurrentie van arbeiders onderling
 |
|
De softe crash op de beurzen veroorzaakt onder meer een aanval op de pensioenen van de bevolking. Het kapitalistische systeem moet op de helling. |
 |
|
Alleen gezamenlijke klassenstrijd kan arbeiders vooruit helpen. |
Door Jos van Bergen
De Amerikaanse dollar lijkt in een vrije val geraakt te zijn. Het herstel van de koers tijdens de oorlog tegen Irak stelde weinig voor en was van korte duur. De oorlog heeft de economische problemen van de VS niet opgelost, de vooruitzichten voor de economie zijn niet verbeterd en over de aanpak van de problemen zijn de meningen verdeeld. In Nederland zijn de vooruitzichten niet veel beter. Alleen gezamenlijke strijd kan het tij keren.
President Bush houdt vast aan zijn plan voor een belastingverlaging ter waarde van 726 miljard dollar. Maar de Senaat vindt dat bedrag veel te hoog en wil niet verder gaan dan 350 miljard terwijl het Huis van Afgevaardigden minimaal 550 miljard aan belastingverlagingen wil doorvoeren. Alan Greenspan, de president van de Amerikaanse centrale banken (Fed), ziet helemaal niets in belastingverlaging als daardoor het begrotingstekort verder oploopt. Volgens Bush zou zijn plan 1,4 miljoen banen opleveren. Maar het Budget Office van het Congres spreekt dit tegen. Volgens berekeningen met negen verschillende modellen levert de belastingverlaging nauwelijks nieuwe banen op. En Alan Greenspan, die net een nieuwe ambtstermijn heeft aanvaard, waarschuwt dat een hoger begrotingstekort tot een hogere rente zal leiden die de economische groei vertraagt zodat er geen nieuwe banen ontstaan, maar er integendeel nog meer banen verloren gaan. Volgens hem zijn er voldoende stimulerende effecten en indien nodig kan de Fed daar nog een schepje bovenop doen door de rente nog verder te verlagen.
Meer van hetzelfde
De meningen over het plan zijn dus hopeloos verdeeld. Feit is dat alle stimulerende effecten en alle voorgaande rente- en belastingverlagingen niet hebben kunnen voorkomen dat inmiddels 2,5 miljoen banen verloren zijn gegaan en de vernietiging van werkgelegenheid onverminderd voortgaat. Waarom al deze maatregelen niets uitgehaald hebben blijft onduidelijk, waarmee eveneens onduidelijk blijft waarom de specialisten van meer van dezelfde maatregelen dan wel een oplossing verwachten. De consument wordt huizenhoog geprezen voor zijn onverminderde consumptiedrift maar hoe lang die consument, die zich inmiddels zwaar in de schulden geconsumeerd heeft, dit nog kan volhouden valt nog te bezien. Bush zet in op belastingverlaging zodat de consument meer te besteden heeft, waardoor de economie weer kan groeien. Greenspan wijst op de keerzijde hiervan, op de hogere rente door het toenemende overheidstekort waardoor lenen voor nieuwe investeringen duurder wordt en er dus minder geïnvesteerd zal worden. Om de investeringen te stimuleren zet hij liever in op een lagere rente. Maar tegelijk stelt de Fed vast dat de economie te kampen heeft met de druk van overinvesteringen in de negentiger jaren, met overcapaciteit dus. Daarnaast heeft de economie te maken met boekhoudschandalen en dalende aandelenbeurzen, waardoor de consument zijn spaarcentjes in rook ziet opgaan. Hoe de economie met de bestaande overcapaciteit door een lagere rente aangespoord kan worden terwijl de werkloosheid oploopt en de consument onder toenemende financiële druk staat blijft een raadsel.
Boemerang
Terwijl Bush de economie via de consument wil stimuleren lijkt Greenspan dat langs de weg van de producent te willen bereiken. Maar de producent zal niet investeren zolang de consument niet meer gaat consumeren, en als de consument meer gaat consumeren dan zal de hogere rente volgens Greenspan banen vernietigen waardoor hij, dat wil zeggen alle consumenten tezamen,weer minder zal consumeren. Intussen gaan de producenten onverminderd voort op hun kosten te besparen, met name door hun werknemers op straat te zetten die dan minder te besteden hebben. Linksom of rechtsom loopt de economie dus steeds verder vast. Een stimulans uit het buitenland is ook niet te verwachten want elders staan de zaken er niet beter voor. En de stimulans die uitging van de zogenaamde lagelonenlanden keert zich tegen de grootste propagandisten van de vrije markt zelf die nu hun eigen economie nog verder in gevaar zien komen. De import van textiel uit Vietnam wordt beperkt tot 1,7 miljard dollar om de eigen textielindustrie te beschermen.
Meer wordt erger
In zo'n geval van economische crisis is het tijd voor onconventionele maatregelen. Om de golf van faillissementen te stoppen en de bestaande overcapaciteit rendabel te maken moeten nieuwe consumenten gevonden worden, nieuwe afzetmarkten veroverd worden, desnoods met geweld. Marx en Engels hierover in Het Communistisch Manifest: "Waardoor overwint de bourgeoisie de crises? Enerzijds door de gedwongen vernietiging van een massa productiekrachten; anderzijds door de verovering van nieuwe markten en de nog grondiger uitbuiting van oude markten. Waardoor dus? Door alzijdiger en geweldiger crises voor te bereiden en de middelen om crises te voorkomen te verminderen." Jawel, sinds Marx en Engels deze woorden ruim anderhalve eeuw geleden opgeschreven hebben is er wezenlijk niets veranderd; hun woorden zijn nog steeds hoogst actueel. De gestaag dalende dollar staat voor de economische aftakeling. Wij zien het drama zich voor onze ogen, in de oorlog tegen het "internationale terrorisme", afspelen.
Zandstrooiers
Marx en Engels vervolgen: "De wapens, waarmee de bourgeoisie het feodalisme te gronde heeft gericht, richten zich nu tegen de bourgeoisie zelf. Maar de bourgeoisie heeft niet slechts de wapens gesmeed die haar de dood brengen; zij heeft ook de mannen voortgebracht die deze wapens zullen hanteren - de moderne arbeiders, de proletariërs." Dat weet die bourgeoisie natuurlijk dondersgoed en probeert dan ook met alle mogelijke middelen de proletariërs een wereld voor te spiegelen die niet overeenkomt met de werkelijke wereld. Zo gaan de grote zakenbanken, ondanks een boete van 1,4 miljard dollar voor beleggersbedrog, onverminderd voort te verkondigen dat de economie en daarmee de aandelenbeurzen, ondanks de historisch veel te hoge waarderingen van aandelen, binnenkort weer zullen aantrekken. En zo heeft Bush, ondanks al zijn uitspraken dat de oorlog tegen het "internationale terrorisme" niet tegen de islam gericht is, Daniel Pipes, Midden-Oosten-kenner en leider van het Middle East Forum, voorgedragen als bestuurslid van het US Institute for Peace. Pipes: "Islamisme is een radicale, utopistische beweging die veel gemeen heeft met het marxisme en het marxisme-leninisme." Door de Council on American-Islamic Relations wordt hij gezien als eersteklas islam-hater: "Hij maakt een hele gemeenschap zwart en roept angst en verdenking op jegens een religieuze minderheid in de Verenigde Staten, kennelijk om zijn eigen religieuze en politieke agenda te bevorderen." De voordracht van Pipes door Bush geeft aan hoe straks nieuw zand in de ogen van de proletariërs gestrooid zal worden, vergelijkbaar met het zand van Pim Fortuyn.
Van concurrentie naar vereniging
Maar de proletariërs moeten zich geen zand in de ogen laten strooien, zij moeten de wereld waarnemen zoals hij in werkelijkheid is. Hun vijand vinden zij niet in proletariërs met een ander geloof, maar in de bourgeoisie die alle proletariërs voor haar karretje spant en tegen elkaar uitspeelt. Het komende proces vatten Marx en Engels dan ook als volgt samen: "De belangrijke voorwaarde voor het bestaan en de heerschappij van de bourgeoisklasseis de opeenhoping van de rijkdom in handen van particulieren, de vorming en vermeerdering van het kapitaal; de voorwaarde voor het kapitaal is de loonarbeid. De loonarbeid berust uitsluitend op de concurrentie van de arbeiders onderling. De vooruitgang van de industrie, welker willoze en weerloze draagster de bourgeoisie is, stelt in de plaats van de isolering der arbeiders, veroorzaakt door de concurrentie, hun revolutionaire vereniging door middel van de associatie. Met de ontwikkeling van de grootindustrie wordt dus de bourgeoisie de grondslag zelf, waarop zij produceert en zich de producten toe-eigent, onder de voeten weggetrokken. Zij produceert vóór alles haar eigen doodgraver. Haar ondergang en de overwinning van het proletariaat zijn even onvermijdelijk."