Tsjechische Communisten tegen vorming van Europese linkse partij

Miroslav Grebenicek  

Miloslav Ransdorf  

Door Ken Biggs

In tegenstelling tot verschillende berichten, steunt de Tsjechische Communistische Partij van Bohemen en Moravië (CPBM) niet de oprichting, op dit moment, van een zogenoemde 'Partij van Europees Links'. Volgens een verslag in het linkse Tsjechische dagblad Halo Noviny van 16 januari, zijn er plannen om zo'n partij op te richten.

Maar vertegenwoordigers van plus minus 20 partijen, die, op uitnodiging van de Duitse PDS, op 11 en 12 januari in Berlijn een bijeenkomst bijwoonden, waren ernstig verdeeld over het plan. In het bijzonder over de statuten van de nieuwe partij, die goedgekeurd moeten worden door de EU als voorwaarde om subsidies uit Brussel te krijgen.

Tijdens een bijeenkomst van het partijbestuur van de CPBM op 25 januari, zei de partijleider Miroslav Grebenicek dat het onderwerp op de bijeenkomst van het partijbestuur in oktober was besproken en dat de partij een eenstemmig standpunt had ingenomen over de vorming van een Europese linkse partij. Hij haalde het standpunt van de Griekse Communistische Partij aan, die weigerde de bijeenkomst in Berlijn bij te wonen met als argument dat de statuten van de nieuwe partij een artikel bevatten, waarin staat: "De Europese partij zal activiteiten ontwikkelen in het belang van de instellingen van de Europese Unie."

Grebenicek herinnerde de leden van het partijbestuur aan de verklaring die zij in oktober jl. hadden aangenomen, waarvan een deel luidt: "Institutionalisering van de samenwerking en afstemming tussen linkse partijen kan worden bereikt als natuurlijk gevolg van een proces van succesvolle gezamenlijke actie. Het overslaan van dit proces en ook een passieve benadering om dit doel te bereiken, kan op dit moment niet bijdragen aan een werkelijke eenheid van Europees links."

Miloslav Ransdorf, een van de vijf vice-voorzitters van de partij en verantwoordelijk voor internationale betrekkingen, werd op de partijbestuurs-bijeenkomst in januari bekritiseerd voor het negeren van de desbetreffende resolutie en het vestigen van de indruk dat de CPBM de oprichting van een Europese linkse partij in april zou ondersteunen. Dit door (aan het eind van de bijeenkomst in Berlijn) een verklaring te ondertekenen waarbij de partij zich verplicht deze oprichting te ondersteunen, hoewel de partij hem slechts als waarnemer daarheen had gestuurd.

CPBM was verdeeld

De oprichting van een Europese linkse partij was een controversieel onderwerp voor de CPBM, een van de invloedrijkste communistische partijen in Europa met een ledental van 120.000, 41 afgevaardigden in het Tsjechische parlement en de kamer van afgevaardigden en meer dan 6000 plaatselijke raadsleden.

Zoals de verklaring van afgelopen oktober duidelijk maakte: "Onze partij heeft zich altijd ingezet voor samenwerking en een gecoördineerde benadering door Europees links, omdat dit overeenkomt met de objectieve noodzaak in deze tijd. Heel Europees links moet ingaan tegen het beleid van militarisering en neoliberalisme en de gevaren die voortkomen uit het imperialistische karakter van de globalisering zoals nu plaatsvindt. Het idee van Europees links is een wijder concept dat een groot aantal politieke partijen, die in heel Europa actief zijn, omvat.

Links niet verenigd

"Links is echter niet politiek of ideologisch verenigd en dit geldt zowel binnen sommige partijen alsook binnen het kader van afzonderlijke landen en voor Europa als geheel. De objectieve omstandigheden van economische en sociale ontwikkelingen zijn verschillend als gevolg van verschillen in de historische ontwikkeling. Als we willen dat het een succes wordt, zal bij het organisatorische niveau van samenwerking en afstemming tussen de linkse partijen rekening gehouden moeten worden met deze verschillende objectieve en subjectieve omstandigheden."

De verklaring vervolgt met het benadrukken dat de rol van Europees Verenigd Links/Noords GroenLinks in het Europese parlement "overeenkomt met de objectieve omstandigheden in de EU en de partijopbouw van de Europese Linksen." "Maar", volgens de CPBM, "is het ook noodzakelijk toe te werken naar (een bredere) verenigde actie door Europese linkse partijen, gebaseerd op het principe dat rekening gehouden moet worden met objectieve en subjectieve omstandigheden en de linkse eenheid op fundamentele Europese onderwerpen bevestigt. Dit op basis van bilaterale en multilaterale activiteiten, waardoor de standpunten en houdingen van deze partijen dichter tot elkaar worden gebracht."

Op 14 november jl. gaf het dagelijks bestuur van de CPBM een verklaring uit tegen de vorming van een nieuwe Europese brede linkse partij, waarbij ook werd bekritiseerd het vergaderen achter gesloten deuren. Zulke vergaderingen zijn schadelijk voor de Tsjechische partij en voor partijen die het standpunt delen dat de vorming van een brede linkse partij pogingen om te komen tot een langdurige eenheid van links in de weg staan. De verklaring stelt:" Pogingen om een Europese linkse partij te stichten zonder een aantal invloedrijke partijen te raadplegen die onze standpunten delen, zijn tegengesteld aan de doelstellingen van sommige Europese communistische partijen, inclusief de CPBM."

Het dagelijks bestuur van de partij spreekt "zijn verontrusting uit tegen bepaalde ontwikkelingen, die zijn ontstaan rondom de zaak van de vorming van een Europese linkse partij en de schade die dit kan veroorzaken aan de noodzakelijke samenwerking van de krachten, die ongeacht zekere verschillen hebben samengewerkt als deel van de Europese Linkse Partij/Noords Groen Links-groepering in het Europese parlement en in andere internationale organisaties."

PDS en PCF drijvende krachten

Het is algemeen bekend dat twee partijen de drijvende kracht waren achter de bijeenkomst in Berlijn in januari: de Duitse PDS en de Franse PCF. Zij zijn het oneens met het standpunt van de CPBM en haar bondgenoten dat verenigde actie door links in Europa, gebaseerd op bilaterale en multilaterale initiatieven in de strijd tegen de gevaren die gevormd worden door militarisme, neoliberalisme en oorlog de juiste weg is om de eenheid op te bouwen tussen de verdeelde Europese groepen. Dit is beter dan een voortijdige stap door een Europees-brede linkse partij op te richten, direct en voornamelijk als een antwoord op de Europese verkiezingen die in juni van dit jaar zullen worden gehouden.

Zowel de PDS als de Franse Communistische Partij stellen dat de EU van binnenuit te hervormen is en ondersteunen de oprichting van een Europese linkse partij, van financiële middelen voorzien door Brussel en ingesteld om uitsluitend binnen de context van het Europese Parlement werkzaam te zijn. De statuten van de nieuwe partij zouden echter goedgekeurd moetenworden door Brussel als voorwaarde om financiële ondersteuning van de EU te verkrijgen. Dit is onaanvaardbaar voor de Tsjechische communisten en voor een aantal andere Europese Communistische partijen.

Hoewel Miloslav Ransdorf op de eerste plaats kwam bij een stemming in het partijbestuur over wie de kandidatenlijst van de CPBM voor de verkiezingen voor het Europese parlement in juni zou aanvoeren, is hij een controversiële persoon binnen het bestuur van de CPBM. Enkele van zijn collega's vinden dat hij politiek te dicht staat bij de leiders van de PDS en de PCF. Sterk pro-EU en een voorstander van stappen om Europese regio's over de grenzen heen te versterken (sommigen zouden zeggen: "ten koste van de nationale Tsjechische belangen en onafhankelijkheid."), heeft hij zich ook uitgesproken ten gunste van de uitbreiding van de NAVO.

Vertaling Cas Hilvers.

Commentaar van de vertaler:

In de persberichten na de bijeenkomst in Berlijn worden 11 partijen genoemd, die de oprichting van een nieuwe Europese partij zouden ondersteunen. Uit het bovenstaande artikel blijkt dat dit niet juist is. De in de lijst van ondertekenaars genoemde PCBM ondersteunt de oprichting niet. Van de West-Europese communistische partijen doen alleen de Franse (PCF), Italiaanse (Refondazione), Oosterijkse (KPÖ) en Spaanse (PCdE) mee.

"Wij willen ook niet iedereen erbij hebben", zei de voorzitter van de PDS, Lothar Bisky! Voor de Nederlandse SP is zelfs dit initiatief een brug te ver.