Na veel bijslijpen is de 'Europese Grondwet' dus toch totstandgekomen. Er is sprake van een 'historisch compromis'. Maar het leek meer op een gedwongen huwelijk onder sterke druk. Het geworstel om de machtsverdeling binnen de EU is daarmee slechts tijdelijk onder tafel. De onopgeloste strijd om de bezetting van de topfunctie in de toekomstige Europese Commissie laat zien dat er belangentegenstellingen en meningsverschillen smeulen binnen de heersende klasse van de 25 EU-staten.
Om een nieuwe mislukking zoals in december te vermijden, ook gezien de tegenzin die bij de Europese verkiezingen zichtbaar werd, hebben de leidende krachten, Duitsland en Frankrijk met name, iets toegegeven aan de emotionele gevoeligheden van de 'kleine' lidstaten. Voor hen was van meer belang om het totale project van een 'grondwet' te redden die een verstrekkende uitbreiding van de bevoegdheden van de EU vastlegde, dan details van een stemprocedure; een grondwet bovendien die vastlegt dat de kapitalistische "markteconomie" de verplichtende basis is in heel Europa en die een vrijbrief geeft voor de uitbouw van de EU naar een eigenstandige imperialistische wereldmacht en militaire macht. Nu moeten dus bij meerderheidsbesluiten in de toekomstige EU-raad tenminste 15 in plaats van 13 lidstaten toestemmen die tevens 65 in plaats van 60 procent van de totale bevolking van de EU dienen te omvatten. Bovendien kan een "veto-minderheid" van vier staten meerderheidsbesluiten blokkeren. Voor de Europese uitvoerende macht in Brussel blijft voorlopig de huidige regeling van kracht, dat iedere EU-staat met één persoon erin is vertegenwoordigd. Tegelijk werd echter vastgelegd, dat de Europese Commissie vanaf 2013 gereduceerd zal worden tot tweederde van het dan bestaande aantal lidstaten.
Er is dus alleen een beslist 'Nee' mogelijk tegen deze grondwet. Er is nog tijd. Voordat hij in werking treedt, wat voor 2007 is gepland, moet hij eerst nog door alle EU-staten worden geratificeerd. Daarom is nu nog meer dan voorheen van belang om voor de hele EU een referendum te eisen. De heersenden zijn daar bang voor. Maar op de eerste plaats moeten er nieuwe beïnvloedende buitenparlementaire acties komen tegen deze EU-politiek van sociale afbraak en militarisering. Alleen dan kunnen de krachtsverhoudingen veranderd worden en voorwaarden geschapen worden voor een 'ander Europa'.
Bron: DKP/UZ, 25 juni 2004, vertaling Yosé Höhne-Sparborth.