Klassenstrijd in Duitsland

Door Marcel de Jong

De IG Metall, de Duitse metaalarbeidersvakbond, nog steeds één van de grootste vakbonden ter wereld, stond begin februari op het punt een algemene staking te houden. Met waarschuwingsstakingen zette de vakbond kracht bij achter zijn eisen. Traditiegetrouw werd eerst in Baden-Württemberg onderhandeld en het resultaat van deze onderhandelingen is over het algemeen bindend voor de rest van het CAO-gebied.

De eisen van werkgeverszijde, de 'Gesamtmetall', waren bikkelhard: de 35-urige werkweek stond ter discussie en men wilde een forse loonkorting. Dus geheel in de lijn van het afbraakbeleid van de bondsregering. Tegen dit licht was het Baden-Württembergse resultaat niet eens zo slecht.

In een column in 'Unsere Zeit', het weekblad van de DKP, eist DKP-voorzitter Heinz Stehr een gedifferentieerde beoordeling: "2,2 procent vanaf 1 maart, 2,7 procent vanaf 2005 betekent feitelijk een reëel loonverlies, alleen al de 'hervorming' van de gezondheidszorg vreet de loonsverhoging op.

Dankzij de looptijd van 26 maanden kunnen veel ondernemingen aangename bijkomende voordelen incasseren. De (burgerlijke) 'Welt am Sonntag' schrijft: "Als het volgens de prognoses van de analisten gaat, kunnen de dertig ondernemingen in de DAX (Deutscher Aktienindex=Duitse beurs) aan het einde van het jaar een verhoging van de winstmarge van 47 procent in hun boeken noteren."

De CAO laat verdere flexibilisering en arbeidstijdverkorting voor meer collega's toe. Door meer arbeidsuren toe te laten, zal dat ook de druk op de ondernemingsraden verhogen.

De krachten, vooral bij de massaal ondersteunde waarschuwingsstakingen, om de aanvallen van 'Gesamtmetall' af te weren, waren sterk genoeg. De werkgevers wilden de laatste hervorming, de 35-urige werkweek, afschaffen en eisten de 40-urige werkweek zonder behoud van loon. Dat zou een feitelijk loonverlies van 14,5 procent betekend hebben. Het resultaat werd in de 'Frankfurter Allgemeine Zeitung' beoordeeld als 'Waterloo CAO-onderhandelingen', in het 'Handelsblatt' als 'dure vrede'.

Aan kapitaalzijde is men niet tevreden. De stakingsnederlaag van de IG Metall in Oost-Duitsland had volgens menigeen in de BDI-BDA (ondernemerscentrales) nu omgezet moeten worden in een blijvende nederlaag van de IG Metall. Dat heeft de strijd kunnnen vermijden. De vraag of de strijdkracht voldoende geweest was, om meer te kunnnen behalen, moet op verantwoorde wijze worden bediscussieerd.

Het gaat niet alleen om deze CAO-onderhandeling of de gerechtigde eis: de sociale afbraak ook met stakingen te stoppen - het gaat ook om het bestaan van een vakbondsbeweging, die weer sterker in de richting van klassenposities moet worden ontwikkeld. Een nederlaag in een staking in deze CAO-ronde zou tot dramatische gevolgen geleid hebben. Het blijft de taak klassenbewustzijn te ontwikkelen en in de praktijk de staking als strijdvorm te ontwikkelen, waarmee sociale en politieke eisen afdwingbaar gemaakt kunnen worden.

De Europese actiedag tegen oorlog en sociale afbraak op 2 april a.s. is ook een mogelijkheid om de strijdmiddelen: door middel van waarschuwingsstakingen, buitengewone bedrijfsvergaderingen of manifestaties buiten de bedrijven tijdens werktijd, opnieuw te beproeven.

De vakbonden staan aan de vooravond van nieuwe gecompliceerde CAO-onderhandelingen. Onder meer in de andere metaalsectoren (waar de ondernemers al met volle kracht tegen het Baden-Württembergse onderhandelingsresultaat optreden), in de mediasector, bij 'Deutsche Telekom', in de openbare sector en in de chemische industrie.

Communisten moeten overal hun actie-ervaringen, maar ook hun politieke standpunten inbrengen. De invloed van hen is mede beslissend voor strijdvormen en successen van de arbeidersbeweging. Op de volle inzet van de kapitaalzijde kun je 'vertrouwen'. Volgende stakingen zullen zeker komen - laten we ons daarop goed voorbereiden!