Vredesproces Noord-Ierland terug bij af

 

Door Ron Verhoef

Dat de Britse regering weinig moeite heeft gedaan om aan het loyalistische geweld in Noord-Ierland een einde te maken was al lang bekend, maar het blijkt zelfs veel verder te gaan dan velen durfden te vermoeden. Onlangs kwam het Stevens-rapport uit dat vooral onderzoek moest doen naar de achtergronden van de moord op de advocaat Pat Finucane. Hoewel het rapport zelf niet openbaar is, zijn de conclusies en aanbevelingen wel vrijgegeven.

Die conclusies zijn schrikbarend. Zo zou een aantal leden van het Britse leger zich actief bemoeid hebben met het liquideren van republikeinsgezinde Noord-Ieren. Zij zouden informatie hebben doorgegeven aan de loyalistische terreurgroep UDA! Het betreft dan vooral informatie die door de Britse geheime dienst vergaard is en omvat namen en woonplaatsen van sympathisanten van de IRA.

Het is op zijn minst raar te noemen dat die informatie van de geheime dienst bij de soldaten kwam. Volgens Blair gaat het om incidenten die niet door de regering zijn bevorderd maar juist tegengewerkt. Dat lijkt raar en hoe raar bleek wel toen een van de soldaten die in Noord-Ierland gelegerd was, Fred Holroyd, een brief naar de Guardian schreef om eens uit de doeken te doen wat er eigenlijk allemaal gebeurde. Volgens Holroyd was het wel degelijk zo dat de Britse regering directe opdrachten gaf om informatie door te spelen naar de UDA. Daarnaast zou de Britse regering ook weet hebben gehad van soldaten die actief betrokken waren bij de liquidatie van republikeinen. Zelfs na de Goede Vrijdagakkoorden zou de Britse regering nog door zijn gegaan met het actief ondersteunen van loyalistische terreurbewegingen.

Als dit inderdaad waar is hoeft ons dat niet te verbazen. In 1997 werd een katholieke tiener doodgeschoten door twee leden van de Scots Guard (deel van het Britse leger). De twee soldaten gaven aan dat zij zich bedreigd voelden door de jongen. De jongen stond echter met de rug naar de soldaten toe en was niet gewapend, ook had zich geen incident voorgedaan. Dit deed zoveel stof opwaaien dat de twee soldaten wel veroordeeld moesten worden, maar de veroordeling was mild. Zo werd beweerd dat de twee jaar die de twee in voorarrest hadden gezeten en de enorme publiciteit die de twee kregen, straf genoeg was. Volgens de rechter was het neerschieten van de tiener fout, maar begrijpelijk (!!). Naast deze straf zouden zij nooit meer deel uit mogen maken van de Scots Guard.

Dat dat laatste echter weinig om het lijf heeft bleek onlangs. De twee bleken namelijk te dienen in de Irak-oorlog als onderdeel van een bataljon dat uit Noord-Ierland afkomstig was. De twee heren blijken dus weer gewoon dienst te doen in Ulster en dat terwijl de rechter nu juist had aangegeven dat dit voorkomen moest worden.

Het zal inmiddels duidelijk zijn. De Britse regering doet niet alleen weinig tegen loyalistisch geweld maar is ook een actieve ondersteuner ervan. Het is de regering die in belangrijke mate bepaalt welke doelen aangevallen worden, zonder dat het leger daar direct aan deelneemt. Geen wonder dat veel republikeinen geen vertrouwen hebben in de nieuwe politiestructuur. Veel van de nieuwe agenten waren namelijk voorheen soldaat in het Britse leger. Dat een klein deel van het politiekorps ook uit katholieken zal bestaan is slechts een doekje voor het bloeden.

Blair en Trimble hebben de uitkomsten van het onderzoek nogal gebagatelliseerd. De verklaring van Fred Holroyd laat echter zien dat er veel meer aan de hand is. De eis van Sinn Fein en vele nabestaanden om het Stevens-rapport geheel openbaar te maken moet dan ook ingewilligd worden om een goed inzicht te krijgen in de werkelijke betrokkenheid van de Britse regering. Helaas lijkt het er echter op dat de zaak in de doofpot belandt en dat mag in geen geval gebeuren. Juist nu het vredesproces op slot zit, zou het een goed gebaar zijn als de Britse regering open kaart speelt in plaats van steeds nieuwe concessies van de IRA te verwachten. De IRA heeft immers volledig meegewerkt aan de uitwerking van de Goede Vrijdagakkoorden terwijl de Britse regering achteraf alles blijkt te hebben gedaan om het proces te ondermijnen.

Geen wonder dat David Trimble heeft voorgesteld om de genoemde incidenten maar met de mantel der liefde te bedekken en dat, terwijl diezelfde Trimble wel aangeeft dat de IRA te weinig doet. Dat is niet verrassend van een premier die aangeeft niets aan loyalistische terreur te willen doen omdat het de schuld is van de IRA. Geen wonder ook dat Trimble en Blair de verkiezingen voor het Noord-Ierse parlement hebben uitgesteld, nu het Stevens-rapport zo vernietigend is. Beide heren hopen ongetwijfeld dat veel van wat Stevens beweerd heeft in het najaar wel weer vergeten zal zijn, maar dat mag niet gebeuren.

Een ding is zeker: het lijkt er steeds meer op dat het vredesproces weer terug is bij af!

Bronnen: New Worker, Morning Star, Scottish Socialist Voice