Gesprek met Marcos Domich, eerste secretaris van de Communistische Partij van Bolivia

Strijd in La Paz.

Strijd van gepensioneerden voor hun rechten.

Door Jan Ilsink

De Communistische partij van Bolivia is in 1951 opgericht. Voor de Communistische Partij van Bolivia (PCB) blijft de Oktoberrevolutie een uiterst belangrijke stap in de ontwikkeling van het socialisme. Het marxisme-leninisme is leidraad en inspiratie voor de partij om de wereld te begrijpen en daarin politiek in te grijpen. De PCB is de enige partij in Zuid-Amerika met een eigen theoretisch tijdschrift 'marxisme militante', dat onregelmatig uitkomt. In december 2003 is nummer 33 verschenen.

In Bolivia is een groeiende eensgezindheid over de verderfelijkheid van het neoliberalisme. Deze eensgezindheid uit zich in verzet tegen de dictaten om te privatiseren en de bodemschatten uit te verkopen. Maar ook in het bieden van tegenstand aan afspraken die in het kader van ALCA (handelsverdrag voor vrijhandel van enkele Zuid-Amerikaanse staten met de VS) zijn gemaakt over wederzijdse handelsvoorwaarden.

De Boliviaanse vakbeweging, COB, speelt een belangrijke rol in de antiglobalistenbeweging in Bolivia. Deze wordt daardoor niet gedomineerd door alleen radicale splintergroepen. DE COB heeft het echter wel moeilijk. Door de sluiting van veel mijnen is de werkloosheid hoog en is nog slechts 20 procent van de werkende bevolking georganiseerd. Grote binnenlandse bedrijven hebben plaatsgemaakt voor talloze kleine tot zeer kleine bedrijven. Het is moeilijk de werkers daar te organiseren en zelfs de eigenaars van deze kleine bedrijven kunnen vaak niet als kapitalisten worden gezien. Zij zijn ook geheel overgeleverd aan hun afnemers, vooral grote internationale consortia of multinationals. De COB probeert deze nieuwe delen van de arbeidersklasse te organiseren.

De meeste aandacht van de partij wordt besteed aan de economische situatie van het land. Daarbij richt de politiek van de partij zich op:

terugbrengen van het beheer over bodemschatten bij de nationale regering,
geen renteterugbetaling meer van buitenlandse schuld door de Boliviaanse staat,
herstructurering van de sociale zekerheid tot de principes van solidariteit die stammen van voor de neoliberale ingrepen.

Leiding van de strijd

De partij legt geen nadruk op de parlementaire strijd maar op de strijd van de massa's, in buurten, bedrijven en sectoren van de maatschappij. Ook de afgelopen jaren hebben laten zien dat de strijdbaarheid van de Boliviaanse bevolking niet is afgenomen. Een gezamenlijke leiding en strategie van deze verschillende strijdvormen en -terreinen is echter een probleem. De partij heeft daarom het initiatief genomen om de samenwerking die bestaat rond het linkse tijdschrift Causa (gedragen door vier linkse groeperingen waaronder de PCB) als vertrekpunt te nemen voor het formeren van een leiding voor de beweging.

De massabeweging is niet homogeen. Ook de nieuwe politieke formatie MAS (Movimiento al Socialismo) is een vat vol uiteenlopende politieke groeperingen en belangen. Maar de massabeweging in Bolivia is eensgezind op de punten:

antineoliberaal
anti-ALCA (Area de Libre Comercio de las Americas)
tegen uitverkoop (voor behoud) van het nationale patrimonium (bodemschatten en biodiversiteit)

Internationale initiatieven van de partij

De partij heeft het initiatief genomen om in april van dit jaar een drielandenbijeenkomst van de communistische partijen van Chili, Bolivia en Peru, uitgebreid met de vakbondsfederaties in de drie landen en andere linkse groeperingen, te houden in Iquique (Chili).

Het doel is een programma op te stellen voor het grensgebied van de drie landen dat uitgaat van de belangen van de bevolking die er woont en van de bevolking van de drie landen, en niet van de belangen van multinationals. De CPB acht dit initiatief belangrijk als poging en signaal om mogelijk opduikend chauvinisme, dat de kop opsteekt bij verzet tegen plannen van multinationals, bij de bevolking van de drie landen de wind uit de zeilen te nemen. Het gaat er juist om dit verzet een progressieve bedding en perspectief te geven.

Joegoslavië scenario

De dreiging dat interne tegenstellingen in Bolivia worden uitgespeeld om de rijkdommen van het land 'op de wereldmarkt' te brengen en de verbindingsroutes tussen de Atlantische en Stille Oceaan veilig te stellen zijn niet denkbeeldig. De CPB heeft lessen getrokken uit de ervaringen hoe Joegoslavië op zeer geraffineerde maar ook gewelddadige wijze uit elkaar is gespeeld. Een dergelijk scenario van de multinationals neemt zij ook voor Bolivia heel serieus. De partij onderhoudt mede hierom goede contacten met andere Latijns-Amerikaanse partijen. Ook met Brazilië, daar onderhoudt de PCB contacten met de Partido Communista de Brasil en de Partido Communista do Brasil, de vroegere maoïsten.

De progressieve beweging in Latijns-Amerika verdient ook internationale steun. Daarom juicht de partij het toe dat volgend jaar juni het wereldjeugdfestival wordt georganiseerd in Carácas, Venezuela.

Samenwerkingsinitiatieven

De CPB steunt het initiatiefcomité in Bolivia dat de omstandigheden wil onderzoeken waaronder de burgers zijn gedood tijdens de acties tegen de uitverkoop van het gas. Het comité wil eventuele schuldigen voor het gerecht brengen. Ook steunt de partij de ASOFAM: het comité dat de verdwijningen tijdens de militaire dictaturen wil onderzoeken. De partij werkt samen met drie andere linkse groeperingen in Bolivia aan de uitgave van een links tijdschrift Causa, dat vijf maal per jaar zal verschijnen.