1 Mei en het eenheidsvraagstuk

1 mei-viering in Griekenland

Door Anna Ioannatou

Naar aanleiding van de 1 mei-viering kwam weer een oude opsplitsing op de voorgrond, die echter als nieuw gebracht wordt door de vertegenwoordigers van de zogenaamde 'gevestigde' vakbeweging. De vakbeweging, die 'geneutraliseerd' is en al lang niet meer voldoet aan het doel waarvoor zij ooit was opgericht, namelijk een eind te maken aan de oorzaken van de uitbuiting van de werkende bevolking, dus de heersende sociaal-economische verhoudingen drastisch om te gooien.

Het PAME (Arbeiders Strijd Front) is sinds zijn oprichting een paar jaar geleden hard aan de slag om de werkende bevolking van Griekenland af te helpen van de logica van consensus met de werkgever, van klassenvrede. Een onlogische ideologische truc, ook in Griekenland gecultiveerd door vooral de sociaal-democratie, die als een schokbreker functioneert voor alle sociale onrust. Het Front probeert de werkende bevolking te overtuigen de omgekochte vakbondsleidingen de rug toe te keren en weer voor haar echte belangen op te komen. Daarom had het PAME een paar jaar geleden besloten niet meer mee te doen aan het door regerings- en werkgeversgezinde GSEE (Algemene Confederatie van Griekse Werkers) opgezette 1 mei-festijn, maar zelf een echte dag-van-de-arbeid-viering (= staking) op touw te zetten. Tot nu toe met veel succes, want de op initiatief van het PAME georganiseerde 1 mei-vieringen trokken de overgrote meerderheid van de werkende bevolking, terwijl het op een andere plaats georganiseerde (werkgevers, regering plus politieke meelopers) festijn leegliep. Sindsdien wordt het PAME verweten de eenheid van de vakbeweging verbroken te hebben! Ook dit jaar werd van officiële zijde weer flink gewerkt aan de valstrik, die de naam 'eenheid' draagt en in wezen 'eenheid in ondergeschiktheid' betekent. Want wat wordt er eigenlijk bedoeld met deze eenheid van hogerhand?

Een blik op de officiële 1 mei-verklaring van de GSEE spreekt boekdelen. Deze verklaring gaat over de recente oorlog in Irak - natuurlijk ook over arbeidsrechten enz. - en spreekt zich uit tegen het imperialisme. En die imperialisten zijn, aldus de verklaring, de Amerikaanse regering en sommige Europeanen, zoals Blair en Aznar, die schadelijk zijn voor 'Europa'. Wie hebben die oorlog gevoerd?. De Amerikanen, Blair en Aznar, luidt het antwoord. De Europese Unie (EU) wilde eigenlijk geen oorlog, maar kon die niet verhinderen... En wie is dan het slachtoffer van die oorlog? "Europa en haar eenwording", antwoordde de voorzitter van de GSEE op een persconferentie op 15 april. Dit voor diegenen, die misschien nog dachten dat het slachtoffer de Iraakse bevolking was!

De verklaring was ook onthullend over de aanval op sociale rechten en verworvenheden, over het soort ontwikkeling dat nodig wordt geacht en voorts over het soort prioriteiten dat de vakbeweging in Griekenland en Europa moet stellen, die uiteraard met veel gepraat over nieuwe technologieën en moderne managementmethodes de realiteit van ontslagen aan de ene kant en winstvergroting aan de andere kant poogt te verdoezelen.Wat de arbeidsrelaties betreft wordt gewag gemaakt van het dubieuze en veel gebezigde cliché 'sociaal aanvaardbaar kader' voor werknemers en kapitaalkrachtigen. Gewapend met nog meer staaltjes van Europese 'houten taal' (langue de bois), zoals interne cohesie, visioenen van een verenigd Europa, uitbreidingsstrategieën en perspectieven, termen die een eigen leven leiden en mijlenver van de Europese realiteit verwijderd staan, wordt iedereen opgeroepen om 1 mei te vieren "eensgezind, strijdvaardig en met perspectief!"

Tegen dit soort eenheid hand in hand met de klasse van uitbuiters en haar vertegenwoordigers op politiek niveau zegt het PAME nu NEE. Gesplitste betogingen zijn niet nieuw. Friedrich Engels bericht ons uitgebreid van de 1 mei-viering (op 4 mei) van 1890 in Londen. Deze vond in twee gescheiden betogingen plaats. Aldus F. Engels: "Aan de ene kant de conservatieve arbeiders, wier blik niet verder reikt dan het loondienststelsel met aan hun zijde een zwakke, maar heerszuchtige socialistische sekte. Aan de andere kant de grote massa van arbeiders die op eigen kracht haar volledige emancipatie wilde bereiken samen met bondgenoten van eigen keus en niet met diegenen, die door een kleine socialistische kliek worden aangewezen. Aan de ene kant de stagnatie, vertegenwoordigd door arbeidersbonden, die nog niet bevrijd zijn van de gildegeest, plus een bekrompen sekte gesteund door waardeloze bondgenoten. Aan de andere kant de levende vrije beweging van het Britse proletariaat, dat opnieuw wakker is geworden."

In Griekenland wordt 1 mei ook gescheiden gevierd. Niet omdat het PAME de eenheid verbreekt, maar juist om de eenheid van de werkende bevolking te herstellen op basis van haar werkelijke belangen.