Voor vrede moet gevochten worden


De Grebbeberg, symbool van vrede?

 

Door Jan Ilsink

Op 5 mei wordt in Nederland de overwinning op het fascisme gevierd. Het fascisme dat in de jaren '30 de ideologische wegbereider was voor het afwentelen van de economische crisis via jodenhaat en anticommunisme op de werkende bevolking en voor de expansiezucht van het Duitse kapitaal. Een expansie, niet alleen gericht tegen de kapitalistische concurrenten in Europa en Amerika, maar vooral gericht tegen het vernietigen van de socialistische staat, de Sovjet-Unie. Wageningen is de plek waar de capitulatie van het Duitse fascisme werd getekend. Op de Grebbeberg liggen slachtoffers van het agressieve nazisme.

In Wageningen wordt op 5 mei het jaarlijkse vredesymposium georganiseerd, dat tot doel heeft onderwerpen op het gebied van vrede, veiligheid en mensenrechten te belichten. Dit jaar staat het symposium in het teken van de problematiek rond de wederopbouw van oorlogsgebieden en is getiteld: 'Hoe Win je de Vrede? Het Politieke Moeras van de Wederopbouw'.

"Hedendaagse oorlogen zoals in Kosovo en Irak zijn", volgens de organisatie van het vredesymposium, "gevoerd vanuit politieke en moreel-humanitaire overwegingen. Na afloop stagneert echter het proces van wederopbouw door het ontbreken van legitieme politieke en bestuurlijke structuren. Geweld en anarchie liggen op de loer en politieke oplossingen lijken verder weg dan ooit. De oorlog blijkt gemakkelijker te winnen dan de vrede!"

De opbouw van Nederland na de oorlog werd niet alleen ter hand genomen door antifascisten. Bekend is dat ondernemers, die in de oorlog goede zaken hadden gedaan, na een milde of zelfs zonder straf hun bedrijven met behoud van oorlogswinsten weer konden opbouwen. Verschillende ambtelijke topfuncties zoals de directeur van de BVD (Einthoven) en ministeries werden bekleed door personen die met het fascisme hadden gesympathiseerd en geheuld. In de Nederlandse politiek waren dat de CHU-minister Staf (actief in de Nazi 'Oostcompagnie' en medewerker van Rost van Tonningen) en KVP-premier De Quay (samen met Einthoven initiatiefnemers van de Nederlandse Unie die na de bezetting van Nederland door de Nazi's een akkoord met Nazi-Duitsland wilden sluiten. Een plan dat door het brute optreden van de bezetter tegen de Februaristakers echter politiek onmogelijk was geworden).

Hoe kan de vrede worden gewonnen als deze is geïnfiltreerd door sympathisanten van fascisme en profiteurs van oorlog? Hoe kan de vrede worden gewonnen als oorlogsveroorzakers de architecten ervan zijn? Het naoorlogse Nederland was en is daarom helemaal niet zo vredig als het zich zo graag profileert.

De politionele acties in Indonesië bijvoorbeeld waren in het geheel geen vredestichtende activiteit maar een poging de wingewesten opnieuw onder controle te brengen en koloniale winsten veilig te stellen. De werkelijke vredesactivisten toen waren de dienstweigeraars en stakers die zich verzetten tegen de uitzending van troepen.

De deelname van Nederlandse troepen aan de Koreaanse oorlog, waarvan de onzuivere motieven inmiddels overtuigend zijn onthuld en erkend, was niet zo vredelievend. De werkelijke vredesstrijders waren degenen die de Oproep van Stockholm (1950) steunden en zich verzetten tegen de militarisering en interventies in nationale bevrijdingsbewegingen, zoals in Korea.

Het faciliteren van agressie en oorlogsvoorbereiding door Israël met speciale en ongrondwettelijke voorzieningen op Schiphol, onthuld door de Bijlmerramp, zijn niet zo vredelievend. De werkelijke vredelievende Nederlanders zijn degenen die militarisering van het Midden-Oosten afwijzen enstrijden tegen misleiding en bedrog van heersende ambtelijke en politieke klieken.

Het enthousiast deelnemen van de Nederlandse regering met vliegtuigen en manschappen aan bombardementen op Joegoslavië, waarvan de legitimiteit nog steeds ernstig wordt aangevochten, om vervolgens het Nederlandse bedrijfsleven te laten deelnemen aan de 'wederopbouw' van Joegoslavië, is niet zo vredelievend maar hypocriet en verwerpelijk. De werkelijke vredestichters zijn degenen die tegen de bombardementen op Joegoslavië hebben opgetreden en die de onwettige praktijken van het door de NAVO ingestelde Joegoslavië-tribunaal aan de kaak stellen.

De heersende klieken van Nederland, in de politiek, het bedrijfsleven en de media, die de economische belangen van het kapitaal dienen, zijn blind voor de werkelijke vredeskrachten. Zij laten zich leiden door hun echte of vermeende belangen. Zij zijn de drijvende krachten in Nederland om op 4 en 5 mei niet alleen de strijders tegen het fascisme te eren en te herdenken maar ook de koloniale troepen in Indonesië, ook de Korea-veteranen, ook de zgn. peace-keepers in Joegoslavië en Irak. Voor de werkelijke vredeskrachten in Nederland is dit echter een belediging en gotspe.

Het laatste decennium in de expansiezucht van kapitalistische ondernemingen is een nieuwe politieke en militaire fase ingegaan. Nazi-Duitsland was destijds op zoek naar een uitweg uit de crisis met zucht naar 'Lebensraum' en grondstoffen. Nu worden de laatste bodemschatten van de aarde met geweld in de wacht gesleept. Diamanten en ertsen in Afrika (Congo), uranium en wolfram in Joegoslavië (Servië), olie in Irak. Biodiversiteit in de Amazone. Oorlogen, die vanuit deze expansiedrift worden gevoerd, kunnen door militaire overkill van door het kapitaal gecontroleerde legers worden gewonnen. Dat is gebleken. Deze overwinnaars zullen echter absoluut geen vrede kunnen en willen brengen, omdat de belangen die ze dienen in de kern tegengesteld zijn en in conflict komen of niet gebaat zijn bij vrede maar bij onrust, conflict en oorlog in de te plunderen gebieden.

Zal dit symposium openstaan voor een kritische benadering? Gezien de keuze van sprekers en forumleden valt dit te betwijfelen.

Vrede kan niet worden gewonnen. Vrede moet worden bevochten op degenen die haar bedreigen door economische en politieke belangen. Vrede moet worden opgebouwd door de werkende bevolking die niets heeft te verliezen, alleen maar te winnen.