Foto: Indymedia
|
|
Foto: Indymedia |
De zomer van 2003 was een behaaglijk seizoen voor de heersende krachten in Turkije, maar de zomer is voorbij. Dit jaar lijkt de herfst de lente in te luiden voor de werkende klasse in Turkije. Met de eerste herfstbuien zijn zowel de progressieve beweging als de arbeidersklasse in Turkije ontwaakt.
Doordat de beslissing in de zomervakantie genomen werd was er vanuit de bevolking weinig verzet tegen het besluit om Turkse troepen naar Irak te zenden. Net zoals tijdens voorgaande zomers was de inflatie relatief laag, ten gevolge van een dalend consumptie- en investeringsniveau. De VS steunden de Turkse economie door een zeer belangrijke lening toe te zeggen van 8,5 miljard dollar (men zou ook kunnen zeggen dat de Turkse werkende klasse wederom de economie van de VS een steuntje in de rug geeft, want dit geld is absoluut geen 'donatie', maar een lening tegen torenhoge rentetarieven). Tot voor kort werd de stabiliteit die de huidige meerderheidsregering zou hebben gecreëerd uitbundig bejubeld door zowel de heersende klasse van Turkije als in imperialistische kringen.
Maar toen kwam november en bracht verrassingen met zich mee. Op 5 november werd het rapport van de Europese Commissie gepubliceerd over de vorderingen die Turkije maakt in de richting van toetreding tot de EU. In het rapport wordt vooral de nadruk gelegd op de kwestie Cyprus. De heersende krachten in Turkije zijn zwaar teleurgesteld over het rapport. Op dezelfde dag organiseerden werknemers uit de gezondheidszorg in de publieke sector een geslaagde waarschuwingsactie tegen de regering. Ongeveer 10.000 werkers uit 77 steden in Turkije, staakten gedurende een dag en namen deel aan een protestactie tegen het beleid van de huidige regering. Daarbij werd opgeroepen rechtvaardige eisen te stellen, inclusief 'gratis en gelijke gezondheidszorg voor iedereen'.
Op 6 november voelde de politie zich genoodzaakt een massale demonstratie van linkse studenten aan te vallen. Zij demonstreerden tegen de fascistoïde YOK, een organisatie die de supervisie heeft over het hoger onderwijs in Turkije. Het treffen tussen politie en demonstranten werd in heel West-Europa uitgezonden.
Op 7 november werd de Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Abdullah Gul, gebeld door Colin Powell, die hem meedeelde dat de VS de Turkse troepen niet meer nodig heeft in Irak. Diezelfde dag maakte de regering bekend dat de beslissing om troepen naar Irak te sturen was opgeschort, maar niet geannuleerd.
Op 11 november verklaarde KADEK dat de organisatie zichzelf heeft opgeheven, met de bedoeling een nieuwe, meer 'democratische' partij op te richten die de massa's wil mobiliseren.
Op 12 november probeerden Koerden uit heel Turkije de kust van de Zee van Marmara te bereiken, om daar een grote demonstratie te houden. Op verschillende plekken werden zij door de politie uiteengejaagd. De demonstratie eindigde op de meest onverwachte manier en locatie: Koerdische demonstranten gooiden stenen naar het politiebureau in Beyoglu, in het centrum van Istanboel.
Neem de Irak-oorlog als voorbeeld. De VS geven hun lakeien in Turkije opdracht om troepen naar Irak te zenden. In antwoord daarop neemt het Turkse parlement daadwerkelijk de beslissing om manschappen naar Irak te sturen, ondanks de enorme publieke oppositie. Vervolgens verzetten alle Irakezen, en in het bijzonder de VS-collaborateurs onder hen, zich heftig tegen het idee van Turkse troepen in Irak. Als reactie daarop zeggen de VS tegen Turkije: "Stop, stuur geen troepen!" Binnen enkele uren daarna schort Turkije het besluit om troepen te sturen op, waarmee eens te meer duidelijk wordt dat het wordt geregeerd door trouwe handlangers van de VS. En deze handlangers hebben hun eigen bevolking niets anders te melden dan het korte maar veelzeggende commentaar van Abdullah Gul: "Wij zijn opgelucht door dit resultaat". Wacht even, als 'het niet sturen van troepen' een "opluchting" is voor Turkije, waarom was de 'meest machtige Turkse regering van de afgelopen 15 jaar' dan niet in staat om te kiezen voor het niet sturen van troepen voordat de VS haar orders gaven?
Een ander voorbeeld is de moeite die Turkije doet om toe te treden tot de EU. In oktober van dit jaar, toen het weer nog zonnig was, zei minister Gul van Buitenlandse Zaken dat oplossen van de kwestie Cyprus geen voorwaarde was voor EU-lidmaatschap. En hij onderstreepte dat het, om volwaardig lid van de EU te worden, genoeg zou zijn om te voldoen aan de Criteria van Kopenhagen. Op 5 november jl. bleek dit echter anders te liggen, toen het Strategisch Document, als onderdeel van het rapport van de Europese Commissie over de vorderingen van Turkije in het kader van toetreding tot de EU, werd gepubliceerd. In dit document staat onder andere dat "een impasse in de kwestie Cyprus een belemmering zal zijn voor de toetreding van Turkije tot de EU". En wat was hierop Gul's reactie? "Wij zijn verbolgen over het feit dat de EU in haar rapport niets heeft opgenomen over de kwestie van de hoofddoek."
Een positief voorbeeld van het verlies van controle door de heersende krachten kunnen we vinden in binnenlandse aangelegenheden. In de openbare gezondheidssector werd een enorme actie gehouden: 10.000 werkers uit de gezondheidszorg werden gemobiliseerd en kregen grote publieke steun. Slechts in vier van de 81 steden weigerden werkers in de gezondheidszorg om aan deze massale actie deel te nemen. Deze keer was het de beurt aan de minister van Gezondheid om de eigen regering belachelijk te maken, door te beweren dat "de actie geen noemenswaardige steun kreeg en er weinig mensen aan deelnamen."
De heersende krachten in Turkije hebben ook weinig te zeggen over de binnenlandse handel en economie. De economie wordt bedacht en aangestuurd door het IMF, de Wereldbank en de EU. In de straten van Turkije krijgt de linkse beweging met de dag meer controle. En wat speelt er nog meer in de Turkse politiek? O ja, de voortdurende strijd tussen het leger en de fundamentalisten over de 'hoofddoek'!
De herfst kwam en bracht vele verrassingen met zich mee en maakte de politieke situatie nog gecompliceerder. Sommige van de verrassingen, zoals de opheffing van de KADEK door zichzelf, moeten nog nader uitgewerkt worden in deze artikelenreeks.
Wat zijn de belangrijkste conclusies van dit artikel? Ten eerste dat Turkije opnieuw is gered van de rol van collaborateur met de invasiemacht in Irak. En ten tweede, zoals Gul ook aangeeft, dat dit slechts een tijdelijke stap terug is. De regering heeft nog steeds de bevoegdheid voor het zenden van troepen naar Irak en zal proberen dit alsnog te doen op het moment dat de troepen nodig zijn in Irak. Vertaling J. Bernaven.