"We eisen goedkoop vervoer om op onze eilanden te kunnen leven", stond op één van de spandoeken van betogende bewoners van het eiland Lesbos op 24 november jl., de dag van protestacties en betogingen op vele eilanden in de Egeïsche Zee.
Gemeentehuizen, scholen, winkels en bedrijven sloten op die dag. Duizenden eilandbewoners over de gehele Egeïsche Zee, gesteund door scheepswerkers, gingen de straat op vastbesloten om van de kustvaartverbindingen hun eigen zaak te maken en 24 november was nog maar het begin. Het Pan-Egeïsche Coördinatie Comité heeft nog meer acties op haar agenda staan.
Maar wat is nu het probleem, vraagt misschien eenieder zich af die zich de Egeïsche Zee als een blauw paradijs vol met aanlokkelijke eilanden en in het zonlicht schitterende kusten voorstelt? Wat kunnen die geluksvogels, die er altijd wonen, nog te klagen hebben? De verbindingen tussen de eilanden worden steeds slechter, steeds duurder en steeds minder regelmatig, vooral als de toeristen weg zijn, in het winterseizoen dus. De meeste schepen zijn in slechte staat, gevaarlijk dus voor bemanning en passagiers. De vraag was al een hele tijd hoe lang eilandbewoners en bemanningen nog zouden dulden hun leven te riskeren om reders te helpen nog rijker te worden.
Het aantal ongelukken is toegenomen en de maat was vol
De eisen die het Comité stelt zijn: goedkopere verbindingen met moderne, nieuwe schepen het hele jaar door, regelmatig varend met bemanningen, die alle arbeidsrechten genieten. Deze eisen staan haaks op de belangen van de reders, op de regeringspolitiek en de Cabotage Verordening van de Europese
Unie. Uiteraard kan de rechtvaardige strijd van de bewoners, die niet zelden gedurende het winterseizoen afgesloten zijn van de buitenwereld, pas echt effectief worden, als er een breder front van bevolkingen in samenwerking met bemanningen gevormd wordt, dat een radicale politieke en sociale verandering eist. Dat betekent verandering van de machtsverhoudingen in het nadeel van de grote gevestigde partijen, vertegenwoordigers op politiek niveau van het rederskapitaal. Alleen als de schepen sociaal eigendom worden kan de kustvaart zich pas ontwikkelen in dienst van de reële behoeften van de bevolking en op die manier een sociale rol vervullen. Pas dan kan de Nationale Organisatie voor Kustvaartverbindingen effectief onder werknemerscontrole functioneren ten bate van bevolking en bemanning.
Voor het zover is, is de lucht boven de Egeïsche Zee nog lang niet opgeklaard, alle reisbureaureclames ten spijt!