Golkar terug aan de macht in parlement

Door Moch. N. Kurniawan en Muninggar Sri Saraswati

De algemene verkiezingscommissie maakte op 5 mei jl. de resultaten van de parlementsverkiezingen bekend, waarbij de Golkar-partij van de vroegere president Soeharto opnieuw de macht verwierf met 128 van de 550 zetels in het Huis van Afgevaardigden.

Met deze overwinning zijn de kansen voor Golkar gekeerd. Tijdens de verkiezingen van 1999 verloor de partij van de Democratic Party of Struggle (PDI-P) en moest ze voor het eerst sinds 1970 de macht afstaan. De PDI-P van Megawati Soekarnoputri eindigde met 109 zetels na Golkar als tweede en verloor daarmee ten opzichte van 1999 toen de partij 153 zetels behaalde. De United Development Party (PPP) kwam met 58 zetels op de derde plaats, vergelijkbaar met het resultaat van de verkiezingen in 1999. De verkiezingsresultaten, die bekendgemaakt werden tijdens een plenaire vergadering van de algemene verkiezingscommissie, werden echter slechts door 10 van de 24 deelnemende partijen ondertekend.

Alliantie van 14 partijen tegen uitslag

De partijen die de uitslag erkenden waren de United Development Party (PPP), de United Democratic Nationhood Party (PPDK), de Democratic Party, de National Mandate Party (PAN), de Concern for the Nation Functional Party (PKPB), de PDI-P, de Prosperous Peace Party (PDS), de Pancasila Patriots' Party en Golkar.

Een alliantie van 14 partijen weigerde de uitslag te accepteren en verschillende partijen spanden een proces aan bij het Constitutioneel Hof. Eerder op de dag meldden de voorman van de National Awakening Party (PKP), Abdurrahman 'Gus Dur' Wahid, Eros Djarot, de leider van de Freedom Bull National Party (PNBK) en de leider van de Marhaenisme Indonesian National Party (PNI), Sukmawati Soekarnoputri zich bij het hoofdkwartier van de verkiezingscommissie om aan te kondigen dat ze de verkiezingsresultaten niet zouden erkennen.

Gus Dur verklaarde dat het aantal dubieuze praktijken omtrent de stembusgang het onmogelijk maakt de parlementsverkiezingen als wettig te beschouwen. "De corrupte praktijken tijdens de verkiezingen van 2004 kunnen alleen maar uitmonden in een onwettige regering", zei hij.

Veel steun voor Democratic Party

De nieuwkomer, de Democratic Party, met generaal buiten dienst Susilo Bambang Yudhoyono als voornaamste stemmentrekker, eindigde in de verkiezingen als vierde, met 57 zetels, gevolgd door de PKB met 52 zetels (tegen 51 zetels in 1999). De National Mandate Party behaalde ook 52 zetels, een winst ten opzichte van de 34 zetels in 1999, gevolgd door de Prosperous Justice Party met 45 zetels, wat een spectaculaire winst is in vergelijking met de zeven zetels die de partij in 1999 behaalde.

Golkar kreeg 24.480.757 stemmen, gevolgd door de PDI-P met 21.026.629 stemmen, de PKB met 11.998.564, de PPP met 9.248.764, de Democratic Party met 8.455.255, de PKS met 8.325.020 en PAN met 7.303.324 stemmen. De PPP en de Democratic Party wonnen meer zetels in het Huis dan de PKB ondanks dat ze minder stemmen kregen, omdat de meeste PKB-stemmen geconcentreerd waren in de districten oost- en centraal-Java. Ook PAN kreeg meer zetels in het Huis dan de PKS, hoewel ze minder stemmen kreeg.

Van de 148.000.369 geregistreerde kiezers brachten 124.420.339 mensen hun stem uit (84,06 procent) tijdens de verkiezingen van 5 april. Er werden 113.462.414 geldige stemmen uitgebracht en 10.957.925 ongeldige stemmen (8,81 procent). Bij de verkiezingen van 1999 brachten van de 118.217.393 geregistreerde kiezers 105.786.630 mensen een geldige stem uit en 3.641.546 mensen een ongeldige.

Twijfels bij verkiezingsresultaat

Volgens de voorzitter van de kiescommissie, Nazaruddin Sjamsuddin, hebben niet alle politieke partijen die het verkiezingsresultaat verwerpen een klacht ingediend bij het Constitutioneel Hof. Partijen die weigerden de verkiezingsresultaten te ondertekenen wordt het verboden om van 6 tot 12 juni kandidaten in te schrijven voor het presidentschap en het vice-presidentschap.

De Prosperous Peace Party (PDS), de Freedom Bull National Party en de Democratic Party waren de eerste partijen die de verkiezingsresultaten betwistten toen ze woensdag jongstleden een klacht neerlegden bij het Constitutioneel Hof. De PDS diende een klacht in tegen de algemene kiescommissie omdat deze naar verluidt de stemmen op de PDS in vijf kiesdistricten zonder afdoende bewijs geannuleerd had. "We moeten het recht beschermen", aldus Abraham Larobu die leiding geeft aan de PDS-afdeling in west-Jakarta. De klacht werd ondertekend door het uitvoerend comité van de partij.

Oka Mahendra, de secretaris-generaal van het Constitutioneel Hof zei dat het Hof tot zaterdag 14.00 uur 24 uur per dag open zou blijven om klachten van politieke partijen en kandidaten voor de regionale vertegenwoordingen over de verkiezingsresultaten te registreren.

Jakarta, 7 mei 2004, vertaling Frans Willems.