Liberiaanse verhalen
Amerikanen 'ontdekken' Afrika
Door Wil van der Klift
Nog niet zo lang geleden voer een groot deel van de olietankers op de wereld onder de (voor de reders goedkope) Liberiaanse vlag. Duizenden tonnen olie werden over de wereld vervoerd door schepen die geregistreerd stonden in Monrovia. Nu Bush Afrika heeft ontdekt staat Liberia weer in de belangstelling. Net als Saddam moet nu Charles Taylor, wegens oorlogsmisdaden aangeklaagd, het veld ruimen. De VS staan uiteraard weer klaar om in te grijpen om deze crimineel te verwijderen. Maar gaat het ook deze keer niet weer om iets anders?
Bush heeft net een rondreis in Afrika afgesloten. Senegal, Zuid-Afrika, Botswana, Oeganda en Nigeria waren zijn doel, nadat Collin Powell al eerder Gabon en Angola heeft bezocht. De strijd tussen de VS en Frankrijk om Congo is nog in volle gang. In Soedan onderhandelen de VS met het fundamentalistisch islamitische regime, dat ze eerder veroordeelden en met bommen bestookten. Wat die landen gemeen hebben is dat er grote voorraden olie gevonden zijn. Gabon en Angola zijn beide belangrijke exporteurs van olie naar de VS. Afrika wordt strategisch steeds belangrijker voor de VS.
Olie, olie en nog eens olie
De Amerikaanse oliereserves zijn niet onuitputtelijk. De strijd om deze grondstof is de komende jaren zeer bepalend voor vrede en oorlog en voor de onderlinge politieke verhoudingen op onze aardbol. De VS willen ongehinderde toegang tot de olie- en gasvelden overal op de wereld, ook ten koste van hun westerse 'bondgenoten', en zullen die toegang ook militair veiligstellen. De VS overwegen een militaire basis op te richten op Sao Tome in de Golf van Guinee in het hart van het West-Afrikaanse oliegebied. Met hun pogingen om de Afrikaanse olie te bemachtigen hebben ze een aantal doelen voor ogen. De afstand tussen West-Afrika en de VS is relatief kort en makkelijk te overbruggen. De VS raken op die manier minder afhankelijk van de olie uit het Midden-Oosten en ze kunnen er ook de OPEC mee onder druk zetten.
In landen als Angola, Chad, Congo, Gabon, Kameroen, Nigeria, Senegal en Soedan wordt al op ruime schaal olie gewonnen. Zo'n 15 procent van de ruwe olie die de VS invoeren, komt al uit Afrika. Bekend is Nigeria, het enige Afrikaanse OPEC-lid, waar de oliewinning, onder meer door Shell, ten koste ging en gaat van een heel volk (de Ogoni's). De armoede nam er dramatisch toe, omgekeerd evenredig met de groei van de olieproductie! De problemen in Liberia worden in de burgerlijke pers afgeschilderd als binnenlandse vraagstukken die veroorzaakt worden door rivaliserende groepen. Het is de bekende volksverlakkerij. Er wordt een klimaat mee geschapen voor acceptatie van interventies door het Westen. Die arme slachtoffers moeten toch immers geholpen worden? Daar zijn 'onze' 'vredestroepen' toch voor?
Bezettingsmachten
Net als in Joegoslavië, Afghanistan en Irak (maar ook elders in de wereld) gaat het echter niet om het brengen van vrede, maar om permanente bezettingslegers. Het aantal Amerikaanse basissen in de wereld groeit gestaag. Andere westerse (kapitalistische) landen proberen op hun beurt de beste graantjes mee te pikken.
...en Liberia dan?
In het rijtje namen van (West-)Afrikaanse namen kwam Liberia niet voor.Waarom dan dat verhaal over olie? Nog afgezien van het feit dat Liberia aan de kust ligt en dus ook geschikt is voor doorvoer van olie uit het binnenland naar havens aan de Atlantische Oceaan, had Liberia in het verleden al een bescheiden eigen olie-industrie (zeven bronnen tussen 1970 en 1985). De oorlogen in Sierra Leone en Liberia stonden noodzakelijke investeringen in de weg. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat er voor de kust van Liberia "levensvatbare hoeveelheden gas en olie" voorkomen. Nu zijn vooral Australische bedrijven actief in Liberia, maar dat zal spoedig veranderen...
