De Abu Ghraib-gevangenissen in de VS

Door Bob Herbert

Bob Herbert, bekend in de VS als de redacteur die meehielp om het Tulia-schandaal te onthullen (waarbij een kleine stad in de staat Texas het merendeel van haar mannelijke zwarte bevolking in de gevangenis zag verdwijnen op grond van valse beschuldiging van drugsgebruik door een racistische sheriff), schrijft in onderstaand artikel hoe gevangenissen in de VS dezelfde misstanden kennen als in de Abu Ghraib te zien waren.

De VS-regering, met zijn fascistische trekken, bereikt en verstikt niet alleen mensen buiten de VS, maar valt ook de eigen burgers aan. De misbruiken en folteringen in VS-gevangenissen hebben zonder onderbreking plaatsgevonden in de geschiedenis van de VS (*).

Gevangenen in de VS als dieren behandeld

De meeste Amerikanen waren geschokt bij het zien van de sadistische behandeling van Iraakse gevangenen in de Abu Ghraib-gevangenis. Een selectieve verontwaardiging. Niet alleen worden gevangenen in de VS veelvuldig onderworpen aan een vergelijkbare onmogelijke behandeling, maar heeft bovendien het Congres in de VS in 1996 een wet aangenomen die verzekert dat in de meeste gevallen het voor de slachtoffers onmogelijk zal zijn om financiële compensatie te krijgen voor de behandeling die ze ondergingen.

Het is routine dat gedetineerden in VS-gevangenissen als dieren behandeld worden. Zowel mannen als vrouwen worden geïntimideerd en vernederd. En de VS hebben alle records verbroken als het gaat over het schandalige gebrek aan bescherming van zwakke en geestelijk zieke gevangenen die zich goed gedragen tegen de hen omringende aasgieren.

Zeer weinig Amerikanen hebben hun stem verheven tegen onze beschamende gevangenispolitiek. Ik ben ervan overtuigd dat dit voornamelijk zo is omdat de gedetineerden gezien worden als dieren.

Stephan Bright, directeur van het Zuidelijk Centrum voor Mensenrechten, vertegenwoordigde verschillende gevangenen in Georgia die eind 1990 compensatie zochten voor hun behandeling die verdacht leek op de misstanden in Abu Ghraib.

Een ondernemer, Wayne Garner, was in die tijd de verantwoordelijke voor het gevangenissysteem, aangesteld in 1995 door de gouverneur Zell Miller, die nu een VS-senator is. De heer Garner beschouwt zichzelf als een stoere bink. Tijdens een federaal proces, door het Centrum aangespannen ten behoeve van de gevangenen, werd hij als volgt geciteerd: "terwijl sommige gedetineerden werkelijk beter wilden... behoort 30 tot 35 procent tot een groep die het nog niet verdient afgemaakt te worden."

Bruut optreden

Op 23 oktober 1996 vielen ambtenaren van de Tactische Eenheid van Georgia's Department of Corrections de vertrekken binnen van gedetineerden in de Dooly State-gevangenis, een half beveiligde inrichting in Unadilla. Dit was onderdeel van een brute ingreep in de gevangenissen van die staat, bedoeld om de gevangenen te tonen dat er een nieuw en harder regime was aangetreden. Wat toen volgde was werkelijk onverteerbaar. Ambtenaren openden celdeuren en bevalen de bewoners, allemaal mannen, naar buiten te komen en zich te ontkleden. Terwijl vrouwelijke stafleden toekeken en soms lachten, werden meerdere bewoners onderworpen aan een uitgebreid en geheel overbodig onderzoek van hun lichaamsopeningen. Bewoners werd geboden hun geslachtsdelen op te lichten, neer te hurken, voorover te buigen en zich te onthullen, enzovoort.

Een bewoner die ervan verdacht werd homo te zijn, kreeg te horen dat als hij ooit iets zou zeggen over deze behandeling, hij opgesloten en afgeranseld zou worden totdat hij "geen homo meer zou willen zijn". Een functionaris die een andere naakte gevangene aanstaarde, zei: "ik wed dat jij kunt tapdansen". Hij werd gedwongen te dansen en daarna werden zijn lichaamsopeningen onderzocht. Een bewoner werd in de slaapzaal in het gezicht geslagen en moest voorover buigen en zich tonen aan zijn celgenoot. De overvallers vonden dit klaarblijkelijk grappig.

Volgens de processtukken was de gevolmachtigde van het Department of Corrections, de heer Garner zelf, aanwezig bij de overval op de Dooly gevangenis. Geen van de gevangenen werd in het proces schuldig bevonden aan enig verwijtbaar gedrag gedurende de overval. Tijdens het proces werd de schending van het grondwettelijke recht van de bewoners veroordeeld en werd compensatie gevraagd voor de pijn, vernedering en ontmenselijking waaraan zij onderworpen waren.

Geen schijn van kans

Het 'Gevangenisrechtszaken Hervormings Besluit', deels bedoeld om lichtzinnige rechtszaken door gevangenen aangespannen te bemoeilijken, werd door het Congres aangenomen en als wet door Bill Clinton in 1996 bekrachtigd. Met name verbiedt het om financiële compensatie toe te kennen aan gevangenen "voor mentale of emotionele schade in gevangenschap zonder dat fysiek letsel aangetoond kan worden". Zonder enig bewijs van ernstig fysiek letsel hadden de bewoners in de Georgia-zaak geen schijn van kans. Het gerechtshof besliste tegen hen. Dát is het beleid in de Verenigde Staten van Amerika.

Mr Bright: "Vandaag praten wij over compensatie voor Iraakse gevangenen wegens vernederende behandelingen, en dat is juist. Maar compensatie voor gedetineerden in de VS is niet toegestaan, terwijl zij geleden hebben aan dezelfde ontluistering en vernedering."

De boodschap met betrekking tot behandeling van gevangenen in de VS is al jaren duidelijk: doe met hen zoals je wilt, zij zijn gewoon dieren. De bejegening van Iraakse gevangenen was geen incidentele afwijking. Ook zij werden als dieren beschouwd, een logisch gevolg van de wijze waarop wij hen hier thuis behandelen.

(*) Binnen de VS-concentratiekampen (want dat zijn de gevangenissen in werkelijkheid) onthouden gevangenisfunctionarissen de gedetineerden een behoorlijke medische zorg, stimuleren racistisch geweld, zijn betrokken bij racistische aanvallen, staan seksuele misbruiken toe, zijn actief in seksuele vernedering van gevangenen, gedogen gedwongen zwaar werk, enzovoort. Deze gevangenissen zijn kampen voor, overwegend maar niet uitsluitend, jonge zwarten en mannen met een Latijns-Amerikaanse achtergrond. Misbruik en foltering zijn in de VS dagelijkse praktijk (31-5-2004).

Vertaling Thomas Janssen.