Identificatieplicht in strijd met internationale verdragen!


Straks iedereen verdachte?

Door Johan van Someren

Na de Tweede Kamer gaat nu ook de Eerste Kamer akkoord met de invoering van een algemene identificatieplicht per januari 2005. De wet is echter in strijd met Art. 8 EVRM en bevat onduidelijke regelgeving.

Hoewel minister Donner beweert slechts een toonplicht te willen invoeren moet iedereen vanaf 14 jaar per januari 2005 terstond een identiteitsbewijs kunnen laten zien als de politie, marechaussee of opsporend ambtenaar daarom vraagt. Weigering of het niet kunnen voldoen aan dit verzoek wordt beschouwd als een strafbaar feit waarop een boete staat van 2250,- euro maximaal. Hoewel er in de nieuwe wet geen sprake is van een draagplicht probeert men in de praktijk te bewerkstelligen dat iedereen altijd een identiteitsbewijs bij zich heeft.

Volgens minister Donner zou de politie slechts om een identiteitsbewijs mogen vragen binnen het kader van een redelijke taakuitoefening. Het is echter volstrekt onduidelijk wat er met deze omschrijving wordt bedoeld, er worden geen duidelijke situaties genoemd waarin om identificatie mag worden gevraagd, er is dus geen doelbindingspricipe waarvan een beperkende werking uitgaat.

Internationale verdragen met voeten getreden

De Wet op de Uitgebreide Identificatieplicht is in strijd met belangrijke internationale verdragen zoals het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) en de VN Verklaring van de Rechten van het Kind.

Art. 8 EVRM regelt de bescherming van de persoonlijke levenssfeer waarin slechts bij uitzondering mag worden ingegrepen als er sprake is van een zwaarwegend belang, 'social pressing need'. Tijdens de kamerdebatten en in de wet zelf is op geen enkele manier dit zwaarwegend belang aangetoond.

Het kabinet Balkenende wil ook kinderen vanaf 14 jaar verplichten altijd een identiteitsbewijs bij zich te dragen. Behalve de organisatorische problemen die dit met zich meebrengt is dit in strijd met Art. 16 VN Verklaring van de Rechten van het Kind (UN the UN Declaration on the Rights of the Child).

Kort voor het wetsoverleg in de Tweede Kamer heeft de in Londen gevestigde internationale burgerrechtorganisatie Privacy International een persverklaring uitgegeven waarin de wet op de Uitgebreide Identificatieplicht scherp wordt veroordeeld. Privacy International heeft toegezegd gerechtelijke stappen tegen Nederland te zullen ondernemen als de wet wordt aangenomen. De persverklaring is na te lezen op de website van de campagne tegen de identificatieplicht http://www.identificatieplicht.n