Midden in het centrum van Groningen kunnen vrouwen terecht bij het vrouwencentrum, dat al bijna tien jaar bestaat. Onder zijn vleugels heeft het een gezondheidscentrum voor vrouwen, het enige vrouwencafé in heel Nederland en een vrouwenbibliotheek 'Savante'.
Een enorme afbeelding van Aletta Jacobs, de eerste vrouwelijke studente geneeskunde (in Groningen) bewaakt de ingang vanuit de bieb. Verder naar binnen bevindt zich het vrolijk ingerichte café De Koningin: verboden terrein voor mannen. Daar geeft Eveline Koster, algemeen bestuurslid van het vrouwencentrum, haar kijk op het voornemen van de gemeente om de subsidie in te trekken. "Ze willen dingen om hoge ogen mee te gooien."
Intrekken van 61.000 euro subsidie (het totale budget) betekent voor zowel het vrouwencentrum als het café dat ze de deuren moeten sluiten en dat aan alle activiteiten een einde komt. Eveline (24), studente international business, wijt dit mede aan het feit dat de gemeente emancipatie als 'af' beschouwt. Sinds vorig jaar bestaat er geen gemeentelijk emancipatiebeleid meer. Ze stelt zich een paraplu voor. "Aan de top staat Balkenende. Dan loopt er een lijntje naar Groningen. Dat heeft weer verschillende commissies en die snijden uiteindelijk in onderwijs en cultuur." En in tijden van crisis die dit economische systeem keer op keer veroorzaakt vangen de mensen aan de onderkant of 'economisch onrendabele' instellingen de meeste druppels op. "Ze willen dingen om hoge ogen mee te gooien. Er zal eerder geld gaan naar bijvoorbeeld het Groninger Museum om de stad aanzien te geven. En naar al die grote prestigeprojecten." Mirjam, vrijwilligster bij De Koningin mengt zich in het gesprek. Ze rust even uit van het verven. De muur achter ons verandert van geel in artistiek oranje. "Ja, wat heb je aan al die gebouwen, als de mensen ontevreden zijn? Ze zetten nu iets stop wat onderhouden moet worden."
Wat voor rol vervult het vrouwencentrum dan in Groningen? "In één centrum kan een vrouw allerlei dingen vinden voor haar eigen ontplooiing. Het aanbod is divers en sluit aan bij verschillende behoeften", vertelt Eveline, die zelf drie jaar geleden als barvrouw in De Koningin begon. Via dit vrijwilligerswerk kunnen vrouwen tevens doorstromen naar een betaalde baan. Tot tien jaar geleden werden de diverse activiteiten en adviezen door afzonderlijke organisaties verzorgd. Door de subsidie voortaan in een keer te geven dwong de gemeente deze vrouwenorganisaties min of meer samen te gaan in een pand. Nu kunnen vrouwen hier terecht voor zelfborstonderzoek of geboorte-informatie bij het gezondheidscentrum. Of ze leren voor zichzelf op te komen in assertiviteitscursussen. In de bibliotheek ligt een groot scala aan boeken, dat niet altijd in de reguliere bibliotheken te vinden is. Lange tijd was er eveneens een telefonische hulplijn voor vrouwen.
De Koningin organiseert haar activiteiten zelfstandig binnen het vrouwencentrum. Deze variëren van feesten met een bepaald thema, evenementen op Internationale Vrouwendag, dartavonden tot een maandelijks Feministisch Café en discussiebijeenkomsten over actuele onderwerpen. Onlangs kwam vredesactiviste Janny Beekman vertellen over haar ervaringen in Palestina en over het (over)leven van vrouwen in de bezette gebieden. Een keer in het jaar mogen mannen het café binnen. Dan 'gaat De Koningin vreemd'. Yvonne van Wamelen (23), studente geschiedenis en tevens anderhalf jaar vrijwillig werkzaam bij De Koningin, vaak als barvrouw, voorziet ons van drankjes. "De sfeer is gewoon uniek hier. Je kunt altijd binnenlopen en even met iemand praten." De Koningin trekt voornamelijk jonge vrouwen, over het algemeenlesbisch. "Wat wel ontbreekt zijn de geëngageerde feministen. Het is vooral de oude garde die zich daarmee bezig houdt."
Over enkele maanden volgt een definitief besluit. Tot die tijd volop actie voeren dus? Het algemeen bestuurslid is druk bezig met lobbyen bij verschillende fracties in de gemeenteraad. "Enkele sleutelpersonen in de raadscommissies bereiken, daar gaat het om", aldus een vastberaden Eveline. Yvonne: "De bezuinigingen vallen juist daar, waar al weinig meer te halen valt. Als het echt zover komt, volgen er vast wel acties. Ik keten mezelf vast aan het pand als het moet!" In dit vooruitzicht prijken actieposters met "Koningin afgezet?" aan de muur. Flyers met onder andere de titel "Geen derde golf meer in Groningen?!" doelend op een vervolg op de tweede feministische golf van de jaren zestig en zeventig zijn verspreid in de stad. Het wordt tijd voor vrouwen om wat vaker hun stem te laten horen tegen de bezuinigingen van dit rampenkabinet en tegen de crisis, die niet de onze is. Collectief op een assertiviteitscursus gaan, nu het nog kan. Want aan assertieve mensen heeft het kapitalisme een hekel, vooral als ze ook nog vrouw zijn.
Naschrift: een week na dit gesprek heeft de gemeenteraad voorlopig besloten dat het Vrouwencentrum dicht moet. Verschillende activiteiten zullen apart verder moeten. De Koningin zal eigen financiële middelen moeten opbouwen. In november komt het definitieve besluit. Tot die tijd gaan het Vrouwencentrum en De Koningin campagne voeren.