Turkije: de magische krachten van de hoofddoek!

Politiegeweld in Turkije

Door E.M.

Gedurende meer dan een jaar was Irak het belangrijkste agendapunt in de Turkse politiek. De verachtelijke invasie door de VS bracht de Iraakse kwestie in een nieuwe fase, waarin het belang van de ontwikkelingen in Irak aanzienlijk toeneent voor de imperialistische landen en de landen in het Midden-Oosten. Maar net als in andere derdewereldlanden is de heersende klasse in Turkije erin geslaagd om het politieke belang van de Iraakse kwestie te bagatelliseren en terug te brengen tot een paradox, waarbij men kon kiezen tussen 'meedoen aan de smerige oorlog' of 'je voorbereiden op een crisis'.

Een woordvoerder van de bourgeoisie vertelt nu aan het Turkse volk: "Nu de oorlog is afgelopen hoef je je geen zorgen meer te maken over deze paradox. Stop met demonstreren en ga terug naar jullie huizen!"

Eigenlijk is de oorlog nog maar net begonnen. Nu de VS Irak zijn binnengevallen herinnert elk land zich de eigen belangen in Irak. De belangrijkste zorg voor Turkije is een eventuele nieuwe Koerdische staat. Ondanks dat er vele geheime overeenkomsten zijn tussen de VS en Turkije over deze zaak, is het twijfelachtig dat de heersende krachten in Turkije een duidelijk beeld hebben van wat de VS daadwerkelijk in Irak doen. Een snelle terugblik op de geschiedenis van de relatie tussen de VS en Turkije zal duidelijk maken dat de VS zelden of nooit hun beloften zijn nagekomen maar deze juist verbraken.

De meest optimistische verwachting van het Turkse beleid met betrekking tot Irak zou zijn dat 'zij niet weten wat er staat te gebeuren en daarom ook niet weten wat de volgende stap moet zijn'. De Turkse heersende krachten hebben steeds gezegd dat als er In Noord-Irak een Koerdische staat zou ontstaan, zij dat "als aanleiding voor een oorlog zullen beschouwen". Aan de andere kant, als de VS daadwerkelijk van plan zijn om één Koerdistan op te richten in de regio, dan zal Turkije niet proberen om hen tegen te houden met geweld. Daarom is het ook niet realistisch om aan te nemen dat Turkije welk scenario dan ook voorbereidt, met betrekking tot Irak, zonder overleg met de VS. Het enige punt in de Irak-politiek van Turkije dat definitief vaststaat is, dat de onderdrukking van de Turkse Koerden zwaarder wordt. Dit zal helpen bij wat er ook staat te gebeuren.

Het leger neemt fundamentalisten in de tang

Zodra Bagdad was gevallen deed het Turkse leger een nieuwe politieke aanval op de AKP, de fundamentalistische regeringspartij. Eerst via ambtenaren van het ministerie van Buitenlandse Zaken, die ervoor zorgden dat de AKP ongezien een document ondertekende. In dat document werd verklaard dat Milli Gorus, de moederorganisatie van de AKP gevestigd en gefinancierd in Nederland en Duitsland, een terroristische organisatie is. Toen de AKP dit ontdekte daagde zij het leger uit door de Turkse ambassades te adviseren om contact te onderhouden en samen te werken met Milli Gorus, om daarmee het internationale imago van Turkije op te vijzelen. Een paar dagen later, op 23 april, ging het leger niet naar een receptie waar de voorzitter van het parlement, lid van de AKP, gastheer was, omdat de vrouw van de voorzitter een hoofddoek draagt. Dit was wederom een georganiseerde scène, waarbij ook de president en de oppositiepartij weigerden om deze belangrijke receptie bij te wonen. In de daaropvolgende dagen liet het leger de spanning oplopen door generaal Kilinc, algemeen secretaris van de Nationale Veiligheidsraad en een van de belangrijkste ideologen van het Turkse kapitalisme, naar Europa te sturen om alle Turkse organisaties in een overkoepelende organisatie samen te brengen. Tijdens de conferenties die Kilinc in het buitenland organiseerde benadrukte hij opnieuw het "ongewenste karakter" van Milli Gorus en andere Turkse fundamentalistische organisaties. Vervolgens, toen de maandelijkse vergadering van de regering met de Nationale Veiligheidsraad en het leger naderde, daagde de AKP het leger opnieuw uit, door te beweren dat de Veiligheidsraad alleen maar een discussieplatform is en niet meer belang heeft dan dat. (Tijdens het schrijven van dit artikel vond de genoemde bijeenkomst plaats. Als de uitkomsten hiervan van belang zijn, dan worden ze zeker nog vermeld).

En wederom zijn de interne aangelegenheden van de heersende klasse teruggebracht tot een 'hoofddoek'. Wij, communisten, zijn ook al bijna gaan geloven in de 'magische krachten' van dit kledingstuk. Met zo'n kleine lap stof kan het leger jaren verborgen houden dat het direct verantwoordelijk is voor de opkomst van het fundamentalisme in Turkije, na de staatsgreep in Turkije in 1980. Met zo'n klein voorwerp kunnen de fundamentalisten hun haat jegens vrouwen verbergen. Met zo'n klein voorwerp verbergen beide partijen (leger en AKP) hun collaboratie met de bloeddorstige VS-invasie in Irak.

Het onsterfelijke ideaal van de Verlichting is echter voldoende reden voor communisten om te bedenken dat de opvatting dat meisjes en vrouwen een hoofddoekje moeten dragen zo snel mogelijk verwijderd moet worden uit de hoofden van kinderen, die zich nog lang niet bewust zijn van hoe 'seksueel aantrekkelijk hun haar is' en hoe 'potentieel gevaarlijk hun vrije gedachte' kan zijn voor deze verwrongen middeleeuwse opvattingen.

Vertaling: J. Bernaven