|
Weet u het nog: de kloof tussen bestuurders en de burger was te groot. Bestuurlijke hervorming moest er plaatsvinden. Dichter bij de burger was de slagzin, waarmee de decentralisatie in gang gezet werd. Verantwoordelijkheden werden meer en meer bij de gemeenten gelegd, de door de centrale overheid verleende budgetten mochten meer naar eigen inzicht besteed worden. De budgetten stegen echter niet, integendeel...
Eigenlijk paste het geheel bij het neerleggen van financiële prikkels bij 'de ander', het meedenken over efficiënter werken, het zoeken naar posten waarop bezuinigd kon worden etc. Tegelijkertijd ontstond er (noodgedwongen) een grotere kloof tussen de medewerkers van de sociale dienst en de 'cliënten'. En nu blijkbaar iedereen er van overtuigd is dat het minder moet, door de economische recessie, dreigen meer en meer mensen onder de armoedegrens terecht te komen.
Vooral in vakbondskringen en andere meedenkers binnen het harmoniemodel, ook wel poldermodel genaamd, is de verbijstering groot. Zeker als ze beseffen dat de vakbond buitenspel gezet wordt. Vele jaren hebben ze hun eisen gematigd, vele jaren hebben ze genoegen genomen met wat verbetering van de secundaire arbeidsvoorwaarden en het opkomen voor minder slechte ontslagregelingen, die voortvloeiden uit fusies en reorganisaties. Maar nu...
Ondank is 's werelds loon: terwijl de rijken nog veel rijker werden, dankzij de jarenlange loonmatiging, Nederland zich massaal in de hypotheekschulden stak en op die manier de nationale economie een extra stimulans gaf... nu worden ze geconfronteerd met de gevolgen van die politiek. Valt het hun te verwijten?
Nee, het valt hun niet te verwijten op een enkeling na. Een enkeling die willens en wetens de langetermijnbelangen van velen in gevaar gebracht heeft. De meeste van hen hebben slechts gehandeld zoals het overgrote deel van de leden dat wenste en zijzelf juist achtten. Van een Wim Kok had men anders mogen verwachten. Hij beschikte als minister-president over voldoende kennis en informatie om de noodzaak van een andere politiek in te zien. Hij deed dat echter niet en droeg de stok bijtijds over. Beloning, een aantal vetbetaalde commissariaten.
Ondertussen was de toon echter, met behulp van de media en de euforie over het poldermodel, overduidelijk gezet. Het 'sociaal-democratische handelen' werd ook binnen de FNV navenant voortgezet.
De voorzitters van de verschillende bonden werden door de centrale FNV-leiding op resultaten beoordeeld en aangesproken, alsof het een groot bedrijf betrof. En dan ging het niet over de behaalde sociale resultaten, maar over het gewonnen aantal leden. Natuurlijk is er een dialectisch verband tussen beide, maar de praktijk wijst uit dat de FNV momenteel sterk vergrijsd is en hoofdzakelijk bestaat uit leden die vanuit hun sociale achtergrond vakbondslid zijn en 'deeltijdleden' die lid worden als ze 'een bui zien hangen'.
Het is ook niet onlogisch dat de jongere generaties de vakbond slechts zien als een verzekering tegen extreme verslechteringen, hulp bij het invullen van belastingaangiften etc. Een sociale ANWB zogezegd. Slechts weinigen zien de vakbond nog als hun organisatie, die opkomt voor werkelijke verbeteringen. Laat staan dat men nog lid wordt vanuit solidariteitsgevoelens. En dat is ook niet verwonderlijk in deze maatschappij, met vakbonden die zich de laatste jaren slechts beziggehouden hebben met het gedeeltelijk terugdraaien van verslechteringen - dus gedeeltelijk toegeven - en het stellen van looneisen die de inflatie nauwelijks konden bijhouden. De laatste grote solidariteitsactie werd, nu al weer vele jaren geleden, gehouden op het Haagse Malieveld. Daar kwamen 250.000 vakbondsleden in protest bijeen tegen de aangekondigde verslechteringen in de WAO.