Culturele Gevoeligheid

Heracles: symbool van rechtvaardigheid ...  

... of superman? 

Door Anna Ioannatou

Cultuur kan ook gebruikt worden als instrument voor bewustzijnsmanipulatie, voorzover u dat nog niet wist. In de diverse verklaringen van de huidige minister van Buitenlandse Zaken van Griekenland - nu al als opvolger van premier Simitis in de top van de regerende Pasok 'gezalfd' - zit veel retoriek. Jorgos Papandreou heeft een naam hoog te houden als telg van de grote Papandreou-clan.

Gepusht door de macht der media wordt hij voortdurend door camera's gevolgd en aan den volke getoond. Hoe jongensachtig vlot hij is, hoe hij elke dag jogt, wat hij gegeten heeft enzovoort, (helemaal 'like America'). Deze voorzitter in spe van de regeringspartij is echter ook cultureel zeer gevoelig.

"De multiculturele convergentie en bijzonderheden, de geestelijke uitstraling van elk land zijn van kritiek belang voor de mogelijkheid tot het bereiken van politieke doelstellingen..." , waarbij het venijn duidelijk in het staartje zit.

NGO's (Non-Gouvernementele Organisaties) kunnen een culturele rol spelen in de micro-imperialistische plannetjes van Griekenland's bourgeoisie, maar ook het Griekse kapitaal zelf kan zijn 'culturele betrokkenheid' laten zien. En dat kapitaal krijgt flinke brokken financiering uit nationale en communautaire 'culturele' pakketten.

Cultuur-business-bewustzijn

Wat er nou precies bedoeld wordt met buitenlands cultureel beleid, wordt langzamerhand duidelijk als je je eerst door alle retoriek over waarden, mensenrechten, respect, democratie, multicultureel gebeuren en zo heen geworsteld hebt. "De geopolitieke ligging, de historische en culturele traditie van ons land plaatsen ons naar verhouding in een voordelige positie om als knooppunt voor communicatie en toenadering tussen de Europese Unie (EU), de Balkanlanden, het Zwarte Zeegebied en het Middellandse Zeegebied te fungeren. De uitbreiding van de EU en het aantonen van gemeenschappelijke elementen met de toetredingslanden maken deze ontwikkeling nog gebiedender."

Gedecodificeerd blijkt dit de taak van het Griekse kapitaal te zijn binnen de imperialistische geografische rolverdeling. Cultuur wordt hier onderstreept als middel om de 'waarden' en 'beginselen' van de EU in de voormalig socialistische landen te introduceren (o.a. een officiële veroordeling van de communistische ideologie).

Tussen haakjes, Griekenland had ook de aanval op de restanten van Joegoslavië ondertekend...

We gaan verder. "Cultuur wordt als een belangrijke dimensie van de Europese eenwording erkend, die in aanmerking dient te worden genomen bij het uitstippelen van de communautaire beleidsvormen. Naast het respect voor de culturele pluriformiteit, dient ook het feit niet onderschat te worden dat het geestelijk en cultureel erfgoed van Griekenland een gemeenschappelijke achtergrond voor de huidige Europese identiteit vormt."

Een ontluisterde Heracles

Iets in die richting was ook al eens gezegd door de Commissaris voor Onderwijs en Cultuur van de EU. En dat, terwijl de EU haar culturele scheppingen in de 'culturele industrieën' inlijft, waarmee zij een verhandelbaar, gestandaardiseerd product wordt, geschikt om winst uit te slaan. Bovendien worden de Europese volkeren zo ook makkelijker gehomogeniseerd (staat dit ook niet op melkprodukten?) via het begrip 'gemeenschappelijke Europese culturele identiteit.'

Het respect van de culturele industrieën voor de culturele tradities houdt in, dat je van klassieke helden en halfgoden supermannen maakt, die in de huidige tijd de macht van het monopoliekapitaal symboliseren. Zo ook Heracles. In de oude mythologie is hij een uitdrukking van het volksgevoel voor rechtvaardigheid. In de Hollywood-versie is hij alleen maar een overgespierde superman afgesneden van de volkstraditie, die hem ooit voortbracht in een bepaalde ontwikkelingsfase. Nu staat hij voor klasse-overheersing in een monsterachtige vorm: het gevoel voor recht is nu vuistrecht in de letterlijke zin van het woord. Zoals de Amerikaanse Rambo met zijn kornuiten en het recht van de vuist de wereld op de knieën probeert te krijgen. 'Cultureel' Hollywood helpt de kinderen van nu daar alvast aan te wennen. Met 'respect' voor de volkstraditie!