Langer werken lost niets op


Kraaijenveld wil terug naar de omstandigheden ten tijde van de bouw van de Chinese muur: werken tot je neervalt. Balkenende is al gaan kijken hoe dat moet.

Door Jos van Bergen

Het aantal werklozen heeft het half miljoen bereikt. In het afgelopen kwartaal is de toename van de werkloosheid versneld. Per maand kwamen er gemiddeld 14.000 werklozen bij. Arie Kraaijeveld, voorzitter van de werkgeversorganisatie FME-CWM zegt in een interview met Het Financieele Dagblad: "Het gaat nog veel slechter dan iedereen denkt." Hij voegt hieraan toe: "'Als we niet drastisch het roer omgooien, gaan we naar een werkloosheid van boven de 700.000 mensen."

Volgens Kraaijeveld moet de Nederlandse industrie de werkweek op korte termijn verlengen om de internationale concurrentiepositie te verbeteren. De metaalwerkgevers willen daarom verlenging van de arbeidsduur tot speerpunt maken in de komende CAO-onderhandelingen. De werkgeversvoorzitter refereert aan de situatie in Duitsland, waar de industrie een campagne is begonnen om langer werken erdoor te drukken. Volgens Kraaijeveld gaat het initiatief in veel Duitse metaalbedrijven uit van de werkvloer zelf. Samen met de oosterburen wil hij de uittocht van kapitaal naar Oost-Europa en andere nieuwe industrielanden stoppen.

Meer van hetzelfde

Dat is natuurlijk een nobel streven, maar of langer werken die uittocht kan stoppen is nog maar zeer de vraag. Ten eerste is het verschil in de kosten van de arbeid tussen Duitsland of Nederland en de lagelonenlanden zó groot, dat een verlenging van de werkweek met tien procent weinig zoden aan de dijk zet. En ten tweede is de vraag wat er in de extra tijd gedaan moet worden. De industrie heeft immers te maken met een stagnerende omzet zodat er eerder behoefte is aan korter dan aan langer werken. De praktijk zal dus zijn dat er mensen ontslagen zullen worden, en dat de mensen die mogen blijven langer moeten werken voor hetzelfde geld. En dan nog zal de uittocht van kapitaal niet te stoppen zijn omdat de internationale concurrentiepositie weliswaar verbeterd is, maar nog lang niet goed genoeg is. Wat er dan komt laat zich raden. Meer van hetzelfde natuurlijk, eventueel gecombineerd met ordinaire loonsverlaging, net zo lang tot wij hier in Nederland even weinig verdienen als de werknemers in de lagelonenlanden.

Hand op de knip

Maar zo ver zal het niet komen. Want van een uurloon van minder dan een euro kan in Nederland niemand leven, laat staan een heel gezin onderhouden. De uittocht van kapitaal gaat dus onverdroten voort, en het aantal werklozen zal nog veel hoger uitkomen dan de 700.000 die Kraaijeveld voor ogen staan. Bovendien snijdt het mes niet aan één, maar aan twee kanten. De omzet van de detailhandel blijft namelijk dalen. In maart werd 4,9 procent minder omgezet dan een jaar eerder. De gevolgen blijven niet uit, want prompt ging Megapool failliet. Andere bedrijven draaien ronduit slecht, zoals V&D, en er is nog steeds een supermarktoorlog gaande. Meubelzaken hebben het zwaar te verduren, evenals woninginrichters en kledingwinkels. Overal worden mensen op straat gezet om op de kosten te bezuinigen. Het gevolg is dat steeds meer mensen steeds minder te besteden hebben en noodgedwongen de hand op de knip houden. En dat is wederom slecht nieuws voor de Nederlandse industrie die de omzet nog verder ziet dalen.

Verenigt u!

Langer werken voor hetzelfde geld, of voor een ietsje pietsje meer, is dus geen oplossing. Loondaling, zoals nu aan de gang is, is dat evenmin. Inleveren, in welke vorm dan ook, lost niets op. Integendeel, het probleemwordt alleen maar groter omdat lagere bestedingen minder omzet tot gevolg hebben, die weer nieuwe bezuinigingen nodig maken. Economisch herstel zit er dus niet in, niet linksom en niet rechtsom. Draconische bezuinigingen op de overheidsuitgaven zetten de economie nog verder onder druk. Daarom is het devies voor de werkende bevolking in Nederland en daar buiten: verenigt u ter verdediging van het levenspeil!