Nederlanders werken meest in deeltijd

Over productiviteit, arbeidsduur en uitbuiting

Door Wil van der Klift

Terwijl overwerken normaal is in Nederland werden we kortgeleden plotseling overspoeld met verhalen over het feit dat in ons land per jaar gemiddeld het minste aantal uren wordt gewerkt. Vergeleken met andere landen zouden we een luizenleven hebben.

Nederlanders zijn gemiddeld 1340 uur per jaar voor hun baas actief. Duitsers werken gemiddeld 1467 uur per jaar, Belgen gaan 1528 uur naar hun baas, Fransen moeten 1531 uur aan de bak en Amerikanen moeten zelfs gemiddeld 1820 uur per jaar draaien, ongeveer evenveel als hun collega's uit Japan. Deze kengetallen zijn afkomstig van de Internationale Arbeidsorganisatie die inkomen, productiviteit en werkgelegenheid in alle landen van de Verenigde Naties onderzocht.

Goochelen met cijfers en gezichtsbedrog

Dit soort cijfers zeggen weinig, want het lage gemiddelde van Nederland wordt veroorzaakt door het feit dat ruim eenderde (33%) van onze beroepsbevolking in deeltijd werkt. Liefst driekwart van alle vrouwen heeft een deeltijdbaan, een percentage dat nergens anders in de wereld wordt gerealiseerd. Ook zeggen de cijfers niets over de productiviteit van Nederlandse werknemers. Uit de cijfers blijkt bijvoorbeeld dat de Europese landbouw honderden malen productiever is dan die in ontwikkelingslanden. Dat heeft alles te maken met moderne productiewijzen. Uiteraard kunnen rijke westerse landen meer investeren in automatisering en verbeterde technieken. Minder mensen zijn dan nodig. Eigenlijk zou de arbeidsdruk dan moeten verminderen. Als de productiviteit dan toch stijgt, betekent het alleen dat de mensen meer worden uitgebuit (de uitbuitingsgraad neemt toe). Dat is precies wat er op dit moment in alle westerse landen gebeurt. Als er dus ergens staat: "Werknemers VS blijven meest productief", betekent dat eigenlijk dat de werknemers in de VS het meest worden uitgebuit. De voordelen van technische vernieuwing en verbeterde productiewijzen stoppen de aandeelhouders in hun propvolle zakken.

De snorkende koppen in de kranten over Nederland vakantieland dienen slechts één doel: de bevolking opjutten om nog meer in minder tijd te produceren. Moesten we maar niet doen, de winsten verdwijnen toch naar de verkeerde lieden.