|
Het is veel te droog geweest en dus valt de aardappeloogst tegen en worden aardappelproducten duurder. De graanoogst daarentegen breekt in Nederland records en men zou dus verwachten dat graanproducten goedkoper worden. Nou vergeet het maar! De reden is dat er allerlei 'opvreters' in het circuit zitten die altijd wel argumenten vinden om de prijs omhoog te praten alvorens het product in de maag van de consument belandt.
Als we de weersinvloeden op de oogst bekijken zou in een bakje friet straks niet drie maar vier cent aardappelen zitten en zou in een brood voor enkele centen minder aan graan zitten. Weinig reden dus voor stringente prijsveranderingen. Maar hoe zit het dan wel? Krijgt de boer meer voor zijn graan of aardappelen?
Een beperkt deel (rond 20%) van de in ons land geproduceerde tarwe wordt gebruikt voor brood, de rest is bestemd voor veevoer. De graanprijs is in de loop der jaren door de Europese Unie verlaagd naar het niveau van de wereldmarkt. Juist op die wereldmarkt loopt de tarweprijs op.
Akkerbouwers moesten onlangs tandenknarsend accepteren dat de EU de export van tarwe heeft geblokkeerd. Profiteren van die prijsstijging is er niet bij. Sterker, Brussel gebruikt nu oude voorraden om de prijs in Europa laag te houden. De boerenprijs is nu met 11 tot 12 euro per 100 kilogram dezelfde als vorig jaar.
De aardappeloogst is dit jaar een stuk minder, hier en daar 20 procent of nog meer. Via contracten heeft de patatindustrie de levering van het grootste deel van de aardappelen bij boeren veiliggesteld. De prijs ligt op 7 à 8 cent per kilo. De prijs van de resterende 'vrije' aardappelen loopt op: deze piepers zullen flink wat meer opbrengen dan de afgelopen jaren.
Zoals al becijferd is het effect ervan op de consumentenprijs beperkt. De aardappelprijs lag de afgelopen jaren tussen 5 en 6 cent per kilo, dat is fors beneden de kostprijs. De prijs in de winkel varieert van 40 tot 60 cent! Op een lijst van producten die de laatste vijf jaar het meest in prijs waren gestegen (voor de consument!) stonden de aardappelen bovenaan; een stijging van 80 procent. De boerenprijs bleef in die jaren ongeveer gelijk.
Er wordt ook gesuggereerd dat veehouders, die straks wellicht te maken krijgen met hogere voerprijzen, die wel willen doorberekenen. De suggestie wordt gewekt dat ze dat ook doen. De werkelijkheid is dat ze dat niet kunnen. Duurder veevoer betekent niet automatisch ook een hogere vleesprijs, want die prijs wordt bepaald door vraag en aanbod en de slachterijen. Als hun aankoopprijzen oplopen, gaan ze rondkijken in het buitenland.
Voor de melk is het verhaal niet veel anders. De melkprijs voor de boer daalt en staat al bijna twee jaar - met stijgende kosten - onder grote druk. De opbrengstprijs voor de boer ligt nu rond 30 cent, in de winkel kost een liter melk rond 65 tot 70 cent.
De suggestie dat de droogte een feest is voor de (graan)boer en de consument het gelag gaat betalen is een vertekening van de werkelijkheid. Nogal wat producten hebben geleden onder de droogte en het is hier en daar al moeilijk genoeg om de oogst uit de harde grond te krijgen. Alle boeren en tuinders anticiperen op de droogte en de meeste van hen slagen daar wonderwel in. Al blijven er individuele ondernemers die door de droogte lelijk met hun vingers tussen de deur zitten en forse schade oplopen. Sommigegrondstoffen zullen iets duurder worden, maar daarmee stijgt niet automatisch ook de prijs voor de consument. En de boer zal ook dit jaar niet rijk worden over de rug van de consument. Wie dan wel?
Overal wordt steen en been geklaagd over de afnemende winstGROEI. Als het rendement gelijk blijft, wordt dat gevoeld en verkocht als verlies. Feiten en cijfers tellen nauwelijks, de emotie overheerst. Ook in de media. De grote 'opvreters' maken daar dankbaar gebruik van door enerzijds de lonen onder inflatieniveau te houden en anderzijds de prijzen onnodig te verhogen. De consument moet zich niet langer in de luren laten leggen. Want de rijken worden nog steeds rijker, de armen armer en dat heeft niets met het weer te maken.