Erdogan blijft leger dwarszitten

Hoe lang zal de populariteit van Erdogan hem beschemen tegen het leger?  

Door E.M.

Op de aanslagen van midden november jl. volgde voor Turkije een redelijk rustige periode. En net als tijdens iedere rustige periode van het jaar stond een zeer belangrijk meningsverschil dat het leger en de fundamentalistische regering hebben op de politieke agenda: het seculiere (*) karakter van de Turkse staat.

Vanaf het moment dat de aanslagen plaatsvonden doen zowel het Turkse politieapparaat als de regering hun uiterste best om deze af te schilderen als terroristische acties die door al-Qaeda zijn gepleegd. Wat frustrerend, toen werd ontdekt dat alle betrokkenen bij de aanslagen van Turkse afkomst zijn. Het feit dat de daders banden hadden met Hisbollah werd in zeer voorzichtige bewoordingen bekendgemaakt, zoals: "Al deze personen hadden ooit banden met Hisbollah, maar ten tijde van de aanslagen niet meer."

Een van de belangrijkste ontwikkelingen sinds de 11 september-aanslagen is dat Turkije, als gevolg van het aanscherpen van de veiligheidsbanden tussen de VS en Israƫl, makkelijker wordt gedwongen tot deelname aan oorlogen waar ook ter wereld, met Afghanistan bovenaan de lijst. Daarnaast zal een aantal nieuwe veiligheidswetten en voorschriften worden ontwikkeld, die de Turkse bevolking van de laatste restanten van hun democratische rechten zullen beroven. Dit alles bij elkaar genomen ontkomt men er niet aan zich af te vragen waarom, of het nou al-Qaeda of Hisbollah is, zij altijd datgene doen wat de VS nodig hebben!

Een opvallende verklaring in de afgelopen twee weken kwam van Erdogan. Volgens de speculatieve nieuwsberichten had de generale staf van het leger Erdogan tijdens een overleg verweten dat hij de seculiere staat in gevaar brengt. Vervolgens verklaarde Erdogan aan de media dat niets van dien aard tijdens het overleg had plaatsgevonden. Hij zei: "Ik heb met mijn militairen gesproken over de binnenlandse en buitenlandse aangelegenheden van het land." Sommige commentatoren zullen het feit dat een minister-president van Turkije over het leger praat als "mijn militairen" beschouwen als een 'revolutie'. Maar volgens de schrijver van dit artikel is het slechts de voorbode van een veel ernstiger conflict tussen het leger en de regering in de nabije toekomst.

Een andere belangrijke gebeurtenis met betrekking tot Turkije was de verklaring van de Duitse minister van Buitenlandse zaken, Fischer. Hij maakte iets duidelijk, dat reeds eerder is beweerd in deze artikelenreeks, met de woorden: "De veiligheid (van de westerse wereld) zal bepaald worden in het Midden-Oosten en daarom is Turkije belangrijker voor de veiligheid van Europa dan welk bewapeningsprogramma ook." Fischer vergat om naast het Midden-Oosten ook de Balkan en de Kaukasus te noemen. Maar hij onderstreepte nogmaals de reden voor het strategische belang van Turkije: "een land dat het bloed van de eigen arbeidersklasse opoffert om het bloed te vergieten van de broeders van de arbeidersklasse van de buurlanden." Iedereen die nog steeds denkt dat de Europese Unie Turkije niet zal accepteren moet het bovenstaande citaat nog eens goed bekijken.

Inmiddels vinden op 14 december de verkiezingen plaats op het noordelijk deel van Cyprus. Denktas, de president van Noord-Cyprus, van origine een Gladio-onderdaan, heeft publiekelijk verklaard dat als de partijen die hij steunt de verkiezingen niet winnen, hij niet meer als woordvoerder van Cyprus zal optreden. Daardoor zal bij de verkiezingen in Noord-Cyprus nu gestemd worden over al dan niet "toetreden tot de Europese Unie samen met de Griekse kant". Als Denktas, die de Turks nationalistische oplossingsrichting vertegenwoordigt, verliest, wordt alles een stuk eenvoudiger voor de EU. Tegelijkertijd heeft de Turks-Cypriotische linkse beweging voortdurend geweigerd zich hard te maken voor de oplossing van een "onafhankelijk, verenigd Cyprus". Daarom zal Cyprus hoe dan ook verliezen, wie ook de verkiezingen zullen winnen.

Vertaling J. Bernaven
(*) seculiere staat: scheiding van politiek en godsdienst